اعلام راه‌اندازی شبکه ام‌.بی.‌سی فارسی و این که این شبکه در نظر دارد برای جذب مخاطب بیشتر برنامه‌های آمریکایی را با زیرنویس فارسی پخش کند، مساله ماهواره‌ها و مبارزه با تهاجم فرهنگی را در میان کارشناسان و مسوولان دولتی برجسته کرده است.

چندی پیش در خبرها آمده بود که شبکه ام‌بی‌سی عربستان سعودی در حال راه اندازی یک شبکه فارسی زبان است.

این شبکه به صورت گسترده‌تری اقدام به بخش فیلم‌های هالیوودی با دوبله فارسی خواهد کرد که در نوع خود اولین است.

همچنین شنیده‌ها حاکی از این است که چند شرکت فرهنگی ایرانی مستقر در امارات نیز پیشنهاداتی برای تهیه زیرنویس این فیلم‌ها از شبکه ام‌بی‌سی دریافت کرده‌اند.

به نظر می‌رسد اعلام راه‌اندازی شبکه ام‌بی‌سی فارسی و این که این شبکه در نظر دارد برای جذب مخاطب بیشتر برنامه‌های آمریکایی را با زیرنویس فارسی پخش کند، مساله ماهواره‌ها و مبارزه با تهاجم فرهنگی را در میان کارشناسان و مسوولان دولتی برجسته کرده است.

در همین حال برخی کارشناسان در این مورد مصاحبه کرده و راهکارهای خود را برای مقابله با این مساله بیان کرده‌اند.

انتقال فساد از طریق ماهواره

محمدتقی رهبر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر انتقال فساد به جامعه از طریق ماهواره‌ها راه برخورد با آن را ایجاد مانع برای ماهواره‌ها را روش‌های علمی و فنی و همچنین حذف ماهواره‌ها را از خانه‌ها دانست و گفت: اگر امکانات و تمهیدات به ما این اجازه را بدهد که فیلترگذاری و محدودیت را در ماهواره ایجاد کنیم گامی به سمت جلو برداشته‌ایم. ضمن اینکه در این راه باید خانواده‌ها را نیز توجیه کرد که این وسایل ارتباط جمعی را نیز به خانه نبرند.

این در حالی است که بسیاری معتقند که به زودی در عرصه علم و فناوری روزی خواهد رسید که شهروندان ایرانی قادر باشند در هر کجای ایران که باشند با همان آنتن‌های ساده‌ای که برنامه‌های صدا و سیما را دریافت می‌کنند، تلویزیون‌های خارجی را نیز تماشا کنند.

مقابله با ماهواره با روش‌های جایگزین

دیگر مخالفان ماهواره بر روش‌های جایگزین تاکید دارند. ساخت برنامه‌هایی که مخاطب ایرانی را به این سمت ببرد که برنامه‌های ایرانی تولید داخل کشور را به برنامه‌های خارجی ترجیح دهند، یکی از راه‌های پیشنهادی این گروه است.

رحمان سیفی آزاد، مدیر گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما می‌گوید: ‌از زمانی که شبکه‌های مختلف ماهواره‌‌ای در ایران احداث شده، این موضوع اتفاقات زیادی را برعلیه ایران در پی داشته است.

اما پیشینه فرهنگی ایران ثابت کرده این اتفاقات تغییری در ذائقه فرهنگی ملت ایرانی ایجاد نمی‌کند.

اما به‌طور قطع و یقین این مسایل در طولانی مدت مؤثر واقع می‌شود و اینجاست که به صورت جدی نیاز می‌شود که مسؤولان برای مقابله با چنین حرکتی تصمیم‌گیری کنند.

با این وجود او در خاتمه گفت:‌ تجربه این را نشان می‌دهد که مخاطب ایرانی تمایل زیادی به فیلم‌های خارجی ندارد.

شبکه ام.بی.سی یک پدیده سیاسی

حمید دهقان‌پور، مدیر دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر نیز تشکیل شبکه ام‌بی‌سی فارسی را یک پدیده سیاسی خواند و گفت: این حرکات در جهت تلاش دشمنان برای تحت تأثیر قرار دادن فرهنگ ما انجام می‌شود.

او در ادامه با بیان اینکه صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اولین نهادهایی هستند که وظیفه مقابله و رویارویی با این تهاجم فرهنگی را دارند، بر ساختن فیلم‌های سینمایی زیبا با معنا که تحت عنوان فاخر ساخته می‌شوند و همچنین مجموعه‌های خوب تلویزیونی و برنامه‌هایی با رنگ و بوی ملی مذهبی را راه‌هایی برای مقابله با پدیده ماهواره دانست.

او افزود: ما باید با بالا بردن کیفیت نمایش ساعت فراغت مردم را پر کنیم و آنها را برای سینما رفتن ترغیب کنیم با فراهم کردن محیط‌های امن فرهنگی و افزایش کیفیت صدا و تصویر جایگزین مناسبی به مردم ارایه دهیم تا جذابیت شبکه‌هایی مانند ام‌بی‌سی کاهش پیدا کنند.

این در حالی است که سیاست‌های وزارت ارشاد در این چند سال اخیر ایجاد محدودیت برای بسیاری از سینماگران و توقیف تعدادی قابل توجه از آثار کارگردانان صاحب‌نام ایران بوده است. از این دست می‌توان به فیلم‌هایی مانند سنتوری ساخته داریوش مهرجویی اشاره کرد که پیش‌بینی می‌شد که تماشاگران بسیاری را به سالن‌های سینما بکشاند و به فروش بالایی دست یابد.

هنرمندان علیه امنیت ملی

صفارهرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چندی پیش هنرمندان ایران را متهم کرده بود که به تحریک سفارت‌خانه‌های خارجی در تهران علیه امنیت ملی اقدام می‌کنند.

او منتقدان سیاست‌های فرهنگی دولت را کسانی نامید که مشاعرشان درست کار نمی‌کند و با ژست فیلسوف مآبانه، وضع فعلی فرهنگ را از وضع قبلی بدتر می‌دانند.

او همچنین اعلام کرده بود: برای ما کار فرهنگی به صورت مطلق موضوعیت ندارد، ما متعهد نیستیم سینما رشد کند، بلکه متعهدیم سینمای مطلوب رشد کند. در بقیه حوزه‌های فرهنگ و هنر هم همین‌طور است.

همچنین چندی پیش ابراهیم حاتمی‌کیا در گفت‌وگو با برنامه تلویزیونی چهار دقیقه شبکه خبر مهم‌ترین مشکل سینمای ایران را نداشتن سالن‌های کافی و مناسب برای پخش فیلم‌ها ذکر کرده وگفته بود: سینمای آمریکا در سال 1100 فیلم تولید می‌کند که ما در ایران از میان‌ آنها 100 تا می‌بینیم و شاید 10تای آنها قابل اعتنا باشد و ما بقی فیلم‌هایشان هم متعلق به سینمای بدنه است. ولی آنقدر سالن‌ سینما وجود دارد که اینها امکان اکران هم‌زمان و موفق را می‌یابند هر چند که در گیشه هم گاه رقم‌های پایینی نیز عایدشان می‌شود.

به نظر نمی‌رسد که با نبود امکانات و عدم تخصیص بودجه‌های مناسب برای سینماسازی و همجنین سانسور و اعمال سلیقه مدیران مربوطه بر روی سینما و هنر، هنرمندان رغبتی برای کار کردن در این فضا داشته باشند و احتمال آنکه خلاقیت و شکوفایی بارزی در زمینه فرهنگ و هنر به وجود آید که بتواند با محصولات فرهنگی غربی نیز رقابت کند نیز چندان قوی به نظر نمی‌رسد.