رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی تاکید کرده که نظام سیاسی ایران فعلا ریاستی و بر محوریت رئیس جمهور است «که شیوه خوب و موثری است» اما «در آینده احتمالا دور میتوان نظام ریاستی را به نظام پارلمانی تغییر داد.»
رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده است که اگر «در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است، هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد».
این گفتههای تازه رهبر جمهوری اسلامی در حالی مطرح میشود که پیشتر محمود احمدینژاد در پاسخ به انتقادهای مجلس شورای اسلامی، بر ریاستیبودن نظام سیاسی ایران تاکید کرده بود.
رهبر جمهوری اسلامی در این سخنان خود در استان کرمانشاه در غرب ایران به ساختار سیاسی فعلی ایران پرداخته و گفته است که آرمانهای جمهوری اسلامی «کهنه نمیشوند» اما ساز و کار نظام ممکن است کهنه شود و کارآیی خود را از دست بدهد و بههمینخاطر تغییر آن ایرادی ندارد.
آیتالله خامنهای در شرایطی بر تغییر احتمالی نظام ریاستی به پارلمانی تاکید کرده است، که در شش سال ریاست جمهوری محمود احمدینژاد و به خصوص دو سال اخیر، مجلس ایران با دولت اختلافنظرهای عمده داشته و این که رئیس جمهوری یا مجلس، کدامیک بر دیگری اولویت دارند، بحثبرانگیز بوده است.
سمت نخست وزیری در سال ۱۳۶۸ و در بازنگری قانون اساسی از ساختار قدرت در جمهوری اسلامی حذف شد و در واقع تغییر نظام سیاسی ایران از پارلمانی به ریاستی تغییر کرد. آقای خامنهای از جمله جدیترین حامیان این تغییر بود.
آخرین نخستوزیر، میرحسین موسوی بود که در دولتهای سوم و چهارم جمهوری اسلامی، اختلافهایی آشکار با آقای خامنهای داشت که آنزمان رئیسجمهور بود. آن اختلافها، تصمیمسازان وقت جمهوری اسلامی را به این نتیجه رساند که وجود همزمان این دو سمت در نظام سیاسی ایران، موجب ناهماهنگی در قوه مجریه میشود.
میرحسین موسوی، از رهبران معترضان در ایران، اکنون نزدیک به هشت ماه است که در حبس خانگی به سر میبرد.
«دیگر مجلس در راس قوا نیست»
نمایندگان منتقد دولت در مجلس همواره این گفته بنیانگذار جمهوری اسلامی آیتالله خمینی را یادآوری کردهاند که «مجلس در راس قواست» اما آقای احمدینژاد در مقابل این انتقادها از جمله در مصاحبه با روزنامه ایران، تاکید کرده بود که نظام سیاسی ایران دیگر همچون زمان آقای خمینی، پارلمانی نیست و آن نقلقول مربوط به زمان گذشته است.
محمود احمدینژاد یک سال پیش در این مصاحبه گفته بود: قوه مجریه، قوه اول کشور است و آن نقلقول مربوط به زمانی است که رئیسجمهور مسئول اداره کشور نبوده بلکه نخستوزیر مسئول اداره کشور بوده و از طریق مجلس انتخاب میشده است. آن موقع مجلس بالاترین بود.
در سالهای ریاست جمهوری آقای احمدینژاد، مجلس همواره به «تخلفات» دولت از بودجه سالانه که به تصویب مجلس میرسد انتقاد کرده و در یک سال گذشته نیز انتقادهایی درباره نحوه اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها و همچنین مناسبات سیاسی در دولت از جمله درباره محوریت اسفندیار رحیممشایی به انتقادهای قبلی اضافه شده است.
در ماههای اخیر، طرح سوال از رئیسجمهوری در مجلس خبرساز شد و هفته گذشته علی مطهری که از مدعیان اصلی این طرح بود، در اعتراض به مطرحنشدن این طرح با وجود داشتن امضاهای کافی، از نمایندگی در مجلس شورای اسلامی استعفا کرد.
آقای مطهری در نامه استعفای خود با یادآوری اینکه این طرح ۱۰۰ امضا دارد، نوشته است که بر خلاف قانون هیئت رئیسه مجلس نگذاشته این طرح به نتیجه برسد.
این نماینده اصولگرا در استعفانامه خود درباره گمانزنیها از مخالفت آیتالله علی خامنهای با طرح سوال از رئیسجمهوری، تلویحا گفته است که اگر رهبر جمهوری اسلامی با این طرح مخالف است، باید در نطق عمومی خود اعلام کند و مسئولیت آن را به عهده بگیرد.
او خبر داده که «برای دفع بهانه» یک ماه پیش در نامهای به رهبر جمهوری اسلامی از او خواسته که «دست مجلس را در موضوع سئوال از رئیس جمهور باز بگذارد»، اما آقای خامنهای پاسخی به این نامه نداده است.
آیتالله خامنهای در سخنرانی روز یکشنبه خود، درباره جایگاه رهبر جمهوری اسلامی گفته است: مسئولان قوه مجریه، نمایندگان مجلس و مسئولان قوه قضاییه با اختیارات کامل و قانونی، وظایف خود را انجام میدهند و ممکن است تصمیماتی بگیرند که رهبری با آن مخالف باشد، اما رهبری نه حق دارد نه میتواند و نه قادر است که در این مسائل دخالت کند. مگر در جایی که اتخاذ سیاستی، به کجشدن راه انقلاب منجر میشود که طبعا در این هنگام به مسئولیتهای خود عمل خواهد کرد.
منتقدان بارها از جایگاه فراقانونی آیتالله خامنهای به عنوان ولی فقیه و نیز دخالتهای او در تمام امور کشورداری انتقاد کردهاند.
زمزمهها از طرح بازگشت به نخستوزیری
یک ماه پیش از این حمیدرضا کاتوزیان، از نمایندگان اصولگرا در مجلس، از طرح نظریه «جایگزینی نخست وزیر به جای رئیس جمهور» در ساختار قدرت جمهوری اسلامی میان برخی صاحبنظران سیاسی و نمایندگان مجلس خبر داده بود.
این نماینده منتقد دولت گفته بود که طرفداران این نظریه معتقدند جمهوری اسلامی با توجه به «ولایت فقیه» نیازی به رئیس جمهور ندارد.
به گفته او، براساس این نظریه «کشور میتواند به عنوان عالیترین مقام اجرایی نخستوزیر داشته باشد که توسط مجلس انتخاب شود.»
آقای کاتوزیان ابراز امیدواری کرده بود که به این شیوه، «پاسخگویی قوه مجریه در قبال نمایندگان ملت» افزایش یابد.
حمیدرضا کاتوزیان نامی از کسانی که این نظریه را دنبال میکنند نبرده بود، اما گفته بود که آنها مشغول بررسی این موضوع هستند.
واکنش دوباره به اتهام آمریکا
رهبر جمهوری اسلامی در این سخنان خود همچنین برای بار دیگر به اتهام اخیر آمریکا درباره دستداشتن عواملی از سپاه قدس در طرح ناکام ترور سفیر عربستان در واشنگتن اشاره کرده و گفته است که جمهوری اسلامی ایران در مقابل «هر طرح و اقدام شیطانی» ایالات متحده میایستد و «کوچکترین باجی نمیدهد».
آقای خامنهای همچنین به مقامات آمریکایی هشدار داده است: هر حرکت ناشایست، چه سیاسی و چه امنیتی، با برخورد قاطع ملت ایران روبرو خواهد شد.
او روز گذشته نیز این اتهام را «یک تهمت مهمل و بیمعنا» و «حلقهای از توطئههای پی در پی مستبدان جهانی» خوانده بود.
وزارت دادگستری ایالاتمتحده هفته گذشته اعلام کرد که از نظر دولت آمریکا، عواملی از سپاه قدس جمهوری اسلامی در برنامهریزی برای ترور ناکام عادل الجبیر سفیر عربستان سعودی در واشنگتن و بمبگذاری در سفارتخانههای عربستان سعودی و اسرائیل در این شهر دست داشتهاند.
نه بابا نظام ج ا سلسله ارثی خلفای عباسی است .پارلمان و ريس جمهوری نخودی و برای دل خوشکردن مردم است ....