چرا تورم بالا برای اقتصاد خطرناک است و حد و مرز این خطر و رخدادهای احتمالی آن چیست؟ تورم بالا برنامه‌ریزی تولید را ناممکن می‌سازد، سوداگری را به جای تولید می‌نشاند و بر فرار سرمایه‌ها دامن می‌زند.
چرا تورم بالا برای اقتصاد خطرناک است و حد و مرز این خطر و رخدادهای احتمالی آن چیست؟ تورم بالا برنامه‌ریزی تولید را ناممکن می‌سازد، سوداگری را به جای تولید می‌نشاند و بر فرار سرمایه‌ها دامن می‌زند. همه این پدیده‌ها را در اقتصاد ایران کم و بیش دیده‌ایم اما خطری که تورم بالا می‌تواند در پی داشته باشد و خوشبختانه هنوز در ایران تجربه نکرده‌ایم ورشکستگی نظام بانکی است.
افزایش تورم به طور مستقیم بر نظام بانکی تأثیر خواهد گذاشت و دولت را در یک دوراهی قرار می‌دهد. با افزایش تورم یا دولت باید نرخ بهره را افزایش دهد یا آن که شاهد سقوط نظام بانکی باشد. اگر نرخ بهره ثابت بماند و تورم به مرز 40 درصد یا بیشتر برسد مردم سپرده‌های خود را از بانک‌ها بیرون می‌کشند در این صورت نظام بانکی سقوط می‌کند. درتورم بالا مردم برای حفظ ارزش پول خود سپرده‌ها را از بانک خارج و دارایی خود را به صورت ارز یا دارایی دیگری نگهداری خواهند کرد که تورم ارزش آن را از بین نبرد. از سوی دیگر اگر دولت اجازه افزایش نرخ بهره را بدهد از یکی از اصول خود عدول کرده است. در چند سال گذشته دولت همواره بر ثابت ماندن یا کاهش نرخ بهره اصرار کرده است اما نمی‌توان به این سیاست در تورم بالا وفادار ماند. تورم ناشی از حذف یارانه‌ها دولت را مجبور به افزایش نرخ بهره خواهد کرد و اگر بر سیاست پائین نگهداشتن نرخ بهره وفادار بماند باید بحرانی بزرگ را شاهد باشیم.
تورم بالا می‌تواند به خروج پس‌انداز مردم از بانک‌ها منجر شود. اگر پس اندازکنندگان احساس کنند می‌توانند راهی بهتر برای نگهداری پس‌اندازهای خود بیابند، بانک‌ها با خروج منابع روبه‌رو خواهند شد. از آنجا که بانک‌ها بخش عمده‌ای از پس‌اندازهای مردم را وام داده‌اند اگر با خروج ناگهانی منابع روبه‌رو شوند بانک‌ها به سرعت ورشکست می‌شوند. در این حالت دیگر هیچ نهادی نمی‌تواند از سقوط اقتصاد جلوگیری کند. بسیاری ازکشورها در دو دهه اخیر با این پدیده روبه‌رو شدند و درکمال ناباوری تنها سقوط اقتصاد خود را نظاره کردند. بحران شرق آسیا در سال 1997 نمونه‌ای از این پدیده بود که تورم و سوداگری در بخش مسکن ثمره چند دهه توسعه را بر باد داد. به این نکته نیز توجه داشته باشیم که وضعیت نظام بانکی در حال حاضر چندان مناسب نیست. در حال حاضر به دلائل مختلف بخش قابل توجهی از وام‌های گرفته‌شده هنوز عودت داده نشده است.
به طور خلاصه شرایط نظام بانکی ایران بسیار حساس است و سیاست‌های تورم‌ساز مانند پرداخت مستقیم یارانه‌ها می‌تواند به خروج منابع از نظام بانکی منجر شود. افزایش مطالبات معوق از یک سو و خروج پس‌انداز مردم از سوی دیگر پیامدی جز ورشکستگی و بحران بانکی به دنبال نخواهند داشت.
مدرس اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
cafeconomics.wordpress.com
در اینجا هم راجع به این مسئله بحث شده