سازمان عفو بین‌الملل، شیرین عبادی وکیل حقوق بشر، «شورای دفاع از حق تحصیل» و «سازمان عدالت برای ایران» با انتشار بیانیه مشترکی خواستار آزادی فوری و بدون قیدوشرط تمام دانشجویان زندانی در ایران شده‌اند.
در این بیانیه که ۱۶ آذر به مناسبت روز دانشجو در ایران منتشر شده، گفته شده است که «از زمان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ در ایران ده‌ها فعال دانشجو پشت میله‌های زندان گرفتار شده و در ماه‌های اخیر سرکوب دانشجویان تشدید شده است.»
به نوشته این بیانیه «با تشدید روند سرکوب دانشجویان در ایران در چند ماه گذشته چندین دانشجو بازداشت شده ، شماری از آنها به‌خاطر جرایم مبهم برای اجرای احکام سنگین به زندان فراخوانده شده یا از ادامه تحصیل محروم شده‌اند.»
سازمان عفو بین‌الملل برای آزادی سه دانشجوی زندانی از میان ده‌ها دانشجوی زندانی در ایران کمپین ویژه‌ای به راه انداخته و خواستار آزادی مجید توکلی، بهاره هدایت و سیدضیاءالدین نبوی شده است. این دانشجویان زندانی از حق ادامه تحصیل بازمانده‌اند.
مجید توکلی، دانشجوی دانشگاه امیرکبیر، ۱۶ آذر ماه سال ۸۸ بازداشت و در دادگاه تجدیدنظر به هشت سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم شد؛ بهاره هدایت دانشجوی دانشگاه علوم اقتصاد تهران دی ماه سال ۸۸ بازداشت و به ۹ سال و شش ماه زندان محکوم شد؛ سیدضیاءالدین نبوی دانشجوی مهندسی شیمی دانشگاه نوشیروانی بابل خرداد سال ۸۸ بازداشت و به ۱۰ سال حبس در تبعید محکوم شد.
بهاره هدایت و ضیاءالدین نبوی از اعضای دفتر تحکیم وحدت هستند، تشکلی که شماری از اعضای آن به خاطر مخالفت با سیاست‌های دولت و حکومت ایران زندانی شده‌اند.
براساس این بیانیه نسیم سلطان بیگی، که دوران سه سال حبس را می‌گذراند، رشید اسماعیلی که پس از تحمل دو ماه حبس انفرادی از زندان آزاد شده، لوا خانجانی دانشجوی بهایی و محکوم به دو سال زندان و عباس خراسانی فارسانی ازجمله دانشجویان محروم از تحصیل نام برده شده‌اند.
ان هریسون، معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل، گفته است: دولتمردان ایران به جای زندانی کردن فعالان دانشجویی که در روز دانشجو اعتراض خود را به نقض حقوق بشر اعلام کرده‌اند، باید به نگرانی‌های آنها توجه کنند و به فرهنگ مجازات پایان دهند.
این مقام عفو بین‌الملل تاکید کرده است که «ایران باید بی‌درنگ به ادامه سرکوب فعالان دانشجویی که به‌طور مسالمت‌آمیز خواستار حق آزادی بیان، تجمع و تشکل هستند، پایان دهد».
خانم هریسون تصریح کرده است: باید در ایران تبعیض علیه دانشجویان براساس جنسیت، نژاد و عقاید یا فعالیت مسالمت‌آمیز تمام شود.
ایران «کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» و «کنوانسیون بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» را امضا کرده که به موجب آنها اعمال تبعیض براساس نژاد، رنگ، جنسیت، زبان، دین، عقیده سیاسی، محل تولد و ملیت مردود شمرده شده است.
روز ۱۶ آذر در تقویم ایران به عنوان روز دانشجو ثبت شده است. این روز، به یاد سه دانشجو گرامی داشته می‌شود که ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ شمسی، کمتر از پنج ماه پس از سرنگون‌شدن دولت محمد مصدق، در میانه اعتراض دانشجویان به دیدار رسمی ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در دانشگاه تهران کشته شدند.
بنا به گزارش دو سال پیش کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، دولت محمود احمدی نژاد از سال ۲۰۰۵ (سال ۱۳۸۴) بیش از ۲۰۰ دانشجو را به خاطر عقاید سیاسی و یا مذهبی، از ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها محروم کرده است، آماری که درپی اجرای برخی احکام زندان علیه دانشجویان افزایش یافته است.
