ماه اکتبر، ماه جهانی آگاهی رسانی در خصوص سرطان پستان نام گذاری شده است. دکتر مهرداد مبشر، فوق تخصص سرطان، پژوهشگر مرکز سرطانشناسی دانشگاه استنفورد، در خصوص روشهای تشخیص و درمان سرطان پستان و همچنین عواملی که ریسک ابتلا به این بیماری را در زنان افزایش میدهد، تو ضیحاتی به مردمک میدهد.
بیست و شش سال از شروع به کار کارزار آگاهی، آموزش، پیشگیری و درمان سرطان پستان میگذرد. این کارزار، که با یک روبان صورتی در جامعه جهانی شناخته شده است، از ماه اکتبر سال ۱۹۸۵ و توسط «جامعه سرطان آمریکا» و یکی از کارخانههای داروسازی این کشور شروع شد و به همین دلیل ماه اکتبر، ماه جهانی آگاهی رسانی در خصوص سرطان پستان نام گذاری شده است.
هدف این گروه از راه اندازی این کارزار تشویق، افزایش و گسترش آگاهی عمومی در خصوص این بیماری و معرفی کردن ماموگرافی بعنوان موثرترین و بهترین روش تشخیص سرطان پستان و مبارزه با آن بود و به مرور جمع آوری پول برای تحقیق درباره راههای ریشه یابی، علل و درمان این بیماری مهلک نیز در دستور کار آن قرار گرفت.
تحقیقات در آمریکا نشان میدهد که در فاصله سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ در هر سال از مجموع هر ۱۰۰ هزار زن از نژادهای مختلف در آمریکا، ۱۲۴ زن مبتلا به سرطان پستان شدهاند و میانگین سنی ابتلا این بیماران حدود ۶۱ بوده است. در کنار سرطان پوست، سرطان پستان در حال حاضر شایعترین علت مرگ و میر زنان در کشور آمریکا بشمار میرود.
سرطان پستان در کشور ایران نیز دومین عامل مرگ و میر زنان است و میانگین سن بیماران در ایران ۳۵ تا ۵۵ است. هر چند آمار دقیقی از تعداد مبتلایان سرطان پستان در ایران در دسترس نیست، اما تحقیقات پژوهشکده سرطانشناسی جهاد دانشگاهی نشان میدهد که سن ابتلا به سرطان پستان در ایران به نسبت کشور آمریکا یک دهه کمتر یعنی ۵۰ سالگی است.
دکتر مهرداد مبشر، فوق تخصص سرطان، پژوهشگر و عضو هيات علمى مرکز سرطانشناسی دانشگاه استنفورد،در خصوص روشهای تشخیص و درمان سرطان پستان و همچنین عواملی که ریسک ابتلا به این بیماری را در زنان افزایش میدهد، تو ضیحاتی به مردمک میدهد:
بهترین روش برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان
ماموگرافی را میتوان مهمترین روش تشخیص سرطان پستان دانست. هرچند در مورد زمان شروع ماموگرافی بین متخصصین اتفاق نظر وجود ندارد، اما از سن ۵۰ تا ۶۹ سالگی زنان باید بصورت دورهای ماموگرافی را انجام دهند.
از آنجایی که در سن زیر ۴۰ سال، بافت منسجم زیر پستان مانع دیده شدن توده سرطانی است، متخصصین به این دسته از زنان ماموگرافی را پیشنهاد نمیکنند. اما بهتر است زنان برای اطمینان بیشتر، به دلیل تنوع در فاکتورهایی که مشخص کنندهء ابتلا به این بیماری است، از جمله عوامل ارثی، از سن ۴۰ سالگی به طور منظم ماموگرافی انجام دهند.
آشنایی با بدن به طور کلی و در این مورد خاص، آشنایی زنان با خصوصیات پستان خویش بسیار مهم است. به عقیده برخی پزشکان، خود آزمائی یا معاینه پستان توسط خود فرد یكی از روشهای تشخیص زودرس سرطان پستان است و چون نیازی به صرف وقت وهزینه ندارد و به راحتی در منزل قابل انجام است. خودآزمایی باید دو تا سه روز پس از پایان دوره عادت ماهانه انجام شود. اما خودآزمایی نمیتواند و نباید جایگزین معاینه بالینی و ماموگرافی شود.
روش پیشنهادی معاینه پستان برای پیشگیری از سرطان در سایت پژوهشکده سرطان پستان در سازمان جهاد دانشگاهی را میتوانید در اینجا ببینید.
علائم اولیه بیماری که بوسیله خود بیمار قابل تشخیصاند
هرگونه توده ای که در پستان احساس شود، میتواند علامت بیماری باشد. تورم غدد لنفاوی در زیر بغل، تغییر رنگ پوست پستان به قرمز و رنگ پوست پرتغال، هر گونه تغییر رنگ در نوک پستان، تو رفتگی، زخم و سوزش درنوک پستان، وجود ترشح شفاف و خون از نوک پستان و همینطور پوست پوست شدن آن از جمله علائم سرطان پستان است. معمولا تودههای بوجود آمده در پستان بدون درد هستند اما هرگونه دردی در ناحیه سینه هم باید به پزشک اطلاع داده شود.
گروه ریسکپذیر در ابتلا به سرطان پستان
افزایش وزن و مصرف بیش از حد الکل ریسک ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. وراثت و سابقه خانوادگی هم میتواند از جمله عوامل بیماری باشد و برای همین اگر در خانوادهای بیمار مبتلا به سرطان پستان باشد، این میتواند زنگ خطری برای زنان خانواده باشد.
نژاد هم میتواند در ابتلای زنان به این بیماری تاثیر داشته باشد، برای مثال زنان سفیدپوست امریکایی بیشتر از زنان نژادهای دیگر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماری افزایش میابد. همچنین تحولات هورمونی، اولین بارداری در سنین بالا، بلوغ زودرس، سابقهء سرطان پستان از قبل و نیز سابقهء بیماریهای خوش خیم پستان نیز از جمله عواملی هستند که احتمال ابتلا را افزایش میدهند.
دروشهای درمان بیماری سرطان پستان
درمان سرطان پستان، مانند دیگر سرطانها، به زمان تشخیص و اندازه پیشرفت آن بستگی دارد.
روشهای درمان از جمله جراحی (برداشتن تومور، برداشتن غدد لنفاوی و پستان)، پرتو درمانی، شیمی درمانی، درمانهای هورمونی با توجه به رشد سرطان انجام میگیرد.
درمان هرشخص باتوجه به بیولوژی سلولهای سرطانی انجام میشود که برای بیماران مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، یکی از بزرگترین پیشرفتهای علم سرطانشناسی، افزودن داروی هرسپتین Herceptin به مراحل درمان کسانی است که سلولهای سرطانیشان «مارکر بیولوژیک HR۲» را بروز میدهند.
نقش خانواده و اطرافیان در بهبود بیماری
نه فقط خود بیمار مبتلا به سرطان که کل خانواده و اطرافیان او به نوعی با این بیماری درگیر هستند و برای همین هم همه اطرافیان و اعضاء خانواده بیمار باید در وحله اول مواظب سلامتی روح و جسم خود باشند تا بتوانند ضمن کمک به بهبودی و کنترل روند بیماری فرد مبتلا به سرطان، آماده مواجه شدن با رفتارهای غیر ارادی او که ممکن است ناشی از مصرف دارو، شیمی درمانی و حتی ترس از بیماری است، باشند.
خانواده بیمار باید سعی کنند که سطح آگاهی خود از بیماری سرطان پستان را بالا ببرند و در زمان مراقبت از بیمار سوالهای خود در مورد بیماری و رفتار بیمار را برای زمان مراجعه به پزشک به همراه بیمار، یادداشت کنند.
در صورت وجود گروههای حامی بیماران خاص، که معمولا بصورت مردمی و غیر دولتی اداره میشوند، خانواده و فرد بیمار میتوانند برای تسریع در روند بهبودی و آرامش بیشتر به آنها بپیوندند.