سازمان بهداشت جهانی پس از سال‌ها بحث درباره احتمال خطرات استفاده از تلفن‌های بی‌سیم و همراه برای انسان، به تازگی اعلام کرده است که تابش ریزموج‌های این وسایل الکترونیکی می‌تواند سرطان‌زا باشد.

گروهی متشکل از دانشمندان ۱۴ کشور دنیا از جمله آمریکا از سوی سازمان بهداشت جهانی برگزیده شدند تا درباره اثرات تلفن‌های بی‌سیم و همراه و اثرات احتمالی آنها مطالعاتی انجام دهند. این گروه روز  آخر ماه مه (دهم خرداد)  اعلام کرد که در مطالعات خود شواهد کافی به دست آورده‌اند که نشان می‌دهد استفاده از تلفن بی‌سیم و همراه با «احتمال سرطان‌زایی برای انسان» همراه است.

به این ترتیب استفاده از تلفن‌های همراه یا تلفن‌های بی‌سیم از نظر خطرناک بودن در رده سرب یا دود اگزوز اتومبیل قرار می‌گیرد.

سال گذشته سازمان بهداشت جهانی در گزارشی در باره رابطه استفاده از تلفن‌های همراه و سرطان مغز، حکم قطعی صادر نکرده بود.

پس از آن، نتایج یک متاآنالیز که در زمستان گذشته منتشر شد و پژوهش‌های انجام شده درباره خطر ایجاد تومورهای مغزی ناشی از استفاده از تلفن همراه یا بی‌سیم را بررسی کرده بود نشان داد که استفاده درازمدت از این تلفن‌ها، خطر رشد تومور مغزی خوش‌خیم «نورووم آکوستیک» و تومور بدخیم «گلیوما» را تقریبا دو برابر می‌کند.

به تازگی پژوهش دیگری در انستیتوی ملی بهداشت آمریکا که در مجله «انجمن پزشکی آمریکا» منتشر شد برای اولین بار نشان داد که چگونه ۵۰ دقیقه استفاده از تلفن همراه می‌تواند تغییراتی در فعالیت ناحیه‌ای از مغز که به تلفن نزدیک بوده است، ایجاد کند.

امسال سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود اعلام کرده است که اگرچه شواهد کافی برای اثبات وجود ارتباط بین تابش ریزموج‌های تلفن‌های همراه  و سرطان وجود ندارد اما شواهد، آن‌قدر کافی هستند که به افراد درباره خطرات احتمالی هشدار داده شود.

استفاده کنید اما با احتیاط

دکتر مایکل شالدر، مدیر انستیتوی تومور مغزی دانشکده پزشکی در همپستد نیویورک و جراح اعصاب می‌گوید که سازمان بهداشت جهانی با انتشار این گزارش در واقع ادعا کرده که «ممکن است نگرانی در این باره وجود داشته باشد» که به نظر دکتر شالدر ادعای نسبتا ضعیفی است.

او در عین حال می‌افزاید: عقل سلیم به ما می‌گوید، از آن‌جا که تلفن همراه، یک وسیله تقویت تابش ریزموج‌هاست بالقوه می‌تواند دی.ان.آ را تغییر دهد و باید با احتیاط از آن استفاده شود.

براساس نظر کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا،‌ اف.سی.سی، که مسئول قوانین مربوط به تابش ریزموج تلفن‌های همراه است «هیچ شواهد علمی تاکنون برای اثبات این که تلفن بی‌سیم می‌تواند منجر به سرطان شود یا اثرات منفی دیگری مانند سردرد، سرگیجه یا از دست دادن حافظه در افراد داشته باشد در دست نیست».

دکتر شالدر می‌گوید: از آن‌جا که اثبات رابطه علت و معلولی میان استفاده از تلفن همراه و تومور مغزی بسیار دشوار است، اثبات چنین رابطه‌ای در صورت وجود، نیازمند پیگیری وضعیت شمار زیادی از بیماران و در مدت زمان بسیار طولانی است.

این موضوع تاحدودی مربوط به این است که تابش ناشی از تلفن همراه شامل ریزموج‌ها در سطحی بسیار پایین است، نوعی تابش غیریونی که نزدیک پوست جذب بدن می‌شود. این ریزموج‌ها مانند اشعه ایکس یا سی.تی اسکن نیستند که موجب سرطان شوند چرا که فاقد انرژی کافی برای شکستن اتصالات شیمیایی داخل بدن هستند.

به هر حال، دکتر مایکل شالدر، توصیه می‌کند که نباید از این تلفن‌ها در کنار گوش به مدت طولانی استفاده کرد و در صورت ضرورت می‌توان گوشی‌های مخصوص یا بلندگو به‌ کار برد تا تلفن از سر دور بماند.

دکتر آتیس براولی از مسئولان انجمن سرطان آمریکا نیز با اشاره به فرض نامطمئن بودن شواهد، تصمیم‌گیری را به عهده مردم می‌گذارد و متعتقد است که مردم خوشدان باید با توجه به مزایا و خطرات استفاده از تلفن‌های بی‌‌سیم تصمیم بگیرند که چه کنند.

به عبارت دیگر اگر افراد فکر می‌کنند خطرات این وسیله بیشتر از مزایای آن است باید دست به عمل بزنند و استفاده از تلفن همراه را به خصوص برای کودکان محدود سازند و نیز از «هدست» استفاده کنند.

اف.سی.سی تاکید کرده که استفاده از گوشی، میزان انرژی جذب شده  در سر را به شدت کاهش می‌دهد اما اگر تلفن به بخش دیگری از بدن مانند کمر متصل باشد، آن بخش بدن به جذب انرژی یا امواج رادیویی خواهد پرداخت.

از سوی دیگر، شرکت‌های سازنده تلفن‌های همراه یا بی‌سیم آن‌چنان‌ که در تبلیغات خود ادعا می‌کنند در عمل کاری نمی‌کنند و بنابراین احتمال افزایش جذب ریزموج‌های بیشتر هم وجود دارد.

«ما فکر می‌کنیم نباید یک لحظه هم از دسترس دور باشیم و فرهنگ ما برده تلفن همراه شده است». این را دکتر روبرتو هیروز، جراح اعصاب در دانشکده پزشکی میامی می‌گوید و توصیه می‌کند که باید تنها در صورت ضرورت از این وسیله استفاده کرد.