در طول تاریخ ایران روز زن تاکنون بارها تغییر تاریخ داده است.
در جمهوری اسلامی بزرگداشت مقام زن همزمان با تولد دختر پیامبر اسلام برگزار می شود.
روز زن در کشور تا کنون چندبار نام عوض کرده است به گونه ای که پیش از انقلاب روز 25 آذر روز تولد مادر محمدرضا شاه پهلوی را روز مادر نامگذاری کرده بودند.
اگرچه برخی خانواده های ایرانی هر دو روز چهارم تیرماه و 25 آذر را به عنوان روز زن و روز مادر جشن می گیرند.
روز جهانی زن هشت مارس (۱۷ اسفند) روزی است که فعالان حقوق زنان به عنوان روز جهانی زن به آن توجه دارند.
تاریخچه روز زن
در طول تاریخ زنان ایرانی سه روز را به نام روز زن گرامی می دارند.
| روز‌های زن | |
| پنجم اسفند | اسفندگان - روز گرامیداشت زن در ایران باستان |
| 25 آذر | روز تولد مادر شاه - قبل از انقلاب به عنوان روز زن شناخته می‌شد. |
| ۲۰ جمادی‌الثانی | تولد دختر پیامبر اسلام - پس از انقلاب به عنوان روز زن و مادر شناخته شد. |
| 17 اسفند | روز جهانی زن - فعالان زن این روز را گرامی می‌دارند. |
در ايران باستان، پنجمين روز از ماه اسفند که به اسفندگان مشهور بوده، به گراميداشت زنان اختصاص داشته است. بر اساس متون زرتشتی، اين روز، روز عيد زنان بوده و مردان به زنان هديه می دادند.
پس از اسلام، زنان ایرانی روز چهارم تیر، تولد حضرت فاطمه را به عنوان روز زن و مادر در سراسر کشور گرامی داشته اند.
زنان کشور همچنین روز 17 اسفند را به عنوان روز جهانی زن گرامی می دارند.
در روز زن در چهارم تیرماه درواقع از مقام مادر تجلیل می شود اما در روز جهانی زن به مشکلات زنان در عرصه های اجتماعی کشور پرداخته می شود.
سازمان ملل در سال 1975 هشتم مارس برابر با 17 اسفند را به عنوان «روز جهانی زن» به رسمیت شناخت.
بزرگداشت زن در کشورهای فارسی زبان
هم زمان با روز جهانی زن، کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان روز زن را گرامی می دارند.
با حضور زنان در لایه های اجتماعی ازجمله مجلس، وزارتخانه ها، خدمات دولتی و غیردولتی، برگزاری روز زن در این کشورها پررنگ تر شده است.
بزرگداشت روز زن در ایران از دیرباز گرامی داشته شده اما در کشور همسایه افغانستان این روز هم در سال های اخیر و با ریاست حامد کرزای رییس این کشور شکل دیگری به خود گرفته است.
افغانستان در سال 1382 معاهده بین المللی منع تبعیض علیه زنان را امضا کرد و کرزای از زنان کشورش خواست حضور گسترده تری در مجلس داشته باشند.
به مناسبت روزجهانی زن در تاجیکستان، برنامه های فرهنگی در این کشور برگزار می شود.
زنان تاجیک بیش از 15 در صد از پست های دولتی این کشور را در اختیار دارند و 24 درصد از خدمات دولتی را انجام می دهند.
روز زن درواقع تداعی مسایل اجتماعی، حقوقی و مدنی زنان است که از دیرباز در جوامع سنتی مردسالار یک چالش بوده است.
اگرچه در جوامع غربی نیز زنان این روز را با پیام برابری حقوق و رفع تبعیض علیه خود برگزار می کنند.
