مجید رفیعزاده، تحلیلگر ایرانی-سوری و پژوهشگر روابط بینالملل و سیاستهای آمریکا در خاورمیانه، در یادداشتی برای مردمک به تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال جدید میلادی بر سیاست این کشور در قبال ایران پرداخته است.
چه جمهوریخواهها کنگره را در دست داشته باشند و چه دموکراتها، سیاست ایالات متحده در قبال ایران چندان تفاوت عمدهای نمیکند. هم جمهوریخواهها و هم دموکراتها برای بازداشتن ایران از دستیابی به برق هستهای و بمب اتمی گام برداشتهاند. آنها همچنین سرکوب گروههای مخالف، تحدید آزادی تجمعات و آزادی بیان و آزادی مطبوعات توسط حکومت ایران را محکوم کردهاند. بههرحال مناظرههای در جریان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ آمریکا، نشان میدهد که برهه زمانی تعیینکنندهای برای آینده سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران فرا رسیده است.
وقتی اوباما در سال ۲۰۰۸ روی صندلی ریاست جمهوری آمریکا نشست، از گفتوگو و دیپلماسی برای مقاومت ایران در برابر خواستههای جامعه بینالمللی از این کشور برای پایاندادن به غنیسازی اورانیوم، دستکشیدن از تحریک بیثباتی در منطقه از طریق حمایت از گروههایی مانند حزبالله لبنان و حماس، و پایاندادن به نقض حقوق بشر علیه مردم خود دفاع کرد.
اما انتخابات مناقشهبرانگیز ریاست جمهوری ایران در سال ۲۰۰۹ که به سرکوب خونین تظاهرات مسالمتآمیز و بازداشت هزاران نفر منجر شد، موقعیت را برای دموکراتهای آمریکایی خیلی سختتر کرد که متعهد باشند رابطه خود با ایران را به دیپلماسی و گفتوگو محدود کنند.
پس از آنها تحریمهای مضاعف علیه ایران وضع شد؛ چه یکجانبه و چه توسط سازمان ملل. اخیرا آمریکا ادعا کرده که ایران نقشه ترور سفیر عربستان سعودی در آمریکا را دنبال میکرده و این، دولت ایالات متحده را واداشته که به پیشگرفتن اقدامات جایگزین علیه ایران فکر کند.
یکی از داغترین موضوعاتی که نامزدهای جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دربارهاش بحث میکنند، آن است که هر یک از این نامزدها درباره برنامه هستهای ایارن چه اقدامهایی میکنند. این موضوع بهخصوص از زمان انتشار گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی که محتوای آن میگوید مستندات بیشتری وجود دارد که نشان دهد ایران قصد تولید و دستیابی به تسلیحات هستهای دارد، جدیتر شده است.
این نگرانیها پس از خبرهایی درباره انفجار در یک پایگاه نظامی نزدیک به ایران که به مرگ سرتیپ حسن مقدم و ۱۶ عضو دیگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جدیتر هم شده است. علاوه بر این پوشش رسانههای حکومتی در ایران نشان میدهد که جمهوری اسلامی مناظرههای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۲ آمریکا را به خاطر تاثیر مهمی که نتیجه این انتخابات بر حکومت ایران میگذارد، با دقت دنبال میکند.
به جز ران پاول، همه نامزدهای انتخاباتی جمهوریخواه به نحوی از دولت اوباما به خاطر انجامندان اقدام مقتضی علیه برنامه هستهای ایران انتقاد کردهاند.
در یک مناظره درباره اقدام اخیر ایران در پایینکشین یک پهپاد تجسسی فوقمحرمانه آمریکایی این نقدها به اوج خود رسیدند. پیشتازان جمهوریخواه، میت رامنی و ریک پری، از آخرین مناظره خود پیش از نشست تعیینکننده آیووا استفاده کردند تا به سیاست اوباما در قبال ایران بتازند.
رامنی گفت: آیا بزدلی و ضعف، طرف مقابل شما را به تهاجم تشویق میکند؟ البته. با یک هواپیمای جاسوسی که پایین کشیده شده، رئیسجمهور آمریکا ادبیات خواهش و لطفا در پیش میگیرد؟ سیاست خارجی مبتنی بر خواهش و لطفا؟ حتما دارید شوخی میکنید!
میشل باکمن خواستار مسدود کردن بنادر دریایی ایران شد ولی در عین حال افزود: اگر همه گزینهها در بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هستهای شکست بخورند، به عنوان آخرین راهحل پنتاگون باید یک نقشه جنگ آماده کند.
ریک سنتوروم، نامزد انتخاباتی جمهوریخواه، گفت که ایالات متحده باید در همکاری با اسرائیل به تهدید برنامه هستهای ایران واکنش نشان دهد.
او گفت: ما باید یک نقشه حمله به تاسیسات آنها در دست داشته باشیم و به آنها بگوییم که اگر این تاسیسات را به روی ما نگشایید و تعطیلشان نکنید، ما برایتان تعطیلشان میکنیم.
پیام رئیس سابق کنگره، نیوت گینگریچ، تغییر رژیم در ایران بود. او از «جنگ اقتصادی علیه جمهوری اسلامی تا زمانی که حکومت سرنگون شود» سخن گفت.
اما ران پاول از تگزاس رویکردی متفاوت را پیشنهاد داده است. او خواستار احتیاط درباره هرگونه اقدام نظامی شده است. او گفته است: وقتی میگوییم برخی مستندات علمی و گفتههای برخی افراد نشان میدهد شاید در عرض یک سال ایران به سلاح [هستهای] برسد، بیشتر داریم میگوییم که آنها هنوز چنین سلاحی ندارند.
او افزوده است: سازمان ملل هیچ مدرکی درباره دستیابی قریبالوقوع ایران به سلاح هستهای ندارد. هیچ مدرکی در دست نیست که آنها چنین سلاحی دارند. میدانید من از چه میترسم؟ از اینکه یک عراق دیگر در پیش باشد. به نظر من بزرگترین خطر آن است که رئیسجمهوری داشته باشیم که واکنشی بیش از حد نشان دهد و بهزودی ایران را بمباران کنیم. برداشتها در این باره بسیار درهم و برهم است. حتی در اسرائیل هم چنین است. ما واقعا باید عقب بنشینیم و فکر کنیم و فوری به سمت سلاحهایمان نپریم و باور کنیم که قرار است به ما حمله شود. اینطوری بود که وارد جنگ بیفایده در عراق شدیم و اینهمه در آن کشور از دست دادیم.
او در نهایت گفت که این مسئله باید توسط کنگره و قانون اساسی ایالات متحده حل شود: باید به کنگره مراجعه کنیم و ببینیم که آیا امنیت ملی ما تهدید میشود یا نه.
این اواخر مناظرههای انتخابات ۲۰۱۲ آمریکا، ایده روبهروشدن اسرائیل با برنامه هستهای ایران را بار دیگر به صدر بحثها آورده است.
مارک فیتسپتریک، تحلیلگر ایران در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، معتقد است: با در نظر گرفتن اینکه سال آینده در آمریکا سال انتخابات ریاست جمهوری تحرکات و تغییرات سیاستهاست، این میتواند تمایل اسرائیل به در دست خود گرفتن امور را افزایش دهد.
فیتسپتریک میگوید: محتملترین حالت آن است که نتانیاهو با اوباما تماس بگیرد و بگوید «من خواستار یک چراغ سبز نیستم. فقط گفتم خبر بدهم که همین حالا هواپیماهای ما عازم ایران شدند و به آنها شلیک نکنید.»
به اعتقاد این تحلیلگر ایران، «در سالی که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پیش است، بعید است که اوباما هواپیماهای اسرائیل که عازم حمله به ایراناند را بزند».