آبگیری سد سیوند که از سال گذشته آغاز شد، نشان دهنده عدم اهمیت سازمان‌های دولتی به تخریب‌های جبران پذیر آثار تاریخی در نزدیکی آن است.
در فروردین ماه سال گذشته، بهره برداری از سد سیوند با حضور رییس جمهور، محمود احمدی نژاد، به طور رسمی آغاز شد.
ساخت این سد بسیار مورد اعتراض فعالان و طرفداران میراث فرهنگی قرار گرفت که بنا به اعتقادشان با ساخت و آبگیری آن به بناهای تاریخی نزدیک آن آسیب جدی وارد می‌شود.
معروفترین بنای تاریخی که نگرانی بسیاری از این فعالان را برانگیخته ، تنگه تاریخی بلاغی و مقبره کورش هخامنشی است.
به اعتقاد کارشناسان ساخت سد سیوند به جز ایجاد مشکل برای آثار درون تنگه، به دلیل به وجود آوردن شرایط خاص در منطقه به آسیب دیدن سازه‌های اصلی محوطه جهانی پاسارگاد منجر می‌شود.علاوه بر آن آبگيري سد سيوند باعث نابودی حداقل 8 هزار اصله درخت 500ساله، هزاران هكتار مرتع و زمين مرغوب كشاورزي می‌شود.
گفته می‌شود یکی از اقدامات مهم در زمینه رساندن تخریب به حداقل میزان آن نصب دستگاه هاي رطوبت سنج در منطقه براي تشخيص ميزان رطوبت منطقه است. زيرا به گفته کارشناسان رطوبت زياد و باسرعت در طول زمان باعث آسيب هاي بسيار جدي به آثار تاريخي در منطقه خواهد شد. اگرچه بر اساس آخرین خبرها وزارت نیرو که مسئولیت تهیه و نصب این رطوبت سنج‌ها را به عهده داشته، هنوز به وعده‌های خود در این زمینه توجه نکرده است و اعتبار لازم برای آن را تصویب نکرده است.
بنا به نظر متخصصان، افزايش رطوبت پس از آبگيري سد سيوند و تشکيل درياچه در پشت آن در درازمدت باعث تغيير اقليم آب و هوا شده و باعث می‌شود آثار سنگي پاسارگاد را که از جنس سنگ هاي آهکي و جذب کننده رطوبت هستند از بين برود. به گفته آنان زیان‌های ناشي از رطوبت روي سازه هاي پاسارگاد در دراز مدت حتمی است.
به همت سازمان میراث فرهنگی دوستداران میراث فرهنگی تنگه بلاغی در تیرماه سال 1383 به عنوان میراث جهانی به ثبت رسید که تا اندازه‌ای فشار ناشی از آن به کندی روند بهره برداری از این سد کمک کرد اگرچه فروردین ماه سال گذشته، رییس جمهور رسما آبگیری آن را افتتاح کرد.
تاریخچه سد سیوند
سد سيوند در 100 کيلومتری شهر شيراز و 50 کيلومتری تخت جمشيد بر روی تنگه بلاغی ساخته شده است که يکی از مکان های تاريخی است.
اولین طرح ها برای ساخت سد سیوند به سال 1967 میلادی (1349 شمسی) برمی‌گردد، زمانی که «جاستين کورتني» کارشناس امريکايی مطالعاتی را برای ساخت آن آغاز کرد که منجر به طرحی برای ساخت سه سد سیوند، درود زن و ملاصدرا شد.
پس از انقلاب اولین فاز مطالعاتی بر روی این سد در سال 1370 آغاز شد.«جلال جامعي»، مسئول اجرايي ساخت سد سيوند درباره استعلام از سازمان ميراث فرهنگي در همان سال‌ها مي‌گويد: «در سال 1370 همزمان با آغاز فعاليت هاي اجرايي، وزارت نيرو و سازمان آب منطقه‌اي استان فارس با ارسال نامه اي به سازمان ميراث فرهنگي اين استان، مسئله شروع ساخت سد را به اطلاع رساند، اما جوابي دريافت نشد. ساخت سد سيوند آغاز و در ابتدا با استفاده از تكنولوژي پيشرفته روز بستر آبرفتي سد آب بند شد.»
سازمان ميراث فرهنگي به عنوان متولي و نگهبان ميراث فرهنگي كشور موظف بود آن زمان علاوه بر پاسخ به استعلام مسئولان سد و وزارت نيرو، اقدامات اوليه در خصوص شناسايي منطقه را به انجام برساند که به دلیل بی‌توجهی این اقدام صورت نگرفت.
در سال 1380 سيوند جزو اولويت‌ها قرار گرفت و از همان زمان اعتبارات به صورت تصاعدي افزايش يافت و در تيرماه 1383 ساخت تونل انحراف آب انجام گرفت و تا اسفند 1385 کار ساخت بدنه سد انجام شد.
تنگه بلاغی که یکی از مناطق باستانی به شمار می‌رود از جمله مکان‌هایی است که آبگیری سد سیوند نگرانی‌هایی را برای تخریب آن به وجود آورده است.
این تنگه بین پاسارگاد و تخت جمشید و در نزذیکی مرکز شهرستان پاسارگاد سعادت شهر قرار دارد و به باور باستان شناسان زمانی در مسیر راه شاهی یا جادهٔ سلطنتی و از شواهد راه سازی دوران پادشاهی هخامنشیان است. این شاهراه نخستین جاده بین المللی شناخته شده جهان است. راه شاهی، شاهراه و مسیری زیارتی و کاروان رو بوده که پاسارگاد را به تخت جمشید و شوش و دیگر مناطق شاهنشاهی ایران پیوند می‌داده است که به نوبه خود جدا از سایر آثار و کشفیات دیگر، یک اثر باستانی مهم بشمار می‌آید.
مجریان طرح
کارفرمای سدهای سیوند و ملاصدرا ، شرکت سهامی آب منطقه ای فارس ، بوشهر و کهگیلویه بویر احمد است و مهندسین مشاور سکو ، مشاور پروژه هاست و پیمانکار آن، شرکت عمرانی وصنعتی پارس گرما و پیمانکار سد ملاصدرا ، شرکت ملی ساختمان است.
.
