مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت تورم نتیجه برداشت بدون حساب و کتاب از حساب ذخیره ارزی است. انصاری از ایجاد صندوق توسعه ملی برای جلوگیری از برداشت بی‌حساب دولت و مجلس از درآمد نفت خبر داد.

مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت تورم نتیجه برداشت بدون حساب و کتاب از حساب ذخیره ارزی است.

انصاری با بیان این که برداشت از حساب ذخیره ارزی در دولت نهم به امر عادی تبدیل شده است، گفت نتیجه ولخرجی از این حساب افزایش نقدینگی کشور از 64 میلیارد تومان در دولت هشتم به 161 هزار میلیارد تومان در دولت نهم است.

این در شرایطی است که محمد رضا باهنر، نایب رییس مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه با اشاره به بودجه 30 میلیارد دلاری مورد نیاز دولت برای سال جاری، از دولت خواسته است لایحه‌ای برای اصلاح قانون برنامه و برداشت از حساب ذخیره ارزی به مجلس ارائه کند.

باهنر هدف از ارائه این لایحه را بررسی میزان پول موجود در حساب ذخیره ارزی و برداشت از آن عنوان کرده است.

این در حالی است که علی لاریجانی، رییس مجلس آمار ارائه شده از سوی باهنر در مورد كسری بودجه 30 میلیاردی دولت را مورد قبول ندانسته و تاکید کرده است که دولت باید در قالب بودجه‌ای كه به آنها داده شده كار خود را انجام دهند.

گفتنی است که مجلس با فوریت لایحه دولت برای برداشت 15 هزار میلیارد تومان از حساب ذخیره ارزی برای پرداخت بدهی‌های خود به بانک‌ها نیز مخالفت کرده است.

واداشتن دولت به انظباط مالی

جمشید پژویان، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی وادار کردن دولت به انظباط مالی و این كه بالا بودن درآمدهای نفتی منجر به برداشت‌های بی‌ضابطه توسط دولت نشود را اقدام مثبتی ارزیابی کرد.

به اعتقاد این کارشناس اقتصادی، هم اکنون حساب ذخیره ارزی به یک شوخی تبدیل شده است و دولت هر زمان كه بخواهد از آن برداشت می‌كند و بنابراین این حساب دیگر نقشی را كه برای آن تعریف شده بود، ندارد.

بر اساس قانون برنامه سوم قرار بود این حساب به عنوان منبع دولت در نوسانات قیمت نفت و برای سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی هزینه شود.

بنا بر اظهارات تحلیل‌گران و ناظران، اکنون حساب ذخیره ارزی باید با افزایش درآمد نفت تا 140 دلار در هر بشکه، حداقل 70 میلیارد دلار ذخیره داشته باشد.

این در حالی است که به گفته مجید انصاری، نه تنها این پول ذخیره نشده است، بلکه نه میلیارد دلار ذخیره دولت خاتمی نیز از آن خرج شده است.

جلوگیری از «دست‌درازی» به ذخیره ارزی

حساب ذخیره ارزی بر اساس ماده 60 قانون برنامه سوم ایجاد شد و قرار شد تا بخشی از درآمد نفت که بیش از پیش‌‏بینی بودجه‌‏های سنواتی به دست می‌‏آید به آن واریز شود.

امکان برداشت آسان و بدون حکم از حساب ذخیره ارزی توسط دولت و مجلس سبب شد که مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین سیاست‌های کلی برنامه پنجم بررسی این موضوع را در دستور کار خود قرار داد.

مجید انصاری گفته است که اعضای مجمع تشخیص به دنبال راهکاری بودند تا دولت و مجلس نتوانند به آسانی به حساب ذخیره «دست‌‏درازی» کنند و بنابراین پیش‌‏بینی شد که این حساب به صندوق توسعه ملی تبدیل شود.

صندوق توسعه ملی، مانع برداشت‌ بی‌حساب

با تشکیل صندوق توسعه ملی، دولت اجازه برداشت تنها 40 درصد از درآمد نفت که به این حساب واریز می‌‏شود را خواهد داشت.

در این صندوق پیش‌‏بینی شده است که اگر قیمت نفت تا 70 دلار برسد، این درآمد در اختیار دولت قرار گیرد، اما اگر درآمد نفت بین 70 دلار تا 100 دلار باشد، 60 درصد این رقم به حساب صندوق توسعه ملی و 40 درصد مابقی آن در اختیار دولت قرار گیرد.

همچنین برای درآمد نفت بشکه‌ای 100 دلار به بالا نیز مقرر شده است که 100 درصد این درآمد به حساب صندوق واریز شود.

اساس‌نامه صندوق توسعه ملی باید پیش از تدوین برنامه پنجم توسعه از سوی دولت تهیه و برای تصویب به مجلس فرستاده شود.

دولت باید اساس‌نامه این صندوق را به نحوی تدوین کند که اطمینان کافی از استقلال و عدم تاثیرپذیری تصمیم‌ها و سیاست‌‏گذاری‌‏ها از نوسانات و نگرش‌‏های مدیریتی به دست آید.

این اساس‌نامه باید به گونه‌ای تدوین شود که با تغییر وزیر یا رییس کل بانک مرکزی، شیوه برداشت از حساب مشخص باشد و دولت نتواند با میل خود از آن برداشت کند.