معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد گفته است که رمان «زوال کلنل» محمود دولت آبادی را خوانده، اما به نظر وی «قابل چاپ» نیست.
بهمن دری که سهشنبه، ۲۷ دیماه در کنفرانس خبری صحبت میکرد، رمان «زوال کلنل» نوشته محمود دولتآبادی را از «امتیازات بصری زیادی» برخوردار دانست اما گفت: قرائتی که آقای دولتآبادی از قبل و بعداز انقلاب در این کتاب داشته، میتواند تاثیرگذاری نامطلوب منفی بر مخاطب داشته باشد.
رمان «زوال کلنل» بیش از سه سال است که در انتظار دریافت مجوز است.
آقای دری اشارهای به تاثیرات نامطلوب مدنظرش نکرد، اما تاکید کرد که مشکل این کتاب با حذف یا جایگزین کردن کلمات یا جملات حل نمی شود.
معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد همچنین مشکل این وزارتخانه با کتاب محمود دولتآبادی را در ساختار محتوایی رمان اعلام کرد و گفت با توجه به اینکه نویسنده کتاب تقاضای مذاکره حضوری داشته، جزئیات نقطهنظرات و نکات مورد نظر را در این دیدار به او ارائه خواهد کرد.
کتاب «زوال کلنل» بیش از سه سال پیش از سوی نشر چشمه برای دریافت مجوز به اداره کتاب وزارت ارشاد تحویل شده و بار اول با ۴۳ اصلاحیه در وزارت ارشاد روبهرو شده است.
اما پس از آنکه روی آن اصلاحاتی انجام گرفت و برای بار دوم به وزارت ارشاد سپرده شد، بازهم ۲۱ مورد اصلاحیه دریافت کرد.
با این حال و با وجود اعمال اصلاحات خواسته شده، تاکنون برای این کتاب مجوز صادر نشده است.
آقای دولتآبادی یک بار در واکنش به تاخیر چندساله در بررسی این کتاب و ممیزی فراوان گفته بود که امیدوار است وزارت ارشاد اجازه دهد تا حداقل اسکلتی که از رمان باقی مانده، منتشر شود.
این اثر در حالی درایران مجوز نشر ندارد که ترجمه آلمانی و انگلیسی آن در خارج از کشور منتشر شده که هنوز در ایران و به زبان فارسی منتشر نشده است.
آقای دولتآبادی آبانماه با رمان «زوال کلنل» نامزد جایزه بوکر آسیایی در سال ۲۰۱۱ شد، اگرچه نتوانست برنده این جایزه شود. در آن زمان بهمن دری گفته بود، با انتشار کتاب به زبان آلمانی و انگلیسی لزومی برای انتشارش به زبان فارسی وجود ندارد.
رمان «زوال کلنل» به نخستین شخصیت نظامی مدرن ایران، افسر خلبان کلنل محمدتقیخان پسیان میپردازد. آقای دولتآبادی پیش از این گفته بود این کتاب را در فاصله سالهای ۶۲ تا ۶۴ نوشته است. این کتاب روایتی متفاوت از جنگ و انقلاب را ارائه میکند.
روند ممیزی کتاب در ایران در سالهای اخیر شدت گرفته است، تا جایی که نویسنده و شاعری همچون محمدعلی سپانلو گفته که سه تا چهار صفحه کتاب برای دریافت مجوز در ارشاد دارد.
فرحنده حاجیزاده، شاعر و نویسندهای که یک مجموعه شعر دو زبان ویک اثر داستانی او اخیراً غیرقابل چاپ اعلام شده، اوایل دیماه گفت که روند رو به رشد ممیزیهای کتاب به جایی رسیده که دیگر تعریف «ممیزی» برایش صدق نمیکند.
این شاعر و نویسنده، اعمال چنین رویکردهایی در ادارهی کتاب را در زمانهای که همه در خانههای شیشهای زندگی میکنند و چیزی برای پنهان کردن وجود ندارد، «حکم بازگشتن به قرون وسطا» دانست.
اگرچه در تمام سالهای پس از انقلاب، ممیزی کتاب وجود داشته، اما از زمان روی کار آمدن محمود احمدینژاد، شدت گرفته است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۶۷ را ملاک صدور مجوز نشر میداند که برخورد دوگانه مسئولان دولتهای مختلف با این مصوبه و برداشت قوانینی از آن در موارد بسیاری مورد انتقاد جامعه فرهنگی و هنری کشور قرار گرفته است.
محمود دولتآبادی، نویسنده رمان «زوال کلنل» متولد سال ۱۳۱۹ و نویسنده آثار برجستهای همچون کلیدر، جای خالی سلوچ و روزگار سپری شده مرد سالخورده است. آقای دولت آبادی در سال ۱۳۸۲، جازه یک عمر فعالیت فرهنگی را از اولین دوره جایزه ادبی یلدا دریافت کرد.