امسال پدیده طبیعی خشکسالی در کشور مسأله جدی قلمداد می‌شود و از ابتدای سال تاکنون آهسته آهسته بخش‌های منابع طبیعی چون تالاب ها، مرداب ها، دریاچه‌ها رودخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی و همچنین زندگی روزمره در شهرهای بزرگ و حتی روستاها را به خطر انداخته است.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور اعلام کرد که ‪25‬ استان در کشور از نظر زیست محیطی در معرض پدیده خشکسالی هستند. این در حالی است که هم اکنون 15 استان کشور به‌طور جدی با خشکسالی مواجه‌اند.

امسال پدیده طبیعی خشکسالی در کشور مسأله جدی قلمداد می‌شود و از ابتدای سال تاکنون آهسته آهسته بخش‌های منابع طبیعی چون تالاب ها، مرداب ها، دریاچه‌ها رودخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی و همچنین زندگی روزمره در شهرهای بزرگ و حتی روستاها را به خطر انداخته است.

علاوه بر قطعی آب و برق که خشکسالی را برای مردم ملموس‌تر می‌کند، باید گفت خسارت‌های ناشی از خشکسالی بر گونه‌های گیاهی و حیوانی در کشور قابل جبران نخواهد بود.

دولت بنا بر گزارش‌های سازمان محیط زیست کشور برای کاهش اثرات خشکسالی، لایحه‌ 210 میلیارد ریالی را به مجلس پیشنهاد داده است. قرار است این بودجه صرف کاهش اثرات نامطلوب خشکسالی در مناطق حفاظت شده صرف شود.

خشکسالی محیط زیست را به تارج می‌برد

ایران یکی از اعضای کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب‌های جهان است که در سال 1971 در رامسر امضا شد.

هم اکنون ایران با هفت «تالاب در معرض خطر»، در صدر لیست سیاه این کنوانسیون قرار دارد که نظر مجامع بین‌المللی وضعیت بحرانی دارد.

هرچند گفته می‌شود امسال دولت بیش از 480 میلیارد تومان اعتبار برای خسارت خشکسالی هزینه کرده است، اما همچنان محیط زیست و منابع طبیعی نیازمند رسیدگی بیشتر هستند.

هم اکنون 95 درصد از مجموعه تالاب‌های هامون (پوزک، صابری و هیرمند) با وسعت 293 هزار هکتار، خشک شده است.

همچنین دریاچه ارومیه با خطر جدی خشک شدن مواجه است، چرا که سطح آب این دریاچه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، 40 سانتی‌متر پایین رفته است.

خشکسالی و حیوانات تشنه

گونه‌ای از یوزپلنگ که در قاره آسیا منقرض شده و تنها 60 قلاده از آن در ایران و به ویژه در استان‌های یزد و سمنان حیات دارد، در اثر خشکسالی با کمبود طعمه‌ مواجه هستند. پیش‌بینی می‌شود خشکسالی اخیر سبب انقراض نسل این گونه یوزپلنگ در ایران شود.

همچنین اداره حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی از کاهش زاد و ولد وحوش و پرندگان در اثر خشکسالی در این استان خبر داده است.

این اداره اعلام کرده است که اگر چه دوقلوزایی در وحوش و پستانداران شایع است، اما امسال حتی یک قلوزایی نیز در پستانداران بسیار محدود بوده است.

زاد و ولد حیوانات اکثرا در اردیبهشت‌ماه انجام می‌گیرد که امسال میزان آن با کاهش روبه‌رو بوده است. کاهش تعداد حیوانات تازه به دنیا آمده در راس‌های میش، بز، گوسفند، آهو و قوچ بسیار چشمگیر است.

کمبود علوفه و طعمه و همچنین آب آشامیدنی از مهم‌ترین عوامل کاهش زاد و ولد حیوانات در کشور بوده است.

خشکسالی و سرمازدگی؛ دشمنان محصولات کشاورزی

پیگیری خشکسالی و سرمازدگی از اولویت‌های کمیسیون کشاورزی مجلس هشتم شورای اسلامی قرار گرفته است، چرا که پدیده اخیر آسیب‌های جدی بر بدنه کشاورزی کشور وارد آورده است.

درختان میوه خشک شده، زمین‌های بدون علوفه و محصولات سرمازده نتیجه کمبود آب، سرما و گرمای شدید ماه‌های اخیر بوده است.

به گفته کارشناسان همین مساله سبب افزایش سطح عمومی قیمت‌های علوفه، دام و محصولات کشاورزی و به ویژه میوه در کشور شده است.

بنا به اعلام رییس کمیسیون کشاورزی مجلس، در بخش کشاورزی چهار هزار میلیارد تومان ناشی از سرمازدگی و هشت هزار میلیارد تومان از خشکسالی، به کشور آسیب وارد شده است.

عباس رجایی به خبرگزاری ایسنا گفته است که دو هزار میلیارد تومان برای ترمیم سرمازدگی و خشکسالی در لایحه جدید در نظر گرفته شده که به مجلس تقدیم شده است.

اما به نظر می‌رسد این حجم بودجه‌ تنها با مدیریت صحیح و کارآمد بتواند در بحران خشکسالی، ناجی حیات دوباره گونه‌های حیوانی و گیاهی و همچنین منابع طبیعی باشد.