کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در اقدامی کم سابقه از تلاش دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل درمورد برنامه هسته‌ای ایران حمایت کردند و به صف غرب پیوستند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلاش می‌کند ایران را مجبور به روشن کردن پرسش‌هایی که بر اساس آن متهم است که مخفیانه روش‌های ساخت بمب اتمی را مطالعه می‌کند.

درپی درخواست رییس آژانس از تهران برای افشای کامل «مطالعات ادعایی»، این همگرایی ازسوی گروهی از کشورهای درحال توسعه موسوم به «جنبش عدم تعهد» در نشست روز پنجشنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین اعلام شد.

براساس گزارش آژانس در ششم خرداد، به نظر می‌رسد ایران اطلاعات موردنیاز را درمورد برنامه‌ فرآوری اورانیوم، آزمایش مواد منفجره با قدرت بالا و پیشرفته کردن موشکی با قدرت حمل کلاهک هسته‌ای، پنهان کرده است.

به گفته آژانس، این برنامه‌ ایران برخلاف قوانین آژانس است و دولت جمهوری اسلامی درباره آنها توضیح روشنی نداده است.

با این حال علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس روز پنجشنبه در نشست شورای حکام آژانس اعلام کرد تمام اسناد ارایه شده درباره مطالعات ادعایی، جعلی و ساختگی است و ادعاهای سیاسی برخی کشورها فضای همکاری در آژانس را آلوده کرده است.

سلطانیه در این نشست که پشت درهای بسته در وین تشکیل شد، ابراز تاسف کرد که پس از گذشت پنج سال از تداوم همکاری فعالانه ایران با آژانس، پرونده برنامه هسته ای ایران هنوز در دستور کار شورای حکام قرار دارد.

این مقام مسئول به پیام محمد البرادعی، مدیرکل آژانس به جامعه بین‌الملل اشاره کرد و آن را سندی دال بر عدم انحراف در برنامه هسته ای ایران خواند.

از گزارش البرادعی چنین برداشت می شود که آژانس پس از بازرسی‌های فراوان و بی‌سابقه نتوانسته‌ است عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در ایران را راستی آزمایی کند و تمام مواد هسته‌ای حسابرسی شده، صلح‌آمیز است.

دستاورد نشست شورای حکام

در نشست شورای حکام گروهی از کشورهای درحال توسعه موسوم به جنبش عدم تعهد، که ایران نیز عضوآن است، تحقیق آژانس را در مورد «مطالعات ادعایی»، تایید کردند.

بااین حال این گروه خواستار اعمال فشار بین‌المللی بر تهران برای کنار گذاشتن غنی سازی اورانیوم شده‌ است.

جنبش عدم تعهد در بیانیه ای اعلام کرد دربرخورد با موضوعات مربوط به مطالعات ادعایی (برنامه تسلیحاتی هسته‌ای) این نگرانی وجود دارد که برنامه ایران در مغایرت با قوانین آژانس است.

نورما جوکوچی استنوز، سفیر کوبا در نشست شورای حکام و به نمایندگی از جنبش عدم تعهد گفت این گروه براین باور است که برای روشن شدن مطالعات ادعایی، ازجمله آزمایش موادمنفجره قوی و پیشرفته کردن موشک، آژانس طبق جایگاه خود عمل می‌کند.

این درحالی است که گروه جنبش عدم تعهد که حدود نیمی از اعضای شورای حکام را تشکیل می‌دهد، در راستای عملکرد گذشته خود از انتقاد مستقیم از برنامه هسته‌ای ایران اجتناب کرده است.

اما یک دیپلمات ارشد غرب به رویترز گفت تقریبا تمام اعضای نشست شورای حکام نسبت به موضوع ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. به گفته وی، بیشتر آنها از ایران خواسته‌اند برنامه غنی سازی خود را متوقف کند.

این دیپلمات افزود اکثریت اعضای شورای حکام از ایران خواسته‌اند اجازه دهد آژانس به طور سرزده تاسیسات هسته‌ای این کشور را بازرسی کند و درمورد جنبه احتمالی نظامی برنامه‌اش شفافیت بیشتری به نشان دهد.

این درحالی است که علی اصغر سلطانیه در نشست شورای حکام اعلام کرده بود آژانس از اسفند 1385 تاکنون 14 بازرسی سرزده انجام داده است.

نماینده ایران یادآور شد که آژانس روز 20 اردیبهشت 1387 درخواستی را برای دریافت توضیحات بیشتر در مورد ماهیت برنامه هسته‌ای کشور ارایه کرد که پاسخ ایران اکنون توسط آژانس در دست بررسی است.

بیانیه ضدایرانی اتحادیه اروپا

آمریکا و اتحادیه اروپا ادعا کرده‌اند که ایران از شفافیت در برنامه هسته‌ای خود طفره می‌رود و درراستای درخواست آژانس خواستار افشای کامل و حل و فصل مطالعات ادعایی شده‌اند.

رییس دوره ای اتحادیه اروپا از اسلوونی، در نشست شورای حکام گفت انکار چنین اطلاعاتی از سوی ایران که آنها را ساختگی و دروغین می‌داند، با توجه به کمیت و کیفیت اسناد ارایه شده از سوی آژانس، پذیرفتنی نیست.

با این حال این رییس دوره ای اتحادیه اروپا از جزییات کمیت و کیفیت این اسناد سخن نگفت.

این مقام اروپایی تاکید کرد: به اتحادیه اروپا هشدار داده بودند که ایران در حال نزدیک شدن به مراحل راه‌اندازی اولین نیروگاه هسته‌‌ای ساخت روسیه خود در بوشهر، بدون درنظر گرفتن کنوانسیون ایمنی هسته‌ای است.

اما نماینده ایران در آژانس در نشست شورای حکام اعلام کرد از فوریه امسال تمامی سوخت هسته‌ای وارد شده از فدراسیون روسیه برای استفاده در راکتور تولید برق بوشهر و بانظارت آژانس انجام شده است.

ازسوی دیگر سه قدرت بزرگ غرب، آلمان، انگلیس و فرانسه، برنامه هسته‌ای ایران را یک «بحران آهسته، بلندمدت و وخیم» نامیده و ادعا کرده‌اند، تهران درحالی که سعی می‌کند بر بخش‌های نظامی برنامه هسته‌ای خود سرپوش بگذارد، ظرفیت غنی سازی اورانیوم را گسترش داده است.

گفتنی است ایران همواره تاکید کرده که برنامه غنی‌سازی اورانیوم صلح‌ آمیز است و تهران هیچ قصدی برای ساخت بمب اتم ندارد.

گرگوری شولت، نماینده آمریکا در آژانس در نشست شورای حکام ادعا کرد که با وجود گذشت چندین ماه بحث‌های فشرده میان آژانس و ایران، تهران هنوز پاسخ‌ واقعی به پرسش‌های آژانس نداده است.

شولت افزود تهدید ایران برای محدود کردن همکاری با آژانس، این گفته تهران را که می‌گوید چیزی برای پنهان کردن ندارد، تضعیف می‌کند.

نشست فصلی شورای حکام که از روز دوشنبه در وین اتریش جریان داشت، روز پنجشنبه بدون صدور بیانیه در‌باره ایران به کار خود پایان داد.

انتظار می رود مدیرکل آژانس نتایج بررسی‌های خود را در این زمینه در نشست بعدی شورای حکام که در اواخر شهریور ماه برگزار می‌شود، اعلام کند.