در پی واکنشهای خارجی و داخلی به اظهارات اخیر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درباره نقش قطر و ترکیه در کشتار مردم سوریه، او گفته است منظورش از این سخنان، «امر به معروف و نهی از منکر» بوده و «بعضی اختلافها یا سوءتفاهمها، تاثیری در روابط حسنه ایران و این کشورها نخواهد داشت».
حسن فیروزآبادی در گفتوگویی با خبرگزاری فارس که دیروز چهارشنبه ۲۵ مرداد منتشر شد، در حالی که این دو کشور را «دوستان» ایران بر شمرده، گفته ترکیه دوست انقلاب اسلامی و حامی ایران است و قطر کمکهای زیادی به حل مسئله لبنان کرد.
این مقام عالی نظامی هفته گذشته در مصاحبه با همین خبرگزاری که نزدیک به سپاه پاسداران شناخته میشود، گفته بود عربستان سعودی، قطر و ترکیه مسئول خونهایی هستند که در خاک سوریه ریخته میشود و آنها نباید به کمک اهداف جنگ طلبانه آمریکا بروند.
او همچنین درباره این کشورها گفته بود: باید بدانند که بعد از سوریه نوبت ترکیه و بقیه کشورها خواهد بود.
این اظهارات واکنش شدید نخستوزیر ترکیه را در پی داشت و او آنها را «بسیار قابل تفکر و تاسف» دانست و افزود زمانی که هیچ کشوری در جهان کنار ایران قرار نگرفته بود، ترکیه تنها کشوری بود که با وجود کلیه مسائل، در کنارش جای گرفت.
به گفته، رجب طیب اردوغان، «ایران پیش از آنکه از ترکیه حساب بپرسد، باید رفتار خود را مد نظر قرار دهد؛ ترکیه شاید منبع الهامی برای جنبشهای مردمی شده باشد ولی هرگز در امور داخلی هیچ کشوری دخالت نکرده و نخواهد کرد.»
از طرف دیگر، وزیر خارجه ایران که به تازگی برای رایزنی پیرامون آزادسازی گروگانهای ایرانی در سوریه به ترکیه سفر کرده بود، بدون اشاره مستقیم به این اظهارات آقای فیروزآبادی گفته بود «تقاضا داریم مسئولان در اظهارنظرها رعایت جنبههای مختلف را داشته باشند.»
به گفته علیاکبر صالحی، ایران تاکنون شاهد موضعگیری منفی مقامهای ترکیه در رابطه با این کشور نبوده است و جمهوری اسلامی به دنبال زمینههای همگرایی و دوستی با ترکیه است و شایسته نیست که شرایطی ایجاد شود که همگراییها به «واگرایی» تبدیل شود.
روابط ایران و دولت اسلامگرای ترکیه تا پیش از آغاز بحران در سوریه بسیار گرم بود اما با آغاز ناآرامیها در سوریه و حمایت دولت ترکیه از مخالفان بشار اسد، متحد نزدیک ایران، روابط دو کشور به تیرگی گرایید.
طی روزهای گذشته همزمان با ادامه حضور نظامی ترکیه در مرزهای مشترک با سوریه، ایران به ترکیه هشدار داد که در صورت هر گونه مداخله نظامی این کشور در خاک سوریه، با واکنش شدیدی مواجه خواهد شد.
پیش از این نیز رجب طیب اردوغان گفته بود: نمیتوان گفت که با ایران تنش داشتهایم اما به آنها (ایرانیها) هشدار دادهایم که با تشویق شما دولت بشار اسد وقیحتر میشود.
ترکیه روابط اقتصادی گستردهای با ایران دارد و پنجمین خریدار بزرگ نفت ایران است که از ماه مارس ۲۰ درصد از واردات آن را که معادل روزانه حدود ۱۰۰ هزار بشکه بود، کاهش داده تا آمریکا آن را در فهرست معافیت از تحریمهای خود قرار داد.
ایران با قطر نیز روابط دوستانهای دارد و این کشور پیش از این بارها به میانجیگری درمورد مسائل منطقه و ایران تمایل نشان داده بود.
اوایل امسال نخستوزیر قطر که کشورش میزبان فرماندهی مرکزی نظامی آمریکا است، گفته بود که با هر گونه حمله نظامی علیه ایران از طریق حریم هوایی و زمینی قطر مخالف است.
ترکیه و قطر کشورهای همسایه ایران هستند که با آمریکا نیز روابط گستردهای دارند و حسن فیروزآبادی در گفتوگوی تازه خود تاکید کرده که نگرانی ایران نیز «تقویت تکفیریها و استفاده آمریکا از آنها در آینده در کشورهای اسلامی است.»
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اظهارات خود اما نامی از عربستان سعودی، کشوری که اکنون از جمله میزبان محمود احمدینژاد، رئیسجمهوری ایران برای شرکت در اجلاس اضطراری سران کشورهای اسلامی است، نبرده است.
طی ماههای گذشته، روابط ایران و عربستان سعودی به دلیل برخی اظهارنظرهای مقامهای عربستان پیرامون برنامه اتمی، اعدام چند تبعه ایرانی و برخورد با شیعیان درعربستان تیر و تار شده است.