با نزدیک شدن چهاردهم فوریه، جوانان ایرانی آماده خرید هدیه ولنتاین می‌شوند.

چند سالی است که جشن گرفتن روز ولنتاین به عنوان روز عشاق در میان جوانان ایرانی رایج شده و اکنون نه تنها جوانان مسیحی، که دختران و پسران مسلمان ایرانی هم در این روز به یکدیگر هدیه می‌دهند یا جشن کوچکی برپا می‌کنند.

برخی فروشگاه‌ها که بیشتر در خیایان‌های میرزای شیرازی و وزرا در تهران و مراکز خرید مدرن به چشم می‌خورند، از روزها پیش از فرا رسیدن روز ولنتاین، کارت‌ها و هدایای معروف این روز را به مشتریان خود می فروشند.

این تنها جوانان تهرانی نیستند که به انجام مراسم ولنتاین علاقه‌مند شده‌اند. در برخی شهرهای کوچک و بزرگ ایران نیز کم و بیش روز 25 بهمن به روز عشاق تبدیل شده که البته اثری از آن در تقویم ایرانی دیده نمی‌شود.

ولنتاین و "تهاجم فرهنگی غرب"

گهگاه استقبال جوانان ایرانی از روز ولنتاین و تمایل آنها به خرید هدیه و گل رز، حساسیت نیروی انتظامی و برخی مسئولان فرهنگی کشور را بر می‌انگیزد و آنها را ناچار می‌کند تا مواضع انتقادی نسبت به این روز به اتخاذ کنند و آن را نمادی از ترویج فرهنگ غربی بخوانند.

برای مثال، جواد آرین منش عضو کمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوید که از نگاه فرهنگ و مذهب ما، ارتباطات دختر و پسر خارج از روابط شرعی نادرست و ناهنجار است و رسومی مانند ولنتاین به توسعه این ناهنجاری می‌انجامد.

این نماینده مجلس مهمترین عامل نفوذ و گسترش چنین آیین‌های از فرهنگ غرب را توسعه غیرمجاز شبكه‌های ماهواره‌ای دانست و فراهم كردن زمینه ازدواج در جامعه و پایین آوردن سن ازدواج را از راهكارهای جلوگیری از این فرهنگ برشمرد.

پیش تر نیز محمدرضا زائری از روحانیان فعال در امور فرهنگی و منسوب به محافظه کاران پیشنهاد داده بود که روز ازدواج امام علی و همسرش فاطمه را در ایران به عنوان روزعشق ورزی نام گذاری کنند تا به مرور از گرایش به روز ولنتاین کاسته شود.

ایران باستان و جشن سپندارمذگان

با این حال برخی دیگر از فعالان امور فرهنگی با گرایشان کمتر مذهبی و بیشتر ملی، از روزی به نام سپندار مذگان به عنوان روز عشق در ایران یاد کرده‌اند.

به نظر برخی محققان ایران باستان، قرن‌ها پیش از نامگذاری روز ولنتاین در غرب، روزی به نام عشق و زمین در ایران وجود داشته است که آن را سپندار مذگان می‌نامند و مطابق است با روز 29 بهمن ماه یعنی چهار روز پس از روز ولنتاین مسیحی.

سپندار‌مذگان یا اسفندار‌مذگان همچون مهرگان از جمله آیین‌های ایران باستان است که در زمستان برگزار می‌شد.

ولنتاین از کجا آمد

چهاردهم فوریه برابر با بیست و پنجم بهمن ماه در تاریخ مسیحی روز ولنتاین نام دارد. این روز برگرفته از نام والنتیوس، كشیش رومی است.

بر اساس روایت تاریخی در سده سوم میلادی، یعنی دورانی که والنتیوس در آن می زیست، كلودیوس دوم امپراتور روم معتقد بود که سربازی خوب خواهد جنگید كه ازدواح نکرده باشد. از این رو زناشویی برای سربازان امپراتوری روم ممنوع بود.

كشیش والنتیوس برای مبارزه با این قانون به طور پنهانی سربازان رومی را با دختران دلخواهشان عقد می‌کرد و با آگاه شدن کلودیوس دوم از این موضوع، والنتیوس به جرم سرکشی روانه زندان شد.

کشیش والنتیوس در زندان عاشق دختر زندانبان شد و برای این عشق به دستور كلودیوس دوم به دار آویخته شد.

در فرهنگ مسیحی از والنتیوس به عنوان شهید راه عشق یاد می‌کنند و كلیسای مسیحی بعدها بر اساس یک باور قرون وسطایی درباره روز چهاردهم فوریه، این روز را به عنوان روز دلدادگی در سنت كلیسایی نهادینه كرد.