دامنه انتقادها و حتی گمانه‌زنی برای حذف اکبر هاشمی‌رفسنجانی در آستانه برگزاری انتخابات هیئت رئیسه خبرگان گسترده شده است.

این روزها حتی خبرهایی از احتمال کاندیداتوری محمدرضا مهدوی کنی برای ریاست خبرگان رهبری نیز شنیده می‌شود.

جایگاه اکبر هاشمی‌رفسنجانی در ریاست مجلس خبرگان، به ویژه پس از واکنش‌های نه چندان قاطعانه او درباره وقایع پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران، برای جناح اکثریت قابل قبول نیست و هرچند مجلس خبرگان وظیفه دارد بر عملکرد رهبر جمهوری اسلامی نظارت کند و حتی این اختیار را دارد که او را عزل و نصب کند، اما تجربه این سال‌ها نشان داده که مجلس خبرگان همواره برای تایید رهبری تلاش می‌کند.

در چند ماه گذشته، افرادی به دلیل واکنش‌های دوپهلوی آقای هاشمی‌رفسنجانی موضع‌گیری کرده‌اند. از جمله بهمن ماه گذشته، مطالبی در روزنامه یالثارات چاپ شد که در آن هاشمی‌رفسنجانی را «ستون خیمه فتنه» و «محور فتنه ۸۸» خوانده و خواستار حذف او از ریاست خبرگان شده‌ بودند.

رئیس مجلس خبرگان، هفتم اسفند درواکنش به موضع‌گیری‌های این افراد گفت: متأسفانه برخی محافل و افراد و رسانه‌های «معلوم‌الحال»، مباحثی را در خصوص خبرگان مطرح می‌کنند تا این‌گونه به جامعه القا کنند که اینجانب تشنه ریاست بر جایگاه و مسند خاصی هستم، در صورتی که به گواه تاریخ و گواهی شخصیت‌های موجود و نظام، بحمدالله هیچ‌گاه و در هیچ مقطعی به دنبال پُست و مسئولیت نبوده‌ام.

آقای هاشمی که در عین حال رئیس تشخیص مصلحت نظام نیز هست، همچنین در پیامی که در وب‌سایت‌اش منتشر شد، اعلام کرد، «تاکنون تمام مسئولیت‌هایم با تکلیف مستقیم امام و رهبری یا خواست مردم و بزرگان انقلاب بوده» و تاکید کرد: «تسلیم شانتاژها نمی‌شوم و به تکلیف خود عمل می‌کنم».

رئیس دفتر ریاست مجلس خبرگان رهبری هم روز چهارم اسفند اعلام کرد که اکبر هاشمی رفسنجانی «مصمم» است در انتخابات ریاست این دوره مجلس خبرگان شرکت کند.

گاهی به نعل، گاهی به میخ

اما آقای هاشمی از سوی هر دو جناح موافقان و مخالفان دولت به «عدم موضع‌گیری شفاف» نسبت به وقایع پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته متهم است.

شدت مخالفت‌‌ها علیه خانواده هاشمی ازجمله فائزه و محسن هاشمی به اندازه‌ای است که اخیرا ویدئویی از فحاشی شماری لباس شخصی در «حرم حضرت عبدالعظیم در شهرری» علیه آنها در اینترنت منتشر شده است.

چندی پیش نیز شماری از هواداران دولت در قم شعار «هاشمی حیا کن، مصلحت رو رها کن» سردادند. 

آقای هاشمی از یک سو «اصل ولایت فقیه» را عامل وحدت می‌داند و می‌گوید: «دیدگاه اینجانب با رهبری در کلیات تفاوتی با یکدیگر ندارد و طبیعی است که در اجرا میان افراد اختلاف دیدگاه وجود دارد و در همین زمینه نیز خود را ملزم به تبعیت از دستورات ایشان می‌دانم».

او در آستانه ۲۲ بهمن امسال نیز  اعلام کرد که «اکنون آلترناتیوی برای وضع موجود نداریم و همین را باید حفظ کنیم... قانون اساسی در شرایط کنونی برای حفظ اسلام و مردم و مصالح جامعه کافی است». او حتی به «قشر ناراضی» هم توصیه کرد که در راهپیمایی ۲۲ بهمن که به گفته او «متعلق به همه مردم ایران» است به صحنه بیایند.

اما از سوی دیگر، رئیس مجلس خبرگان از راهپیمایی معترضان حکومت در روز ۲۵ بهمن که منجر به کشتنه شدن دو نفر (و به گواه برخی خبرگزاری‌ها سه) و دستگیری و زخمی شدن شماری از معترضان شد، نیز دفاع کرد و در گفت‌وگویی با شبکه خبر نیز گفت، همه باید بتوانند حرف و سخن خود را در مجرای قانون بزنند.

او تاکید کرد، «وحدت و انسجام به عنوان مهم‌ترین موضوع کشور است و اگر قانون از محور جامعه خارج شود، باعث خودسری است و مردم ما هم درک می‌کنند الان زمانی نیست که طرد و دعوا انجام شود».

«همه چیز از نازکی پاره می‌شود، ظلم از ضخامت»

نمازجمعه ۲۶ تیر ۸۸ که نخستین واکنش آقای هاشمی به حوادث پس از انتخابات بود، از خاطر منتقدان او و جناح موافق حاکمیت پاک نشدنی است. او در این نمازجمعه که بنا بر گزارش‌ها جمعیت میلیونی در آن شرکت کردند و با ضرب و شتم معترضان و دستگیری شمار زیادی از مخالفان دولت همراه بود، «آزادی زندانیان سیاسی، بازگرداندن اعتماد مردم نسبت به سلامت در انتخابات و دلجویی از آسیب‌دیدگان و بازماندگان پس از انتخابات» را خواستار شد.

آقای هاشمی پس از انتخابات هم‌چنین با شماری از خانواده‌های زندانیان سیاسی دیدار کرد.

این موضع آقای هاشمی رفسنجانی پس از انتخابات موجب شد تا برخی از چهره‌های حامی دولت او را به همراهی با مخالفان حکومت و مخالفت با رهبری متهم کنند. او در مواردی حتی به سکوت در برابر «فتنه‌گران» و همراهی با آنها متهم شد.

با این حال، آقای هاشمی در واکنش به برخی اظهارنظرها که او را به مخالفت با رهبری متهم می‌کند، گفته است که القای اختلاف میان او و آیت‌الله خامنه‌ای «توهم» است.

او سال گذشته پس از اعلام نتیجه انتخابات جنجالی ریاست جمهوری و بروز ناآرامی‌های گسترده در اعتراض به اعلام پیروزی محمود احمدی‌نژاد در این انتخابات، گفته بود: «امید من به رهبری است که با توجه به افکار و تجربه خودشان برای حل مشکلات جاری اقدام کنند.»

از سوی دیگر، آقای هاشمی خطاب به مسئولان تاکید کرد که «باید مردم را در صحنه حول محور اصول انقلاب نگه داریم و اجازه بروز و ظهور به افراد و تفکر و گروه‌های تندرو ندهیم.»

در نهایت این اظهارات باعث نشد که رئیس مجلس خبرگان که به نتایج انتخابات سال گذشته ایران معترض بود، در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد توسط آیت‌الله خامنه‌ای شرکت کند.

او بار دیگر روز ۱۸ بهمن در واکنش به قیام مردم مصر و تونس اعلام کرد که «همه چیز از نازکی پاره می‌شود ظلم از ضخامت». او گفت مردم با «کم شدن آستانه تحملات سیاسی، اجتماعی، امنیتی و اقتصادی»، دست به خیزش‌های عمومی می‌زنند.

او هم‌چنین در ديدار با اعضای شورای مركزی انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه گيلان، بار دیگر بر مواضع خود که در آخرین نماز جمعه تهران بیان کرده بود، تاکید کرد و گفت که «تفرقه را درشرايط فعلی كشور به صلاح نمی‌داند و به همين دليل تلاش می‌كند تا به دور از جنجال‌های سياسی، پيگير مواضع خود باشد.»