هند و پاکستان به جای ایران از ترکمنستان گاز وارد خواهند کرد.

براساس یک توافق تازه، ترکمنستان گاز خود را از طریق افغانستان به هند و پاکستان صادر می‌کند. این توافق روز چهارشنبه به امضای نمایندگان هر چهار کشور رسیده است.

به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، نمایندگان کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند، روز چهارشنبه 20 سپتامبر (30 شهریور) در عشق آباد، پایتخت ترکمنستان گرد هم آمدند و توافقنامه احداث خط لوله صادرات گاز ترکمنستان به هند و پاکستان، موسوم به خط لوله «تاپی»، را امضا کردند. قرار است افغانستان واسطه این صادرات باشد و خط لوله «تاپی» از خاک این کشور بگذرد.

خط لوله صادرات گاز «تاپی» قرار است به طول هزار و 680 کیلومتر احداث شود و ظرفیت انتقال 90 میلیون متر مکعب گاز در روز را دارد. سهم هند از گاز این خط لوله 38 میلیون متر مکعب در روز خواهد بود.

این خط لوله صادرات گاز از حمایت‌های مالی بانک توسعه آسیاسی برخوردار است و منابع خبری اعلام کرده‌اند که ایالات متحده آمریکا نیز از احداث این خط لوله حمایت می‌کند.

با آنکه توافق صادرات گاز ترکمنستان به هند و پاکستان منعقد شده است، اما تحلیلگران انرژی اعتقاد دارند که اجرای این توافقنامه مشروط به دو شرط خواهد بود؛

از یک سو، هند تاکید کرده که خرید گاز ترکمنستان تنها در صورتی به نفع این کشور خواهد بود که هزینه ترانزیت آن در حداقل ممکن نگه داشته شود.

از سوی دیگر، با توجه به شرایط منطقه و به خصوص وضعیت افغانستان، احداث و بهره برداری از این خط لوله مستلزم امنیت مسیر عبور آن خواهد بود.

رقیبی برای خط لوله صلح

خبرگزاری‌های خارجی در اخبار خود خط لوله صادرات گاز «تاپی» را رقیب خط لوله صادرات گاز ایران به هند از طریق پاکستان ارزیابی کرده‌اند.

خط لوله انتقال گاز ایران به هند از طریق پاکستان موسوم به خط لوله «صلح»، 2 هزار و 700 کیلومتر درازا دارد که توافق اولیه بر سر احداث آن در سال 1990 میان سه کشور ایران، پاکستان و هند صورت گرفت.

بر اساس توافق اولیه، قرار شد ایران گاز خود را به مدت 25 سال به قیمت ارزان از طریق کشور پاکستان به هند صادر کند.

توافق خط لوله صلح از زمان انعقاد، با چالش‌های بسیاری که عمدتا سیاسی بوده مواجه شده است تا آنجا که با گذشت 20 سال از زمان انجام نخستین دور مذاکرات احداث این خط لوله تاکنون هنوز این توافق عملی نشده است.

مشکلات امنیتی به خصوص در خاک پاکستان یکی از دلایل اصلی عدم اجرای توافقنامه‌های خط لوله صلح به شمار می‌رود. در عین حال بحران‌‌های سیاسی میان ایران و غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا آن هم در سال‌‌های اخیر که پای پرونده هسته‌ای ایران نیز به میان آمده، از دیگر دلایل مهم عدم اجرای توافقنامه خط لوله صلح به شمار می‌رود.

صادرات گاز ایران در شرایط تحریم

توافقنامه خط لوله صادرات گاز «تاپی» به عنوان رقیب خط لوله «صلح» در حالی منعقد شده است، که مشخص نیست با توجه به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، سرنوشت خط لوله صادرات گاز ایران به پاکستان چه خواهد شد.

در حالی که ایران و پاکستان یک سال بر سر قیمت گاز صادراتی مذاکره کرده بودند، در آخرین روزهای اسفند سال گذشته توافقنامه‌ای را برای صادرات گاز امضاء کردند.

بر اساس این توافقنامه که بخشی از قرارداد خط لوله صلح بود، از میانه سال 2015 روزانه 750 میلیون مترمکعب گاز طبیعی از ایران به پاکستان منتقل خواهد شد. این خط لوله میدان گازی پارس جنوبی ایران را به استان‌های جنوبی بلوچستان و سند پاکستان متصل می‌کند.

با وجود آنکه این قرارداد میان ایران و پاکستان منعقد شده است، اما همزمان با تصویب تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، پاکستان نیز اعلام کرد که به تحریم‌های علیه ایران پایبند خواهد بود.

با توجه به اینکه قرار است صادرات گاز ایران به پاکستان از سال 93 آغاز شود، آمریکا از دولت آن کشور خواسته است که در کنار پیشبرد این قرارداد تحریم‌های کنگره آمریکا را نیز در نظر داشته باشد.

در عین حال و با وجود هشدارهای واشینگتن در خصوص قرارداد گاز میان ایران و پاکستان، نخست وزیر پاکستان تاکید کرد که این کشور همچنان به قرارداد منعقده پایبند خواهد بود.