مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد که دلایل معاونت فرهنگی ارشاد برای تعلیق و لغو مجوز نشر چشمه، قانونی نیست.
روابط عمومی مرکز پژوهش‌ها روز چهارشنبه، ۱۲ مهر خبر داد که دفتر مطالعات فرهنگی این مرکز در پایان ارزیابی سازو کارهای رسیدگی به تخلفات ناشران، تعلیق نشر چشمه را قانونی ندانسته است.
این مرکز اعلام کرده که با توجه به آیین‌نامه‌ها و مقررات رسیدگی به تخلفات ناشران از یک سو و روند طی شده از جانب معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در رابطه با رسیدگی به تخلفات ناشران (به ویژه نشر چشمه) از سوی دیگر، مسیر شفاف و درستی در این رابطه طی نشده است.
در این ارزیابی تاکید شده که موارد مطروحه از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، با توجه به این‌که نه درباره نشر چشمه صدق می‌کند و نه مستند به اسناد قانونی است، برای تعلیق مجوز، محرومیت از حضور در نمایشگاه کتاب تهران و لغو پروانه نشر آن موسسه کفایت نمی‌کند.
وزارت ارشاد در زمستان سال ۹۰، امتیاز نشر چشمه و انتشارات ثالث را به طور موقت لغو کرد. این اتفاق پس از آن افتاد که وزارت ارشاد از مدیران این دو نشر به اتهام «نشر اکاذیب» شکایت کرد.
اردیبهشت ماه امسال هم مدیر روابط‌عمومی معاون فرهنگی ارشاد اعلام کرد که نشر «چشمه» به دلیل داشتن پرونده قضایی به هیچ عنوان اجازه حضور در نمایشگاه کتاب را ندارد.
نشر «چشمه» این اتهامات را رد کرده و روابط عمومی آن اعلام کرد که «تاکنون هیچ پرونده‌ای علیه نشرچشمه در هیچ‌یک از محاکم قضایی کشور تشکیل نشده و هیچ حکمی هم صادر نشده است».
اما ۱۸ خردادماه بهمن دری، معاون وقت امور فرهنگی وزارت ارشاد در مصاحبه با روزنامه جام جم، متعلق به تلویزیون دولتی ایران با اشاره به ارسال کتابی حاکی از «توهین به امام سوم شیعیان» به وزارت ارشاد گفت: آقای کیائیان مدیر نشر به دفتر من آمد و گفت والله من این کتاب را نخواندم. خب برادر من ما به شما پروانه نشر داده‌ایم که شما کتاب‌ها را بخوانید. مگر می‌شود من یکی را بکشم بگویم من نفهمیدم. متوجه نشدم؟
حسن کیائیان، مدیر نشر چشمه گفته‌های معاون امور فرهنگی ارشاد درباره «تخلفات» نشر چشمه را تکذیب کرد.
با این حال، اول تیرماه معاونت امور فرهنگی ارشاد از لغو دایم مجوز نشر چشمه خبر داد و یک روز بعد، نشر چشمه را متهم کرد که کتاب‌هایی برای دریافت مجوز ارائه داده که در آن‌ها «به مقدسات توهین شده و همجنس‌بازی، زنای با محارم و ارتباط جنسی میان دختران و پسران را ترویج کرده است».
به گفته او، این ناشر آثاری به اداره کتاب ارائه کرده است که مروج همجنس‌گرایی و سرشار از مراودات جنسی و ارتباط جنسی میان دختران و پسران است.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد افزوده که یکی از این آثار «از حیث ابتذال به گونه‌ای بوده که کار‌شناس کتاب از بررسی آن سرباز زده و گفته شرم دارم کتاب را بررسی کنم.»
مدیر نشر چشمه با تکذیب سخنان آقای دری اعلام کرد که «در طول نزدیک به سه دهه فعالیت این انتشاراتی، کلیه کتاب‌های منتشرشده نشر چشمه با مجوز وزارت ارشاد و با رعایت قوانین و مصوبه‌های جاری بوده است.»
در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، به ویژه سه سال گذشته فشار بر ناشران و فروشندگان کتاب افزایش یافته و فعالان حوزه نشر می‌گویند صدور مجوز انتشار کتاب به امری سلیقه‌ای تبدیل شده است.
