با پایان سفر خاویر سولانا، نماینده عالی سیاسی - امنیتی اتحادیه اروپا به تهران و ارائه بسته پیشنهای موسوم به 1+5، رسانههای داخلی و خارجی به گمانهزنی پیرامون پاسخ ایران به بسته ارائه شده، پرداختهاند.
با پایان سفر خاویر سولانا، نماینده عالی سیاسی - امنیتی اتحادیه اروپا به تهران و ارائه بسته پیشنهای موسوم به 1+5، رسانههای داخلی و خارجی به گمانهزنی پیرامون پاسخ ایران به بسته ارائه شده، پرداختهاند.
در بسته اول پیشنهاد شده بود که تهران فعالیتهای هستهای خود را کنار بگذارد. این پیشنهاد فورا از سوی ایران رد و عملا از دستور کار طرفین کنار گذاشته شد.
تهران تاکید کرده است که با بسته پیشنهادی جدید گروه 1+5 همان تعاملی را خواهد داشت که گروه 1+5 با بسته ایران دارند.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه پس از دریافت بسته پیشنهادی گروه 1+5 از سولانا اظهار داشت: طبیعی است پاسخ ایران به بسته 1+ 5 با نظر داشت پاسخ منطقی و سازنده آنان به بسته ایران خواهد بود.
به گفته تحلیلگران نحوه پاسخ آقای متکی به این سوال که جواب نهایی ایران به بسته ارائه شده چه خواهد بود، بهگونهای بوده که اجازه میدهد چند برداشت از آن صورت پذیرد.
این امر این احتمال را تقویت میکند که مقامات سیاسی کشور ضمن اتفاق نظر بر سر حق ایران برای غنیسازی اورانیوم در نوع تعامل با بسته پیشنهادی جدید اروپا اختلاف نظرهایی داشته باشند.
نقش علی لاریجانی و رویکرد اروپا
مقامات اروپایی بسته 1+5 را علاوه بر وزیر امورخارجه و سعید جلیلی مسؤول فعلی مذاکرات هستهای کشور، برای علی لاریجانی که پیشتر مسول مذاکرات هستهای بوده است نیز فرستادهاند.
اروپا دلیل این امر را در جریان قرار دادن همه طیفهای سیاسی در درون جمهوری اسلامی از محتوای بسته عنوان کرده است.
لکن میتوان از اقدام اروپا فهمید که اتحادیه اروپا باور دارد که با چند رویکرد در داخل ایران مواجه بوده و میان رویکرد دولت احمدینژاد و علی لاریجانی در تعامل با بسته ارائه شده جدید تفاوت وجود دارد.
در این میان علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی گفته است که مجلس در استیفای حقوق هستهای با هوشیاری و نظارت کامل در مسائل هستهای حضور دارد و بسته پیشنهادی ارائه شده آنها را مورد بررسی قرار میدهد.
وی تاکید کرد که ایران از حل و فصل موضوع هستهای در مسیر مذاکره استقبال کرده و خواسته ملت ایران در بحث هستهای مطابق با نظامات بینالمللی است.
به نظر میرسد با توجه به گفتههای لایجانی و وزنی که هنوز اروپا برای وی در این مجال قایل هست، مجلس به عنوان یک بازیگر جدید نقش جدی و مهم تری در سرنوشت پرونده هستهای ایفا نماید.
پیشتر لاریجانی در نخستین سخنرانی افتتاحیه مجلس هشتم، از پرونده هستهای کشور به عنوان یکی از اولویتهای مجلس نام برده بود.
برخی تحلیلگران میگویند این امر به معنای آن خواهد بود که لزوما تیم جدید مذاکرهکننده هستهای کشور که به دولت نزدیک است، در تعیین روند پرونده هستهای ایران نقش یگانه را ایفا نخواهد کرد.
این امر در سایه اختلافات پیشین لاریجانی و احمدینژاد از اهمیت بیشتری برخوردار است.
لاریجانی به دلیل اختلاف با رییس جمهوری چندی قبل از سمت مسئول ارشد مذاکرات اتمی کشور کنارهگیری کرد.
استعفای وی و جایگزنی وی با گروه همفکر احمدینژاد، در آن زمان در محافل اروپایی به حاکمیت جریان «تندرو» بر پرونه هستهای تعبیر شد.
با این حال این سوال نیز مطرح است که با توجه به نقش رهبر انقلاب در تعیین سیاستهای کلی نظام و همچنین لزوم اجماع همه جریانات حاضر در شورای عالی امنیت ملی در سیاستگذاری پرونده اتمی، سخن گفتن از تفاوت رویکرد و اختلاف درباره موضوع هستهای میان اجزای مختلف فعال در جمهوری اسلامی تا چه اندازه با واقعیت همخوان است؟