امروز هشتم مارس سال ۲۰۱۱، مطابق با صدمین سالگرد بزرگداشت روز جهانی زن، در بسیاری از کشورهای جهان هنوز این سوال مطرح است که آیا لزومی به بها دادن به روز جهانی زن وجود دارد؟
این در شرایطی است که دستاوردهای گوناگون و بزرگ و کوچک مبارزات زنان در صد سال اخیر، روز به روز بیشتر میشوند و حق رای، حق تحصیل، حق انتخاب همسر و همزیست، حق اشتغال، حق داشتن رابطه جنسی دلخواه و هزاران حق دیگر شامل میلیونها زن در جهان میشود.
اما از سوی دیگر، همین امروز و با گذشت صد سال از رویدادهای هشت مارس سال ۱۹۱۱، کشورهای دیگری نیز وجود دارند که زنان شهروند آنها از ابتداییترین حقوق شهروندی خود محروم هستند و ایران نیز یکی از این کشورها است.
به همین مناسبت سایت مردمک تصمیم گرفت از زنان ایرانی داخل و خارج ایران سوال کند که بزرگترین آرزویشان برای زنان ایران و جهان، به مناسبت صدمین سال روز جهانی زن چیست؟
پاسخها گوناگون و متنوعاند، اما آنچه بسیار قابلتوجه است، این است که بسیاری از این آرزوها چیزی جز داشتن محیطی امن، جامعهای بدون خشونت و قوانینی انسانی نیست.
لیلا نبوی- دانشآموخته رشته اقتصاد: آرزو می کنم دیگر خشونتی علیه زنان وجود نداشته باشد. دستمان را دراز کنیم و قانونی که ضمانت می کند همان جا باشد، برایاش دست و پا نزنیم، برایاش فریاد نزنیم و له نشویم.
شیوا نامی – دکترای علوم زیستی، مشاور تجاری: آرزو میکنم روزی برسد که در ایران نشانی از سنگسار و اعدام زنان باقی نماند.
رکسانا خلیلی، مهندس کامپیوتر: جهان جای امنی برای زنان باشد.
حق بدیهی شهروندی
گروه دیگری از زنان آرزو میکنند حقوق پایه شهروندی، که در یک جامعه مدنی جزو بدیهیات اولیه است به زنان کشورشان تعلق بگیرد.
لیلا ملکی- کارشناس ارشد رشته سیستمهای انرژی بازیافتی: بهداشت عمومی برای همه زنان وجود داشته باشد.
نگین فتحالله نژاد- مهندس کامپیوتر و دانشجوی دکترا: حجاب اجباری لغو شود.
شعله زمینی – مهندس فیزیک اتمی و فعال سیاسی- اجتماعی: حق تحصیل همگانی برای همه زنان با هر دین و مذهب.
اندیشه یوسفی- کارشناس ارشد زبان و ادبیات فرانسه، مدرس زبان: آرزوی لغو تمام قوانین تبیضآمیز و ضدزن در هر زمینه اجتماعی، سیاسی، خانوادگی و شغلی را دارم. برای زنان دنیا هم آرزو میکنم که مردها سر عقل بیایند و فکر «جنس برتر» بودن را از سرشان بیرون کنند و قبول کنند که زن و مرد برابرند. خود به خود بقیه کارها درست خواهد شد.
برابری جنسی
در جامعهای چون جامعه ایران که سالها است زنان از شرایطی برابر با مردان برخوردار نبوده و نیستند، برابری جنسی مفهومی است که دور از دسترس به نظر میآید. بسیاری از زنان ایرانی خواستار برابری قانونی و اجتماعی و پیش از آن، باور به این برابری هستند.
آیدا ملکی- دانشجوی دکترا و مهندس معماری: برابری.
مامک گنجوری- فیزیکدان: انتخاب آزادانه در شرایط برابر و بدون تنش.
سیمین رادمنش- دانشآموخته رشته هنر و دانشجوی ادبیات انگلیسی: آرزوی من از آنجا كه منبع اجابتاش در ذهن آدمها است شايد نه كه به اين روز، كه به روزگاری دست نيافتنی پيوند بخورد. شايد روزی هم برسد كه برابری باشد و قانونی كه جنس شمارهدار نداشته باشد، اما در رويای من روزگاری انسانيت دو تكه نخواهد بود كه اگر قانونی نبود و حامی و دفاعی، بازدارنده مردها، زنها، انسانها برای «انسان» نه «جنس» ديدن همديگر، بلکه ذهنيت آزاد و برابرشان باشد. این كه كسی كه بازدارنده خشونت است خود فرد باشد و نه هيچ عامل خارجی ديگری.
شادان مجتبایی- دانشآموخته رشته مدیریت و مشاور پروژههای کامپیوتری: آرزوی آزادی و برابری حقوق زن و مرد را برای همه زنان جهان دارم.
ویدا مشایخی- دانشآموخته رشته کتابداری و داستاننویس: امیدوارم روزی، شاهد برابری زنان و مردان به لحاظ حقوقی و قانونی در تمام دنیا باشم.
سوده راد- دکترای مدیریت، فعال جنبش زنان: باور داشتن به برابری جنسیتی.
فرشته قاضی- روزنامهنگار: برابری جنسی.
نرگس معمارصادقی- دکترای علوم کامپیوتر- کارشناس کامپیوتر: من آرزو میكنم كه زنان در هر جاى دنيا از حقوق قانونى برابر با مردان برخوردار باشند و اين حقوق (كه براى همه يكسان است) دربرگيرنده تمام حقوق انسانى آنها باشد.
بهاره حسینپور- کارشناسی ارشد رواندرمانی، رواندرمانگر: تعادل قدرت بین مرد و زن از کوچکترین واحد اجتماعی(خانواده) تا بزرگترین آن (جامعه جهانی).
نازلی شهرزاد- دانشجوی رشته عکاسی: برخورداری از کلیه حقوق انسانی در تمامی ابعاد فردی و اجتماعی.
کیمیا سلطانی – کارشناس ترجمه زبان آلمانی و پرستاری، پرستار: آرزو میکنم روزی برسد که دیگر لزومی به مبارزه برای رسیدن به حقوق برابر نباشد.
کلودیا اسحاق- دانشآموخته رشته بانکداری، کارمند: صلح و آزادی برای تمامی زنان جهان.
حق تصمیمگیری آزادانه
زن ایرانی نه تنها به طور روزمره با قوانین زنستیز درگیر است، بلکه در بسیاری از نقاط این کشور، زنان حتی اختیاری بر بدن، مسیر زندگی، انتخاب همسر و آینده خود نیز ندارند. زندگی این زنان توسط مردانی چون پدران، برادران و همسرانشان جهت میگیرد و آنان از امکان داشتن هر نوع انتخابی عاجز هستند. حتی در جوامع شهری و در محیطهایی هم که از سطح سواد، امکانات رفاهی و اجتماعی بیشتری برخوردار است، بسیاری از زنان، حتی تحصیلکرده و روشنفکر، مجبور میشوند تصمیمهای خود را بر اساس ملاحظات فرهنگی، مذهبی یا سنتی اتخاذ کنند.
شیوا بدیهینژاد، دانشآموخته رشته علوم آزمایشگاهی: این که هر زنی بتواند مسیر زندگی خود را شخصاً انتخاب کند.
کتایون مقدم- مهندس کامپیوتر: قدرت تصمیمگیری مستقل از ملاحظات فرهنگی، اقتصادی و سنتی داشته باشند، هر تصمیمی که کمکشان کند تن به حقارت ندهند.
آرتمیس حبیبی- دانشآموخته رشته هنر، تصویرگر و گرافیست: حق انتخاب، همین. اگر همین یک آرزو برآورده شود، دنیا خیلی جای بهتری خواهد بود.حق انتخاب در همه چیز.
لیلا صالحی، دانشجوی علوم سیاسی و روزنامه نگاری: من فکر میکنم تنها چیزی که برای هر زنی در دنیا میتوانم آرزو کنم این است که حق انتخاب داشته باشد و از طرف خانوادهاش، اطرافیاناش و مهمتر از همه از طرف جامعه به کاری مجبور نشود.
لادن مقدم- دانشآموخته رشته علوم اجتماعی و مددکار اجتماعی: آرزو میکنم روزی برسد که نگاه جنسیتی وجود نداشته باشد. زنان در همه جای دنیا از حقوق انسانی خود بهرهمند شوند و هیچ کس به خاطر جنسیت خود آزار و اذیت نشود و مورد تبعیض قرار نگیرد.
نگار رهبر- مهندس مکانیک: آرزوی من به دست آوردن كنترل بر بدن و سرنوشت خود برای زنها است.
حق لذت بردن و نترسیدن از آن
برداشته شدن نگاه سنگین و جنسیتی مردان از روی زن، توانایی لذت بردن و آموختن آن، زندگی کردن بدون کلیشههایی که بر اساس آن موجودیت زن و زنانگی تعریف میشود، بخشی دیگر از آرزوهای زنان ایرانی را تشکیل میدهد.
فریما فروهان- کارشناس ارشد رشته زبان و ادبیات فرانسه: من دوست داشتم نگاه سنگین مردان از بدن زنان برداشته میشد و در ذهن جامعه زن از جنس لطیف به واقعیتی ظریف تبدیل میشد.
لوا زند- دانشجوی دکترای مطالعات فمینیستی: یاد گرفتن لذت بردن. نترسیدن از لذت بردن. احساس گناه نکردن از لذت بردن.
شادی رامز- کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی با گرایش برنامهریزی و آسیب شناسی اجتماعی، رواندرمانگر: من آرزو میکنم روزی برسد که هیچ زنی تعریف هویتی خود را بر مبنای چیزها و آدمهای جامعه نسازد. روزی که در آن هر زنی، هویتی فارغ از فرزند، شوهر، هیکل، رنگ پوست و مو، زیبایی و ... داشته باشد. جدای از این برای تمام زنان ایرانی، آرزوی داشتن حق طلاق و حق سرپرستی فرزندان را دارم.
کمبود خودباوری
زنانی نیز بر این گمانند که یکی از مشکلات بزرگشان کمبود یا نبود خودباوری است. آنها میگویند، زنان از میزان قدرت و استعدادهای خود بیخبرند و همین ناآگاهی سبب میشود که قوانین زنستیزانه بیشتر بر آنان روا شود. همچنین این اعتقاد نیز وجود دارد که مردهای زیادی از عمق نابرابریهای موجود در جامعه بیخبرند.
عشا مومنی – دانشجوی دکترا مطالعات زنان: رسیدن به خودباوری.
نیاز زرینبخش – دانشجوی رسانهی جدید و فرهنگ دیجیتال: تجربه درونی و فردی احساس کفایت و ارزشمندی، امنیت و استقلال در جایگاهی ارجح به بروز این موارد در سطح قوانین اجتماع.
سیما عسگری – دکترای رشته علوم کامپیوتر، مشاور فنی: آرزو میکنم همه انسانها زجری را که زنها در طول تاریخ کشیدهاند و میکشند و نیز ناحق بود این زجر را باور کنند. اکثریت قریب به اتفاق مردان درک درستی از مشکلات زنان ندارند و نیز بسیاری بر این گمانند که آن چه بر زنان رفته، رسم روزگار بوده و باید چنین میشده.
ارغوان رحمانی- حقوقدان و وکیل دادگستری: اگر به طور خاص بخواهم برای زنان ایرانی آرزویی بکنم، اصلاح تمام قوانین ضد زن (چه قوانین مدنی، چه قانون مجازات) و وضع قوانین انسانی و برابری حقوقی با مردان را آرزو می کنم. اما به طور کلی، برای تمام زنان دنیا از جمله زنان سرزمین خودم خودباوری و آگاهی را آرزو دارم... آگاهی به آنچه فراتر از دایره تنگ روزمرگی زنانهشان اتفاق میافتد، آگاهی به تواناییهای وجودیشان.
زهرا کتیبه- دانشجوی کارشناسی ارشد برق - مخابرات: آرزو میکنم روزی برسد که هر زنی بداند و باور داشته باشد که کمتر از مردان نیست (یعنی سایه حقارت را مدام بالای سر خود نبیند).
چکامه عظیمپور – محقق و استاد دانشگاه: من دلام میخواهد جامعه زنان از جهالت زنانه آزاد شود. در بیشتر اوقات زجری که به زنان وارد میشود، از طرف مردان نیست، از سوی زنان آن جامعه است. ختنه کردن، ازدواجهای اجباری و شکنجههای جسمی از این قبیل. اگر آگاهی زنان از خودشان بالاتر رود، از خود و همنوعشان محافظت بیشتری میکنند.
استقلال مالی و اجتماعی
شهامت نه گفتن، تلاش برای استقلال مالی و اجتماعی و برخورداری از آن چه حقوق انسانی نامیده میشود، از جمله آرزوهای دیگر زنانی است که خود تلاش کردهاند تا در برابر قوانین زنستیز بایستند، بجنگند و از این استقلال برخوردار شوند.
مرسده عامری، گرافیست و تصویرگر کتاب کودک: من آرزویام این است که زنها اعتماد به نفس داشته باشند، روی پای خودشان بایستند و به هر چیزی که نمیخواهند، خیلی محکم نه بگویند.
مریم اقدمی، دانشآموخته رشته فلسفه – مترجم و روزنامهنگار: استقلال فکری، استقلال مالی، اعتماد به نفس و شجاعت.
در انتظار معجزه
گاهی زنها آرزو میکنند که کاش معجزهای رخ بدهد،معجزهای که بیگمان راه را برای ساختن جهانی بهتر و برابر آسان کند.
آیدا احدیانی- مهندس متالورژی و داستاننویس: من آرزو دارم، آن ۹۰ درصد زن و مردی که میشنوند «من فمینیستام» و رو ترش میکنند، شب بخوابند و صبح متوجه بشوند که فمینیسم یک نظام سیاسی معتقد به کشتار مردان نیست، صرفآ یک باور و تلاش برای برابرسازی نصف ساکنان کره زمین با نیمه دیگرش است.
آرزوهای کوچک، آرزوهای بزرگ
آرزوها گوناگوناند، درست مثل زنانهایی که این آرزوها را در سر میپرورانند . آرزوها گاهی بسیار کوچکاند و میتوانند همین امروز برآورده شوند، گاهی آن قدر بزرگ که سالها تلاش و شکیبایی نیاز دارند.
نسترن سلیمانی- دانشجوی انصرافی رشته مترجمی زبان روسی: دلام میخواهد بتوانیم آزادانه در کافهها و خیابانها سیگار بکشیم، درست همین امروز سیگار کشیدن خانمها ممنوع شده است.
لیدا حسینینژاد، روزنامهنگار: رویش و رهایی زنان آرزویام است.
صد سال است که روز جهانی زن برگزار میشود و سالهای سال است که زنان ایرانی برای به دست آوردن مطالبات خویش از جمله حقوق برابر پیکار میکنند، اما هنوز و بهرغم این تلاش پیگیر و بیامان، آن چه برای بسیاری از زنان دیگر سهل و بدیهی است، برای زنان ایرانی آرزویی است در دورست. شما در صدمین سالگرد روز زن چه آرزویی دارید که میخواهید برآورده شود؟