شاید بهترین زمان برای برگزاری مراسم تودیع حضرت ‌آیت‌الله شاهرودی، ریاست قوه قضائیه، دو ماه پیش از برگزاری انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری بود، تا او شاهد آنچه در این انتخابات اتفاق افتاد، نباشد و نارسایی‌های كار دستگاه قضا در این برهه از زمان به نام او تمام نشود. تخلفات متعدد انتخاباتی، دستگیری بیش از 4 هزار نفر از مردم كه اكثریت قریب به اتفاق آنان گناهی جز اعتراض به نتیجه انتخابات نداشتند و در راهپیمایی‌های مسالمت‌آمیز اعتراض خود را مطرح كرده بودند.

شاید بهترین زمان برای برگزاری مراسم تودیع حضرت ‌آیت‌الله شاهرودی، ریاست قوه قضائیه، دو ماه پیش از برگزاری انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری بود، تا او شاهد آنچه در این انتخابات اتفاق افتاد، نباشد و نارسایی‌های كار دستگاه قضا در این برهه از زمان به نام او تمام نشود.

تخلفات متعدد انتخاباتی، دستگیری بیش از 4 هزار نفر از مردم كه اكثریت قریب به اتفاق آنان گناهی جز اعتراض به نتیجه انتخابات نداشتند و در راهپیمایی‌های مسالمت‌آمیز اعتراض خود را مطرح كرده بودند.

كشته شدن چندین نفر در تهران و و یا شهرستان‌ها و آنچه در بازداشتگاه‌های مكشوف و نامكشوف چون كهریزك اتفاق افتاد همگی مستقیم و غیرمستقیم به دستگاه قضایی مرتبط است، هرچند گفته می‌شود این قوه از ماوقع بی‌اطلاع بوده است، بنابراین چون دستگیری صدها نفر از افراد سرشناس در خانه‌ها و محل كارشان و بازداشت‌به گفته سخنگوی قوه قضائیه 4 هزار نفر لاجرم مستلزم صدور حكم دستگیری در بدو امر و صدور قرار بازداشت پس از 24 ساعت از زمان دستگیری متهمان است.

همه این كارها هم باید توسط قضات دادسراها و دادیاران یا بازپرسان صورت گیرد و معمولا این قرارها هم باید به تایید دادستان حوزه قضایی برسد. مگر اینكه قائل بر این امر شویم. كسانی كه این افراد را دستگیر كرده‌اند خودسرانه عمل كرده و خود حكم بازداشت را نیز نوشته‌اند.

به هر حال هر یك از این گزینه‌ها اتفاق افتاده باشد، به مصداق آن شعر معروف است كه می‌گوید: «گر چه تیر از كمان همی گذرد/ از كماندار بیند اهل خرد» این اقدامات نمی‌تواند بدون اطلاع ریاست قوه‌قضائیه یا حداقل بخشی از مسوولان این قوه صورت پذیرفته باشد. زیرا طبق ماده 124 آیین‌دادرسی كیفری قاضی نباید كسی را احضار یا جلب كرد، مگر اینكه دلایل كافی برای احضار یا جلب موجود باشد.

بنابراین دستگیری و زندانی كردن افراد سرشناس و شركت‌كنندگان در اعتراضات خیابانی كه گفته می‌شود با حكم كلی یك مقام قضایی صورت گرفته است و برگزاری دو مراسم در روزهای 10 و 17 مردادماه به نام دادگاه و قرائت متن چند 10 صفحه‌ای به نام كیفرخواست عمومی یا مقدمه كیفرخواست كه (چنین لغات و اصطلاحاتی در قوانین ایران وجود ندارد.) آن هم بدون اطلاع بسیاری از متهمان از برگزاری این جلسات و بدون حضور وكلای آنان و نقض اصل 35 قانون اساسی ایران و گاهی ممانعت از حضور وكیل تعیینی متهمان چنان عكس‌العمل منفی در جامعه حقوقی ایران ایجاد كرد كه این واكنش با متانت و اعتدال این مجتهد نامدار، آقای‌هاشمی شاهرودی كه بایسته‌های حقوق جزایی را می‌داند و می‌نویسد و غیر از ریاست این قوه به نوشتن مقالات متعدد فقهی، تدریس و تحقیق نیز اشتغال دارد، منافات پیدا می‌كند.

گفته می‌شود او رساله‌ها نوشته و احكام خمسه تكلیفی را بیان كرده است و مردم این آب و خاك را در مسائل مستحدثه ‌هم راه و چاه را نشان داده است، وانگهی پیش از این‌هاشمی‌شاهرودی به خانواده‌ها گفته بود كه از دستگیری‌ها و به ویژه افراد سرشناسی چون دكتر سعید حجاریان و... هیچ اطلاعی ندارد. عملا باید از آنچه گذشته تبری می‌جست. این امر دو صورت است كه آنچه گفته شد صحیح باشد چنانكه این روایت صحیح نباشد و‌هاشمی‌شاهرودی از ماجرای دستگیری‌های ماه‌های اخیر، جریان بازداشت‌ها و بازداشتگاه‌ها و آنچه بر سر بازداشت‌شدگان رفته است خبر داشته باشد، اما به دلیلی سكوت كرده باشد (كه بعید می‌دانم) در آن صورت جامعه حقوقی كشور كه تنها مرجع صالح برای قضاوت در مورد عملكرد قوه‌قضائیه است، قضاوت دیگری خواهد داشت و كسی لبخندهای ملیح‌ هاشمی‌شاهرودی را دیگر باور نمی‌كند.

از همین رو هرچند اكنون دوران ریاست او بر این قوه پایان یافته است، انتظار می‌رود پیش از ترك این مقام، به این ماجراها پایان بدهد و پیش از ترك پست ریاست قوه‌قضائیه تمامی بازداشت‌شدگان به جز آنان كه ادعا می‌كنند مسلح دستگیر شده‌اند، آزاد شوند و به ماجرایی كه هر شب به شكل سریالی از كانال‌های مختلف تلویزیون به عنوان پخش مراسم دادگاه‌ها صورت می‌گیرد و طبق ماده 188 قانونی كه در بالا اشاره شد، حكم افترا را دارد و هر یك از متهمان می‌توانند علیه دست‌اندركاران، صداوسیما و متولیان بازداشت این افراد به اتهام افترا اعلام جرم كنند، پایان دهند.

بنابراین اكنون به دلیلی كه بر ما پوشیده است، مراسم تودیع ایشان به زمان دیگری موكول شده است، جای آن دارد كه ریاست قوه‌قضائیه كشور به‌رغم آنكه در گفتار اراده سلیمی برای بهبود عملكرد قوه‌قضائیه و رعایت حقوق مردم بروز می‌داد، قبل از آنكه این مقام را ترك كند، به آنچه در ماه‌های اخیر اتفاق افتاده است اجازه دهد كه نام نیكی از او در یاد ملت ایران بماند.

هرچند در خاتمه دوران ریاست قوه‌قضائیه آقای‌هاشمی‌شاهرودی، باید اذعان كنم كه او اراده مثبتی برای اصلاح قوه‌قضائیه در این سال‌ها از خود نشان داد، اما در داخل این قوه و بیرون از آن اراده‌های غیرقضایی مانع كار او می‌شدند.