شرکت «ام.تی.ان ایرانسل» که سریع‌ترین شبکه تلفن همراه در ایران شناخته شده در شرایطی تجهیزات پیچیده کامپیوتری از آمریکا خریداری کرده که فروش فناوری آمریکایی به این کشور ممنوع است.
براساس گزارش اختصاصی خبرگزاری رویترز اسناد و مصاحبه‌ها نشانگر آن است که ام.تی.ان ایرانسل، سرمایه‌گذاری مشترک بین یک کنسرسیوم دولتی ایران و آفریقای جنوبی، تجهیزاتی را از شرکت‌های آمریکایی «سان مایکروسیستمز»، «پاکارد» و «سیسکو سیستمز» خریداری کرده است.
ام.تی.ان به عنوان بزرگترین اپراتور تلفن همراه در آفریقای جنوبی ۴۹ درصد از سهام ایرانسل را دراختیار دارد.
طبق این گزارش خرید تجهیزات کامپیوتری شرکت‌های آمریکایی توسط ام.تی.ان ایرانسل بیانگر آن است که تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران فراگیر نیست بلکه محدود است و دست‌اندرکاران صنعت مخابرات ایران گفته‌اند که قطعات کامپیوتری آمریکا به وفور در ایران قابل دسترس است.
کریس کیلووان، از مدیران اجرایی ارشد ام.تی.ان در ایران در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ گفته است: ام.تی.ان گروپ، کمپانی مادر ام.تی.ان، به‌طور مستقیم قطعات آمریکایی موردنیاز ام.تی.ان ایرانسل را تهیه می‌کرد.
به گفته او ام.تی.ان گروپ موافقت کرد که ایران و ام.تی.ان ایرانسل یک شرکت داخلی در ایران دایر کنند و هدف «اصلی» از این اقدام فرار از تحریم‌ها بود.
کریس کیلووان یکی از افرادی است که نام او در شکایت اپراتور «ترک سل» علیه ام.تی.ان مطرح شده است؛ ترک سل در ماه مارس شرکت ام.تی.ان را متهم کرد که با تحت فشار گذاشتن مقام‌های آفریقای جنوبی راه را برای فروش تجهیزات نظامی به ایران هموار کرده است.
ترک سل همچنین گفت که شرکت ام.تی.ان با پرداخت رشوه به مقامات ایران و آفریقای جنوبی توانست در سال ۲۰۰۴ میلادی در مزایده ایرانسل در تهران برنده شود.
در زمان ارائه این شکایت و اتهام‌ها کریس کیلووان نیز صدها هزار صفحه در اختیار ترک سل قرار داد که به گفته او درمورد همکاری ایران و ام.تی.ان بود اما ام.تی.ان تمام این اتهام‌ها را ردکرد و آقای کیلووان را عنصر «نامطلوب» و «شاهدی بی‌اعتبار» اعلام کرد.
«پال نورمن»، یکی از مدیران ارشد ام.تی.ان گروپ، نیز همکاری این گروه با ایران را تکذیب کرده و گفته است که کارکنان ام.تی.ان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در خرید تجهیزات برای ایرانسل نقشی نداشته‌اند.
به گفته او ام.تی.ان متعهد به رعایت تحریم‌های آمریکا (علیه ایران) است و برای این تعهد با دولت آمریکا و مشاور حقوقی بین‌المللی خود همکاری دارد.
این در شرایطی است که رویترز گفته است براساس بررسی‌های مستقلی که از روی اسناد به‌دست آمده انجام داده شرکت ام.تی.ان ایرانسل در سال ۲۰۰۸ به خرید تجهیزات تحریم شده علاقه‌مند بوده است.
طبق این تحقیقات ام.تی.ان ایرانسل تجهیزات کامپیوتری و خدمات اینترنت را از شرکت‌های آمریکایی سیسکو، سان و ایچ.پی خریداری کرده است.
کیووان در تائید این اسناد گفته است که ام.تی.ان ایرانسل ابتدا «سرور» های شرکت سان را از یک شرکت ایرانی به نام «پاستا» به‌دست آورد و یکی از مقام‌های پاستا در اوایل سال ۲۰۰۶ شش سرور را در اختیار ام.تی.ان ایرانسل قرارداد.
این مقام ایرانی در شرکت پاستا که نامش فاش نشده، از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده است.
طبق این گزارش شرکت پاستا برنده قراداد مرکز داده‌های ام.تی.ان ایرانسل شد، مرکزی که اطلاعات مشتریان را دراختیار دارد.
به گفته کیلووان یکی از مقام‌های ام.تی.ان ایرانسل گفت که پاستا در صورتی می‌توانست برنده این قرارداد باشد که با شرکای ایرانی ام.تی.ان یعنی «ساایران» مشارکت داشته باشد.
گفته می‌شود ساایران در کنترل وزارت دفاع ایران و بنیاد مستضعفان است، بنیادی که به‌طور مستقیم عمل‌کرد خود را به رهبر ایران گزارش می‌دهد.
کیلووان گفت که این سه شرکت با تائید ام.تی.ان در آن زمان یک شرکت ایرانی به نام «آریا همراه سامانه» دایر کردند و آریا همراه سامانه برای پنهان کردن خرید تجهیزات تحریم شده مورد استفاده قرار گرفت.
آریا همراه سامانه نیز در وبسایت خود اعلام کرد که این شرکت در سال ۲۰۰۶ راه‌اندازی شده و در ارائه خدمات فناوری پیشگام است. این شرکت در سال ۲۰۰۷ از وجود تنها یک مشتری خود با عنوان ام.تی.ان ایرانسل خبرداد و گفت که این مشتری در خرید و تهیه تجهیزات مرکز داده‌های مخابرات ایران دخیل بوده است.
یکی از افراد نزدیک به آریا همراه سامانه نیز گفته است که شرکت ایرانی «فکور» یکی از منابعی است که تجهیزات شرکت آمریکایی سان را دراختیار ام.تی.ان ایرانسل گذاشته است.
شرکت فکور در وبسایت خود فهرستی از مشتریان‌اش را نام برده که شامل ایرانسل، آریا همراه و «هووای» چین هستند. اکتبر سال گذشته (آبان ماه) گزارش شد که هووای به حکومت ایران برای ردیابی مکان مخالفان با استفاده از فناوری شبکه تلفن همراه خود کمک می‌کند.
براساس فهرستی که فکور ارائه داده ۱۰ بانک ایرانی و شماری از شرکت‌های نفتی ایران ازجمله مشتریان آن هستند و این در شرایطی است که سیستم بانکی و نفتی ایران ازسوی آمریکا تحریم شده و برخی از شخصیت‌ها و نهادهای ایرانی مرتبط با امور مالی و نفتی ایران ازجمله تحریم‌شدگان هستند.
مدیر شرکت فکور به تلفن رویترز برای اظهارنظر در این مورد پاسخ نداده است.
طبق تحریم‌هایی که آمریکا علیه برنامه هستهای ایران وضع کرده شرکت‌های آمریکایی نمی‌توانند کالا یا خدمات را به این کشور بفروشند مگر آن که مجوز مخصوص بگیرند و این مجوز تنها برای کمک‌های بشردوستانه است.
تحریم‌های آمریکا برای مهار بانک‌ها، افراد و نهادهای مرتبط با برنامه هستهای تهران منظور شده است. غرب گفته است که ایران در پوشش برنامه هستهای احتملا قصد دارد سلاح اتمی بسازد اما ایران اهداف این برنامه را صلح‌آمیز اعلام کرده است.
مشترکان ام.تی.ان ایرانسل در ایران ۳۲ میلیون نفر هستند.
مقام‌های شرکت ام.تی.ان ایرانسل به این گزارش رویترز واکنش نشان نداده‌اند.
