محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران با مهم دانستن انتخابات برای اصلاح‌طلبان یادآور شد که حاکمیت جمهوری اسلامی هم بپذیرد برگزاری انتخابات پرشور بدون آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر از میرحسین موسوی و مهدی کروبی به دست نمی‌آید.

رئیس جمهوری پیشین ایران که روز سه‌شنبه، ۲۱ شهریور میزبان اعضای انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی بود در پاسخ به سوالات آن‌ها پیرامون انتخابات آینده ریاست جمهوری تاکید کرد که اصلاح‌طلبان حضور در انتخابات را حق شرکت در تعیین سرنوشت خود می‌دانند اما هنوز مشکلاتی مانند زندانیان سیاسی در کشور از دور قبلی انتخابات بر جای مانده و حل نشده است.

محمد خاتمی در پاسخ به سوالات دانشجویان خود هم به طرح پرسش‌هایی پرداخت و گفت: اصلاح طلبان هنوز نمی‌دانند که با وجود آگاه بودن نسبت به شرایط موجود و محدود بودن در انتخابات شرکت می‌کنند و اگر شرکت کنند آیا ضمانتی برای حضور کاندیداهای تمام جریات وجود دارد یا خیر.

رئیس دولت اصلاحات در عین حال این پرسش را مطرح کرد که فعالان این طیف اصلا نمی‌دانند حاکمیت اجازه شرکت آن‌ها در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را صادر می‌کند یا خیر؟

بر اساس تحلیل رئیس جمهوری پیشین ایران، اصلاح طلبان در حال حاضر پرسش‌های زیادی مقابل خود می‌بینند و باید تصمیمی بگیرند که انحراف از اصول و معیار‌هایشان تعبیر نشود.

رئیس دولت اصلاحات در همین رابطه ادامه داد: بیش از آنکه به انتخابات بیندیشد به تغییر فضای موجود فکر می‌کند.

محمد خاتمی همچنین خطاب به حاکمیت گفت که تصمیم احتمالی مقامات برای آزادی زندانیان و رفع حصر از رهبران مخالف دولت نه تنها باعث برگزاری «پرشور» انتخابات می‌شود بلکه فضا را تلطیف کرده و راهی به سوی همدلی و مقابله با تهدیدهای خارجی است.

به گفته رئیس بنیاد باران، ضمن آنکه باید محدودیت‌های موجود در ایران به‌واسطه تحریم‌ها و مدیریت نادرست را پذیرفت در‌‌ همان حال باید نوعی واقع گرایی را در دستور کار قرار داد.

«حرکت اعتراضی سال ۸۸ برآمده از جنبش اصلاحات بود»

این مقام سابق دولت ایران بار دیگر تاکید کرد که اصلاح طلبان هیچگاه به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی نیستند. محمد خاتمی با طرح این پرسش گفت: «برفرض هم که خدای ناخواسته این اتفاق بیفتد چه خواهد شد؟ و جامعه با چه وضع مصیبت باری مواجه خواهد شد».

او در عین حال حرکت اعتراضی شماری از مردم ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری در خرداد سال ۸۸ را برآمده از جنبش اصلاحات ارزیابی کرد و گفت هر چند که حاکمیت می‌گوید اعتراضات را سرکوب کرده است اما به سوالات مهمی چون آزادی زندانیان سیاسی و تبدیل وضعیت امنیتی به وضعیت آزادی سیاسی، انتخابات سالم و آزاد و تأکید بر اینکه همه باید در چارچوب قانون اساسی حرکت کنند توجهی نشد.

اعلام نتیجه دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به بی‌سابقه‌ترین اعتراضات مردمی پس از استقرار حکومت جمهوری اسلامی در سه دهه اخیر انجامید. معترضان با شرکت در چند تجمع خیابانی حکومت را متهم به «تقلب و دستکاری» در نتیجه انتخابات کردند.

در این بین مقامات امنیتی به شکل گسترده به سرکوب معترضان پرداختند و شمار زیادی از آن‌ها را بازداشت کرده و تعدادی نیز کشته شدند.

در این مدت تعداد زیادی از فعالان سیاسی، اجتماعی، دانشجویی و خبرنگاران منتقد حاکمیت هم بازداشت شد و به زندان‌های طولانی محکوم شده‌اند.

«رفتار حاکمیت با موسوی و کروبی اصلاح شود»

رئیس جمهوری پیشین ایران در این ارتباط خواستار اصلاح رفتار حاکمیت در ارتباط با مخالفان به‌ویژه مهدی کروبی و میرحسین موسوی شد و گفت که آن‌ها نیت خیر داشتند.

میرحسین موسوی و مهدی کروبی دو کاندیدای این انتخابات با نپذیرفتن نتیجه انتخابات بار‌ها حاکمیت را متهم به مهندسی انتخابات کردند و به همراهی با اعتراضان پرداختند. بعد از ایجاد محدودیت اولیه برای این معترضان، از یکسال و نیم پیش این معترضان به همراه زهرا رهنورد همسر آقای موسوی و فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی در حصر قرار گرفتند. فاطمه کروبی چندی بعد برای درمان بیماری از حصر خارج شد.

براساس تحلیل آقای خاتمی جنبش سبز هم مانند اصلاحات لیدر نداشت و در جریان اعتراضات پس از انتخابات هم میرحسین موسوی و احزاب اصلاح طلب از مردم درخواست حضور در خیابان‌ها را مطرح نکردند و این خود مردم بودند که برای حضور در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کردند.

به زعم رئیس بنیاد باران نباید بین اصلاحات و جنبش سبز خط کشی صورت بگیرد اما بین این جریان با جریانات «منحرف» باید خط کشی انجام داد.

«در انتخابات مجلس رای دادم تا نشان دهم اصلاح‌طلبان برانداز نیستند»

او دلیل شرکت خود در انتخابات نهمین دوره مجلس در اسفند گذشته را هم تلاش دوسویه جریانی در داخل و خارج ایران به عنوان معرفی کردن اصلاح طلبان به عنوان برانداز اعلام کرد و گفت در چنین شرایطی تصمیم گرفت برای رد این موضوع در انتخابات شرکت کند.

از چند ماه قبل از برگزاری انتخابات مجلس، محمد خاتمی به طرح شروطی برای شرکت اصلاح طلبان در انتخابات پرداخت که از جمله آن آزادی زندانیان سیاسی و امکان شرکت کاندیداهایی با سلایق مختلف بود که با بی‌توجهی حاکمیت مواجه شد. شرکت محمد خاتمی در این انتخابات واکنش‌های مثبت و منفی زیادی را در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به دنبال داشت.

در ماه‌های گذشته اخباری مبنی بر چگونگی و شرط حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری آینده رسانه‌ای شده است. قرار است یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ خرداد ۹۲ برگزار شود.

شماری از اصلاح‌طلبان امکان حضور این طیف را به دلیل برخوردهای حکومت و منع و محدودیت فعالیت برای چهار تشکل شناخته شده این جریان یعنی حزب مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، حزب اعتماد ملی و مجمع روحانیون مبارز ممکن نمی‌دانند.

در عین حال احزابی مانند مردم‌سالاری و تعدادی از فعالان سیاسی خواستار دخالت محمد خاتمی برای اجماع اصلاح‌طلبان درباره حضور در انتخابات شده‌اند.

پیش از این هم شماری از اصولگرایان مانند محمدرضا باهنر و همچنین معاون فرهنگی سپاه و نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در این نهاد شرط حضور اصلاح طلبان در انتخابات آینده را «موثر نبودن در جریان فتنه» و برائت از رفتار معترضان در انتخابات اعلام کرده بودند.

در این ارتباط علی سعیدی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی ایران در سپاه پاسداران ۳۰ مرداد گفت محمد خاتمی می‌تواند با عذرخواهی به دلیل «سپردن امور کشور به دست «نااهلان در دوران حکومتش، در برزخ قرار داشتن در فتنه ۸۸ و دیدار با جورج سورس» از ملت ایران عذرخواهی کرده و راه بازگشت به حکومت را باز کند.