با کاهش تولید نفت در ایران، وزیر سابق دولت احمدی‌نژاد می‌گوید: برای رسیدن به برنامه و جبران افت تولید کنونی راه دشواری در پیش رو داریم.

آمار‌ها این روز‌ها سخت سخن می‌گویند. یعنی ساکت‌اند. نمونه آنکه تولید واقعی نفت ایران مشخص نیست. ۳ میلیون و هفتصد هزار؟ سه میلیون و نهصد هزار؟ یا چنان‌چه منتقدان دولت می‌گویند سه میلیون و پانصد هزار؟ وقتی در سال ۸۴ محمود احمدی‌نژاد دولت را از محمد خاتمی گرفت، تولید نفت ایران ۴میلیون و سیصد هزار بشکه و قرار بود تا پایان برنامه چهارم توسعه، به ۵ میلیون بشکه در روز برسد.

حالا آمار اوپک رقم سه میلیون و ششصد هزار بشکه را برای میزان تولید نفت ایران نشان می‌دهد. غلامحسین نوذری، وزیر نفت در دولت اول احمدی‌نژاد گفته است: شنیده‌ام که متاسفانه تولید نفت ما به زیر ۴ میلیون رسیده است. کسانی که در کار تولید نفت هستند خوب می‌دانند که واقعا افزایش حتی هزار بشکه‌ای تولید نفت چقدر دشوار است و برای رسیدن به برنامه و جبران افت تولید کنونی راه دشواری در پیش رو داریم.

احمد قلعه‌بانی مدیرعامل شرکت نفت اما گفته است: میزان کاهش تولید نفت ۲۵ هزار بشکه در روز است که علت اصلی آن دشواری در تامین قطعات مورد نیاز و همچنین اختصاص نیافتن بودجه کافی است.

منتقدین دولت از بی‌کفایتی مدیران ارشد صنعت نفت که در دولت‌های نهم و دهم منصوب شده‌اند، ایراد می‌گیرند. حمیدرضا کاتوزیان، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، از بی‌صلاحیتی مسعود میرکاظمی، وزیر نفت سابق ایران، سخن گفته است.

رستم قاسمی هم با وجودی که به نشناختن این صنعت متهم است و شخصا هم در مجامع بین‌المللی از جمله اتحادیه اروپا تحریم شده، توانست از مجلس رای بگیرد.

وزارت نفت در دوره محمود احمدی‌نژاد تاکنون ۴ وزیر به خود دیده است که از میان آنان کاظم وزیری هامانه و غلامحسین نوذری از بدنه وزارت نفت بوده‌اند و مسعود میرکاظمی و رستم قاسمی از سپاه به نفت آمدند.

به گزارش خبر آنلاین آقای کاتوزیان، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، همچنین گفته است: با ادامه سیاست‌های کنونی در حوزه نفت، سوء مدیریت‌ها و غفلت از سرمایه‌گذاری برای تولید صیانتی، در مدت هفت سال به وارد کننده نفت تبدیل می‌شویم. اگر امسال هم مانند سال گذشته هیچ بودجه‌ای برای توسعه ذخایر نفت و گاز اختصاص پیدا نکند، با کاهش شدید تولید مواجه خواهیم شد که ممکن است این کاهش به طور میانگین تا ۱۰۰هزار بشکه در روز هم برسد.

چندی پیش مدیر عامل سابق مناطق نفت‌خیز جنوب با اعلام این‌که روزانه ۳ میلیون و ۱۰ هزار بشکه نفت تولید می‌شود، یادآور شده بود که ۸۰ درصد نفت کشور محصول مناطق نفت خیز جنوب است.

بر همین اساس تولید ایران باید روزانه سه میلیون و ۶۱۲ هزار بشکه باشد ولی خبرهای غیر رسمی حکایت از رقمی پایین‌تر نیز دارد. اما مقامات از برنامه‌های ضربتی وزیر سپاهی خبر می‌دهند.

این گفته‌ها در حالی است که مقامات دولتی به کرات سخن از سرمایه گذاری کلان در صنعت نفت سخن گفته‌اند. در آستانه انتخابات سال ۸۸ هم احمدی‌نژاد و هم نوذری از سرمایه گذاری ۶۶ میلیارد دلاری دولت نهم در صنعت نفت خبر دادند.

این رقم در واقع به این معنی است که در بخش توسعه نفت که یکی از چهار بخش مهم وزارت نفت در کنار گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش است باید تقریبا از این مقدار ۱۷میلیارد دلار، جذب توسعه وافزایش تولید نفت شده باشد. میر کاظمی اولین وزیر نفت دولت دهم هم از سرمایه گذاری ۳۰میلیارد دلاری در سال۸۸ سخن گفت.

احمد قلعه‌بانی هم از سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیارد دلاری در سال ۸۹ خبر داد که بنا به گفته این دو مسئول، در این دو سال هم ۵۰ میلیارد دلار جذب صنعت نفت شده که سهم نفت بنا بر فرمول تقسیم بر ۴ باید ۱۲ ونیم میلیارد دلار شده باشد. در واقع طبق گفته مقامات دولتی تا کنون باید ۲۹ و نیم میلیارد دلار صرف افزایش تولید نفت در دو دولت احمدی‌نژاد شده باشد.

بنا بر ارزیابی واحد برنامه ریزی وزرات نفت، توسعه هر بشکه نفت نیاز به ده هزار دلار سرمایه گذاری دارد. در واقع با رقمی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار باید سه میلیون بشکه بر تولید نفت ایران از سال ۸۴ تاکنون افزوده می‌شد. در واقع تولید نفت ایران با این سخنان باد هفت میلیون و سیصد هزار بشکه بود.

این ناکامی در حالی است که این دولت بالا‌ترین درآمد نفت تاریخ ایران را داشته است. سایت آینده‌نیوز در گزارشی به این موضوع اشاره کرد و نوشت: آمار رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد مجموع درآمد نفتی دولت طی ۶ سال گذشته شامل فروش نفت و محصولات حاصل از نفت به رقمی بالغ بر ۶۰۰ میلیارد دلار بالغ می‌شود. این در حالی است که مجموع درآمد نفتی کشور طی ۲۶ سال پس از انقلاب تا دولت نهم کمتر از ۵۰۰ میلیارد دلار بوده که شامل هزینه‌های جنگ نیز می‌شد. این به معنای آن است که دولت احمدی‌نژاد نه تنها کل درآمد نفتی بعد از انقلاب را در این ۶ سال کسب کرده، بلکه ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد اضافی نیز داشته است و با این وجود، نه هزینه جنگ و نه هزینه مسایل بعد از انقلاب را پرداخت کرده است.

آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود می‌گوید که تولید نفت ایران با خطر کاهش روبه‌رو است. بنا بر این گزارش در بعضی از کشور‌های عضو «اوپک» از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و آنگولا، با توجه به سرمایه‌گذاری و همکاری با شرکت‌های خارجی، ظرفیت تولید رو به افزایش می‌رود. اما ایران، با خطر کاهش ظرفیت تولید نفت روبه‌رو است و این احتمال وجود دارد که به تدریج از این لحاظ پشت سر عراق قرار بگیرد.

طبق اعلام وزیر نفت عراق هم اکنون این کشور روزانه دو میلیون ود ویست هزار بشکه نفت صادر می‌کند که دقیقا مساوی با میزان صادرات ایران است. هرچند بررسی آمارهای اوپک نشان از آن دارد که ایران در برخی از روزهای امسال صادرات ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه‌ای را هم به ثبت رسانده است.

همچنین دانستی است که ظرفیت تولید نفت عراق از ماه اوت سال پیش تا کنون بیش از ۲۵۰ هزار بشکه افزایش داشته است. سازمان بین المللی انرژی پیش‌ بینی کرده ظرفیت تولید نفت عراق تا سال ۲۰۱۵ میلادی به یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت و به ۳. ۷ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و عراق تا سال ۲۰۱۵ میلادی با پیشی‌گرفتن بر ایران به دومین تولید کننده بزرگ نفت اوپک پس از عربستان تبدیل خواهد شد.

در حالی که شواهدی از سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی و تصفیه و پالایش نفت و محصولات دارای ارزش‌افزوده دیده نمی‌شود و به‌خصوص با توجه به تحریم‌ها دست دولت در توسعه این صنایع بسته است، این کاهش تولید نفتی در کوتاه‌مدت برای دولت و در درازمدت برای صنعت نفت ایران نشانه خوبی نیست. چالشی بر چالش‌های دولت دهم افزوده شده است.