مندائیان ایران پیروان یکی یحیی تعمیدگر هستند و عمدتا در استان خوزستان درحاشیه رود کارون زندگی می‌کنند. دین آنها یکی از قدیمی‌ترین ادیان منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود.
حاشیه رود کارون از روزگاران دور میزبان پیروان دینی بوده است که مندائیان نامیده می‌شوند.
مندائیان یا آنگونه که در خوزستان نامیده می‌شوند، صبیان (به ضم صاد) یا صائبین از پیروان حضرت یحیی از پیامبران بنی اسرائیلند.
پیشینه این قوم به پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد و از پیامبرانشان می‌توان حضرت نوح و حضرت شیث را نام برد. آن چنان که منابع تاریخی ذکر کرده‌اند شجره این قوم به سام بن نوح برمی‌گردد.
بر طبق روایات این قوم در فلسطین و درجایی به نام «مدیان» ساکن بوده‌اند و 60 سال پس از مرگ پیامبراشان، حضرت یحیی یا آنگونه که خود می‌نامند یهیایهانا به دلیل اختلاف با کلیمیان از این منطقه کوچ کرده‌اند.
گفته می‌شود در قرآن از این قوم با نام صائبین نام برده شده است.
پیروان این دین به دلیل اعتقادات مذهبی‌شان در کنار رودهای جاری سکنی می‌گزیدند و حضور چند قرنی آنها در خوزستان به دلیل وجود رود کارون بوده است. دسترسی به آب جاری برای اجرای مناسک مذهبی از ضرورت خاصی برای این قوم برخوردار است.
برخی از پیروان این آیین در عراق در کنار رود دجله و فرات و در منطقه‌ای که تا پیش از این بین النهرین نامیده می‌شد هزاران سال است که سکنی دارند.
عمده اشتغال مندائیان صنعت‌گری است که برخی بر این اعتقادند که به دلیل محدودیت‌های که مسلمانان برای زمین‌داری و اشتغال برای غیرمسلمانان ایجاد کرده‌اند، این شغل در میان این قوم پا گرفته است. نقره و طلاکاری نیز از جمله مشاغل سنتی مندائیان محسوب می‌شود.
جمعیت مندائیان در سراسر جهان رقمی بین 60 تا 70 هزار نفر تخمین زده می‌شود.
مناسک مندائیان
حضرت یحیی در باورهای مسیحی و اسلامی به یحیی تعمید دهنده معروف است و در نتیجه مناسک و آداب مندائیان با آب پیوند ناگسستی دارد. در باور این قوم مراسم تعمید برای پاک نگاه داشتن روح و جسم از هر چه ناپاکی است.
مراسم تعمید توسط روحانی مندایی صورت می‌گیرد. انجام مراسم تعمید روز و زمان خاصی ندارد و انجام این آیین در هر زمانی امکان‌پذیر است و عملی مستحب شمرده می‌شود.
گفته می‌شود مراسم تعمید 30 دقیقه به طول می‌انجامد. در این مراسم روحانی مندایی به درون آب می‌رود وشخصی که باید تعمید شود به دنبال وی روان می‌شود.
همزمان با خواندن آیه‌ای یا بوثه از کتاب مقدس بر سر فرد مندایی آب ریخته می‌شود. پس از آن فرد از آب خارج می‌شود روی صندلی می‌نشیند و بار دیگر روحانی بخشی ار کتاب مقدس (گنزاربا) بر وی می‌خواند و مراسم با خوردن نان و آب مقدس پایان می‌یابد.
گنزاربا مجموعه‌ای از تاریخ، مناسک و دعاهای این آیین است و مهمترین کتاب پیروان این دین است که خود به گنزای راست و گنرای چپ تقسیم می‌شود. از دیگر کتاب‌های مقدس مندائیان انیانی ( کتاب نماز) و مصبتا (کتاب غسل تعمید) است.
مندائیان هر ساله در اول خرداد ماه تولد حضرت یحیی را با حضور در کناره رود کارون جشن می‌گیرند. در این روز به غسل کودکان و گاهی بزرگسالان در آب‌های کارون می‌پردازند. مراسم این روز از صبح روز اول خرداد آغاز می‌شود و تا پاسی از روز گذشته ادامه دارد.
