چاقی، کشیدن سیگار و مصرف الکل به عنوان سه عامل مربوط به شیوه زندگی، چالشهایی در تولیدمثل انسان و باروری پزشکی هستند
جامعه اروپایی تولیدمثل انسان و جنینشناسی بیانیه جدیدی در مورد اثر عوامل چاقی، کشیدن سیگار، و مصرف الکل بر تولیدمثل طبیعی و باروری از طریق پزشکی منتشرکردهاست.
در مطالعهای که براساس اطلاعات موجود صورت گرفتهاست، اثرات منفی چاقی، کشیدن سیگار، و مصرف الکل روی ظرفیت تولیدمثل طبیعی بیماران، نتایج باروری پزشکی، پیچیدگیها و پیامدهای بارداری و نیز سلامت کودک آینده بررسی شده است.
چاقی، سیگار و الکل سه عامل مربوط به شیوه زندگی انسانها هستند که به عنوان چالشهایی بزرگ در مسئله تولیدمثل انسان و باروری در علم پزشکی نگریسته میشوند. سوال اساسی این است که آیا درمان باروری در صورتی که بیمار مبتلا به چاقیاست، سیگار میکشد یا الکل مصرف میکند باید مشروط به تغییر این عوامل باشد.
از آنجا که این سه عامل بخشی از زندگی خصوصی افراد محسوب میشوند این سوال اخلاقی باقی میماند که تا چه حد درمانهای باروری و کمک به زنان برای تولیدمثل میتواند و باید منوط به این شود که بیمار ابتدا سیگار یا الکل را کنار بگذارد و نیز وزن خود را کاهش دهد و سپس درمان را دریافت کند.
در این مقاله که در شماره 18 ژانویه 2010 در مجله «تولیدمثل انسان» منتشرشده پنج پیشنهاد بهطور خلاصه ارائه شدهاست:
1- با توجه به خطرات احتمالی برای کودکانی که متولد خواهند شد پزشکان باروری باید از درمان زنانی که بیش از حد معمولی الکل مصرف میکنند و کسانی که نمیخواهند یا نمیتوانند مصرف الکل خود را به حداقل برسانند امتناع کنند.
2- درمان زنانی که چاقی بیمارگونه دارند هنوز قابل توجیه است. اگرچه دادههای موجود نشان میدهد که کاهش وزن یکی از اثرات مثبت تولیدمثل است، اما برای آن که معلوم شود کمک به تولیدمثل در زنان چاق باید به تغییر شیوه زندگی آنها در رابطه با چاقی یا سیگارکشیدن مشروط شود یا نه دادههای بیشتری مورد نیاز است.
3- در صورتی که شواهد بسیار نیرومندی وجود داشته باشد که نشان دهد بدون اصلاح چاقی یا کنارگذاشتن سیگارخطر جدی مهمی برای کودک وجود دارد درمان پزشکی برای باروری باید به تغییر شیوه زندگی مشروط شود. همچنین اگر درمان برای باروری با توجه به میزان اثربخشی و هزینه مالی آن و یا خطرات مربوط به زایمان ارزش انجام دارد، این کمک پزشکی باید مشروط به اصلاح وتغییر شیوه زندگی شود.
4- وقتی تولیدمثل با درمانهای پزشکی مشروط به اصلاح شیوه زندگی بیمار شود پزشکان باروری باید به بیماران خود کمک کنند تا آنها به نتایج مثبت ضروری برسند.
جامعه اروپایی تولیدمثل و جنینشناسی این موضوع را پیچیده ارزیابی میکند و آن را یک مسئولیت شخصی مربوط به بیمار، حرفهای و مربوط به جامعه میداند. ضمناً این مسئولیتها را با توجه به سلامت و ایمنی مادر و کودک و دسترسی عادلانه همه به درمان توضیح میدهد.
به نظر این جامعه علمی احترام به خودمختاری فرد بیمار باید با توجه به ارزش اخلاقی علائق جامعه و نیز سلامت کودک آینده متعادل شود.
اثر چاقی بر باروری
یافتههای مختلف نشان میدهند که چاقی اثرات منفی بر پتانسیل تولیدمثل زنان دارد. این اثرات از طریق مکانیزمهای هورمونی و سوختوسازی منجر به کاهش تخمگگذاری و شانس کمتر بستهشدن نطفه انجام میگیرد.
خطر دیابت در دوران بارداری در زنان دارای وزن بالا به دو برابر و در زنانی که بهطور بیمارگونه چاقهستند تا هشت برابر افزایش مییابد.
نوزادان مادران چاق در معرض خطر مرگ پیش از تولد، اختلالات ناشی از حاملگی (با 80 درصد افزایش) و اختلالات قلبی- عروقی (با 30 درصد افزایش) قراردارند.
اثر سیگارکشیدن بر باروری
خطر ناباروری در زنان سیگاری در مقایسه با غیرسیگاریها به دوبرابر افزایش مییابد. ضمناً زنان سیگاری به زمان بیشتری برای باردارشدن نیاز دارند و کمتر احتمال دارد که به آسانی حامله شوند. خطر سقط جنین نیز در آنها بالاتر است.
وزن کمتر در هنگام تولد، خطر بالاتر شکافهای دهان کودکان، و سندرم مرگ ناگهانی کودک با سیگار کشیدن مادر همراه است.
مردان سیگاری نیز در معرض خطر تولید اسپرم با کیفیت و تمرکز کمتر هستند.
اثر مصرف الکل بر باروری
از جمله اثرات مصرف الکل میتوان به کاهش لقاح، نرخ کمتر بارداری و نرخ بالاتر سقط جنین اشاره کرد. اثرات مصرف الکل که معمولاً گزارش میشود شامل ناهنجاریهای جسمانی و نقایص شناختی و رفتاری است.
خطرات دیگر نیز عبارتند از مرگ جنین، زایمان پیش از موعد و خطر در رشد طبیعی جنین.
با توجه به خطرات ناشی از مصرف الکل، سیگار و نیز افزایش وزن و چاقی در قدرت تولیدمثل و بارداری زنان و نیز مشکلات زایمان و ناهنجاریهای بوجودآمده در کودک، باید به زنانی که میخواهند باردار شوند آگاهی کامل داده شود تا از هرگونه ضایعه احتمالی جلوگیری به عمل آید.