در آخرین روزهای اسفند ۹۰، ویژه‌نامه‌های روزنامه‌ها و مجلات چاپ تهران برای نوروز یکی‌یکی روی دکه‌های روزنامه‌فروشی آمدند. حال و هوای سیاسی این مطبوعه‌ها، نه غیرمنتظره است و نه تازه.

هر سال در آستانه نوروز، روزنامه و مجلات در ایران ویژه‌نامه‌هایی منتشر می‌کنند تا با بررسی رویدادهای مهم و تاثیرگذار عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی سال گذشته به ترسیم نمایی از آنچه ایران و ایرانیان پشت سر گذاشته‌اند بپردازند.

این ویژه‌نامه‌ها با نوشته‌ها و گفت‌وگو‌هایی از کار‌شناسان حوزه‌های مختلف، به تحلیل و تفسیر این رویداد‌ها هم  می‌پردازند تا آنچه گذشته است، چراغ راه آینده در سال جدید باشد.

روزنامه جام‌جم

ویژه‌نامه این روزنامه که ارگان رسمی رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی است، با رنگ قرمز جلد آن و عدد ۹۱ به رنگ سفید به چاپ رسیده است. درشت‌ترین تیتر این ویژه‌نامه «لبخند بهار در قاب تلویزیون» است که به گزارش پشت صحنه سریال‌های تلویزیونی پرداخته است و در ادامه نام چند سریال و برنامه تلویزیونی از جمله «چک برگشتی، جنگ بازی، سیر و سرکه، دست بالای دست، دختری به نام آهو» را آورده است. «میزگرد بهاری با حضورعطار، مولانا، سعدی و حافظ» و زیرعنوان‌هایی مانند «عاشقانه قدیمی در کارت‌های مقوایی»، «خودآموز خراب کردن تعطیلات نوروزی»، «پیشنهاد سفر به هشت شهر دیدنی ایران» و «تقویتان را ۲۵ سال بکشید جلو» ار جمله سایر مطالب آن است. در ویژه‌نامه روزنامه جام جم، همچنین گفت‌وگوهایی با سید محمد حسینی وزیر ارشاد و فرهنگ اسلامی، علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی، رضا صادقی، سالار عقیلی، سیروس مقدم، مهدی مهدوی‌کیا و... صورت گرفته است.

روزنامه شرق

طرح روی جلد ویژه‎نامه این روزنامه با طرحی ازخطوط سیاه، از صورت علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهوری پیشن یمن، حسنی مبارک، رئیس‌جمهوری پیشین مصر، زین‌العابدین بن علی، رئیس‌جمهوری پیشین تونس و معمر قزافی، رهبر پیشین لیبی و با عنوان «سال سقوط، ۲۰۱۱، خزان دیکتاتور‌ها در بهار عربی» به چاپ رسیده است.

در این سالنامه، آثار و گفت‌وگوهایی از ابرهیم گلستان، بهاءالدین خرمشاهی، علی پایا، عبدالله کوثری، پیمان معادی، ژاله آموزگارو... نیز وجود دارد. در بخش سیاسی ویژه‌نامه شرق، مطلبی با عنوان «اصل تفکیک قوا رعایت نمی‌شود» از صالح نیکبخت و در بخش اقتصاد نیز مطلبی با عنوان «انیت و ثبات در اوج آرزوهای اقتصادی» از فرشاد مومنی به چاپ رسیده است.

روزنامه ایران

این روزنامه رسمی دولت، بر روی وب‎سایت خود ویژه‌نامه‌ای با برچسب «غیر قابل فروش» منتشر کرده است که عکسی از دختری محجبه همراه با چفیه و پرچم ایران روی آن قرار دارد.

روزنامه ایران، در این ویژه‎نامه اولین تیتر خود را با عنوان «انتقال مدیریت جریان فتنه به خارج از کشور» به مصاحبه با وزیر اطلاعات ایران اختصاص داده است. گفت‌وگو با وزیر فرهنگ و ارشاد با عنوان «ار پراکنده‌کاری در فرهنگ و هنر اجتناب کردیم»، گفت‎وگو با وزیر امور خارجه با عنوان «موازی‌کاری در سیاست‌خارجی وجود ندارد»، گفت‌وگو با وزیر کار و امور اجتماعی با عنوان «نرخ بیکاری تا سال ۹۱ به هفت درصد می‌رسد»، گفت‌وگو با حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران با عنوان «با همت آقا، استراتژی امام پیروز شد» و گفت‌وگو با مرضیه وحید دستجردی، نخستین وزیر زن جمهوری اسلامی، با عنوان «استثنا نیستم، زنان توانمند می‌آیند»، از جمله مصاحبه‌های بر‌تر این ویژه‌نامه است.

همچنین مطلبی با عنوان بهار انقلاب‌های مردمی و اسلامی، «سقوط دیکتاتور‌ها» در آن به چاپ رسیده هستند.

روزنامه اطلاعات

قدیمی‌ترین روزنامه ایران که با گذشته بیش از هشتاد سال همچنان منتشر می‌شود، ویژه‌نامه‌ای با جلدی آبی و تصویری از شکوفه‌های بهاری به چاپ رسانده است و در آن به آثار و مقالاتی از محمدعلی اسلامی ندوشن، علی شریعتی، محمدتقی جعفری، علی فردوسی، رسول جعفریان، میر عابدینی، اصغر دادبه، بقایی ماکان، پرویز رجبی، حسن احمدی گیوی، فریدون مجلسی، محمد معین، هادی خانیکی، و با یادی از سیمین دانشور و... پرداخته شده است.

روزنامه جوان

ویژه نامه نوروزی روزنامه جوان، با طرحی از آسمان ایران و یک پهباد آمریکایی از جنس روزنامه و کودکانی که با بادبابک بازی می‌کنند، منتشر شده است.

این روزنامه در گفت‌و‌گویی با محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشته است که «نمی‌توان کشور را هشت سال پشت یک جریان نگاه داشت».

همچنین در گفت‌و‌گویی با احمد توکلی، نماینده اصولگرا و منتقد دولت تی‌تر زده است که «آیت، موسوی را در حزب لو می‌داد». روایتی از تاثیر شکار پهپاد در تفسیر استراتژی جنگی آمریکا، از دیگر مطالب این ویژه‌نامه است.

روزنامه اعتماد

این روزنامه که در سال گذشته، دو بار توسط قوه قضائیه توقیف و سپس با رفع آن، اجازه انتشار یافت، با عنوان «روایت پسر از پدر» گفت‌وگویی با یاسر هاشمی رفسنجانی، کوچک‌ترین پسر اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام داده و عکسی از این پدر و پسر نیز بر روی جلد ویژه‌نامه خود منتشر کرده است.

همچنین در این ویژه‌نامه که با عنوان «تحلیلی» به چاپ رسیده است، از جمله با اصغر فرهادی، علی مطهری، علی یونسی، حسین نصر، مرتضی اشراقی، محمدرضا باهنر، علی دایی، محمود دولت‌آبادی و... گفت‌وگو شده است. ویژه‌نامه ۱۹۲ صفحه‌ای روزنامه اعتماد، همچنین شامل آثاری از عباس عبدی، سوسن شریعتی، احمد مسجدجامعی، حمیدرضا جلائی‌پور و... است.

همشهری جوان

ویژه‌نامه این هفته‌نامه متعلق به شهرداری تهران، با عکسی از مهران مدیری، ارژنگ امیر فضلی، رضا شفیعی جم و رضا عطاران در لباس‌هایی قرمز‌رنگ و تیتری بزرگ با عنوان «دوباره ساعت خوش: ارباب خودم! فصل بهاره...» به چاپ رسیده است. در این ویژه‌نامه، تحت عنوان نوستالرژی نوروزی، به سریال ساعت خوش به کارگردانی و بازیگری مهران مدیری و به برنامه صداهای ماندگار پرداخته شده است. همچنین این مجله نسل جوان ایران، با فرهاد اصلانی، علی کریمی، پیمان قاسم خانی، رضا شفیعی جم، نادر سلیمانی، محمد نصرتی و... گفت‌وگو کرده است. در این شماره ویژه، همشهری جوان با کارلوس کی‌روش، مصطفی دنیزلی، حمید استیلی و خانواده اصغر فرهادی نیز دیدار کرده است.

تجربه

ماه‌نامه هنری و ادبی تجربه در ویژه‌نامه خود با عکسی از هوشنگ گلشیری به سراغ این نویسنده معاصر ایرانی رفته که روز ۲۵ اسفند زادروز او بوده است. در جشن‌نامه‌ای با عنوان «در غیاب پدرخوانده» برای این نویسنده که از تاثیرگذار‌ترین داستان‌نویسان ایرانی است، یونس تراکمه، بیژن بیجاری، جمال می‌رصادقی، عبدالعلی عظیمی، منیرالدین بیروتی به هوشنگ گل‍شیری پرداخته‌اند و در انتهای جشن‌نامه نیز، «گفتاری منتشر نشده از هوشنگ گل‌شیری» به چاپ رسیده است. ماه‌نامه تجربه در ویژه‌نامه خود، در قالب ۹ دفتر به زمینه‎هایی نظیر طنز، شعر، سفرنامه، نمایشنامه، جنگ، فیلم‌نامه، داستان، سینما و ادب پرداخته است.

نسیم بیداری

ماه‌نامه سیاسی و فرهنگی نسیم بیداری، ویژه‌نامه‌ای با عنوان «رازهای سرزمین من» منتشر کرده که در آن به «احوال ایرانیان در نوروز سال‌های ۱۳۹۰ ـ ۱۲۹۱» پرداخته است. این ماه‌نامه روی جلد خود نیز، تصاویری از شخصیت‌های مهم و اثرگذار در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به چاپ رسانده است.

در پرونده احوال ایرانیان در نوروز صد سال گذشته، مطالبی با عناوین «احمدشاه و تالار آینه»، «قحطی غیرت»، «قشون روس در اصفهان»، «عفریت جنگ بر آسمان ایران»، «شاه شصت ساله شادمان»، «همه فدای قانون، قانون فدای یکی»، «نخستین نوروز بی‌دیکتاتور»، و سرانجام نفت ملی شده، «اوضاع بر وفق مراد است»، «عید بدون مصدق»، «جنگ ننگ ظفّار»، «اولین نوروز بی‌تاج و تخت»، «زندگی در سایه بمباران»، «عبور از خاتمی»، «گلایه از تدارکاتچی خواستن رئیس جمهور» و «انقلاب‌های عربی»، وجود دارد.

محمد مهدی طباطبایی، مدیر مسئول آن در بخشی از یادداشت خود با عنوان «نان و کتاب و آزادی» نوشته است: سال در حال نو شدن است و این دعای هر ساله مردم مسلمان ایران است که از پروردگار خود تحویل به بهترین حالات را می‌طلبند. با خود عهد می‌کنند که در سال تازه، راه تازه پیشه سازند و رنگی نو بر جامه زندگی خود بیافشانند، پیشرفت‌های تازه حاصل کنند و با کسب تجربه از شکست‌های حاصل از اشتباهات پیشین، باب ظفرمندی و پیروزی را بر خود مفتوح سازند. امیدوارند که امور جاریه در سایه تدابیر بهتر مسئولین و حکمرانان، سامان بهتری یابد و زمینه زندگی هرچه شرافتمندانه‌تر برایشان فراهم شود. یقینا همه این تلاش‌ها، زمانی رنگ تحقق به خود خواهد گرفت که زمینه‌های اجتماعی آن از ناحیه دستگاه‌های مسئول فراهم آید.

مهرنامه

این ماه‌نامه با عکسی از محمد مصدق، سیاستمدار ایرانی و نخست‌وزیر دهه سی هجری شمسی که نامش با ملی‌شدن صنعت نفت ایران گره خورده، در پرونده‌ای این سوال را با نویسندگان و پژوهشگران تاریخ ایران مطرح کرده است که آیا این دولت‌مرد، پوپولیست بوده یا دموکرات؟ آیا او شمایل دموکراسی ایرانی است؟

در ویژه‌نامه مهرنامه، به مناسبت سومین سال از انتشار آن جشن‌نامه‌ای نیز با عنوان «زنده‌باد ژورنالیسم» تهیه و به چاپ رسیده است. پرونده‌ای ویژه نیز درون این ویژه‌نامه با عنوان «چشم‌انداز دهه نود» وجود دارد که محمد قوچانی، سردبیر ماه‌نامه یادداشتی با عنوان «پایان روشنفکری» در آغاز آن نوشته است. نود سالگی Foreign Affairs، گاندی راهب سیاست، جامعه‌شناسی جدایی نادر از سیمین، جهان ۲۰۱۲، حقوق زن در اسلام، ایران، جهان، حقوق، اقتصاد، جامعه، اندیشه در دهه نود از دیگر بخش‌های این ویژه‎نامه است.

در پایان آن نیز، ضمیمه نقد و بررسی کتاب مهرنامه با عکسی از داریوش شایگان، فیلسوف معاصر ایرانی به چاپ رسیده که با عنوان «ده سال، ده کتاب» در پرونده‌ای به کتاب‌هایی که دهه هشتاد را تغییر دادند، پرداخته شده است.

آسمان

هفته‌نامه خبری-تحلیلی آسمان، عکسی از اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام روی جلد ویژه‌نامه خود منتشر کرده و به عنوان یکی از چهره‌های سال ۱۳۹۰ منتخب این مجله، با او مصاحبه و پرسش‌هایی درباره دیدار او با رهبر جمهوری اسلامی در اوایل اسفند مطرح کرده است. این مطلب با عنوان «۱۴ پیشنهاد هاشمی» درباره ترکیب جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام به چاپ رسیده است.

این ویژه‌نامه همچنین با طرح این پرسش که «چرا خاتمی رای داد؟» به سراغ سیاستمداران، نویسندگان و اساتید دانشگاهی مانند عبدالواحد موسوی لاری، اسحاق جهانگیری، محمدعلی ابطحی، مجید انصاری، عباس عبدی، الیاس حضرتی، صادق زیباکلام، هادی خانیکی و الهه کولایی رفته است تا از چند و چون حضور رئیس‌جمهوری پیشین ایران پای صندوق رای انتخابات مجلس نهم که توسط بسیاری از اصلاح‌طلبان تحریم شده بود، بپرسد.

آسمان در این ویژه‌نامه سیمین دانشور و محمود ذولت‌آبادی را در بخش ادبیات، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی و محمدرضا مهدوی کنی در بخش سیاست، در بخش جهان معمر قذافی، در بخش جامعه عبدالله جاسبی، در بخش اقتصاد محمود بهمنی، در بخش وزرش کارلوس کی‌روش و سرانجام در بخش هنر، حسین علی‌زاده را به عنوان چهره‌های سال خود انتخاب کرده است.

یادداشت‌هایی نیز از جمله از اکبر منتجبی، بهراد مهرجو، محسن آزرم، مریم باقی و رضا معطریان در این ویژه‌نامه به چاپ رسیده است.