از آنجا که برخی از فاکتورهای خونی در کودکان چاق، خطر بیماری قلبی-عروقی را پیش بینی میکنند، دانشمندان پژوهش حاضر توصیه میکنند که وزن کودکان چاق باید کنترل شود.
یافته جدید علمی نشان میدهد که چاق بودن از حدود هفت سالگی میتواند خطر بیماری قلبی و سکته مغزی کودک را در آینده افزایش دهد، حتی اگر هیچیک از عوامل قلبی- عروقی نظیر فشار خون بالا وجود نداشته باشد.
براساس مطالعه جدید که در«مجله غدد داخلی و سوختو ساز بالینی» منتشر شدهاست، پیامدهای ناسالم چربی اضافی بدن در سالهای اولیه زندگی آغاز میشود.
نلی ماراس از کلینیک کودکان نیمورس در فلوریدای آمریکا و نویسنده این مقاله میگوید: مطالعه ما نشان میدهد که چاقی خود بهتنهایی به اختلالات معین در خون میانجامد و میتواند فرد را مستعد ابتلا به بیماری قلبی-عروقی زودهنگام در بزرگسالی سازد.
این یافته در واقع این بحث اساسی را مطرح میکند که ما باید به کنترل وزن کودکان چاق بپردازیم حتی کودکان چاقی که هیچ نشانهای از سندرم سوختوساز ندارند.
سندرم سوخت و ساز مجموعه عوامل خطری را در بر میگیرد که بروز بیماری قلبی-عروقی، سکته و دیابت را افزایش میدهد. در حال حاضر این نگرش به شدت در حال رشد است که اضافه وزن داشتن به مشکلی بزرگتر تبدیل میشود. اگرچه به دلیل تعریف خاص سندرم سوختوساز، اختلافنظر در این زمینه وجود دارد. طبق منابع تشخیصی، زمانی سندرم سوختوساز در مورد فردی تشخیص داده میشود که حداقل سه مورد از ویژگیهای زیر در او وجودداشتهباشد: افزایش دور کمر(چربی شکمی)، کلسترول خوب پایین (اچ.دی.ال)، تریگلیسیرید بالا (چربی خون)، فشار خون بالا و گلوگز بالا (قند خون).
ماراس و همکارانش میخواستند بدانند که آیا چاقی میتواند خود بهتنهایی خطر بیماری قلبی-عروقی را پیش از بروز سندرم سوختو ساز افزایش دهد.
محققان به این منظور 632 کودک و نوجوان 7 تا 18 ساله را غربال کردند. تنها کسانی وارد طرح تحقیق شدند که هیچ نشانهای از سندرم سوختوساز نداشتند. این عده شامل 203 نفر بود که 115 کودک چاق و 88 کودک لاغر را دربرمیگرفت. کودکان لاغر در گروه کنترل تحقیق قرارگرفتند. 106 پسر و 97 دختر در تحقیق حضور داشتند. 99 نفر از کودکان از نظر سنی در مرحله پیش از بلوغ بودند و 104 نفر در مرحله بعد از آن قرار داشتند. شاخص چربی بدن کودکان چاق با توجه به سن، قد و جنسیت آن ها بالاتر از 95 درصد کودکان همسنوسالشان بود.
یکی از شرطهای ورود شرکت کنندگان در این مطالعه میزان طبیعی سطح قند خون و فشار خون، کلسترول و تریگلیسیرید طبیعی آنها بود. ضمناً کودکان لاغری در گروه کنترل قرار میگرفتند که هیچ یک از اعضای خانواده نزدیک آنها مبتلا به دیابت، کلسترول بالا، فشار خون بالا یا چاق نبودند. یافتن گروه اخیر بسیار دشوار بود.
همه شرکتکنندگان مطالعه باید مورد آزمون دقیق خونی قرارمیگرفتند تا فاکتورهای پیشبین رشد بیماری قلبی-عروقی اندازهگیری میشد.
یافتهها نشان داد که دو فاکتور «پروتئین واکنشی سی» و «فیبرینوژن» در کودکان چاق بالاتر از افراد همسن و همجنسشان در گروه کنترل بود. به طوریکه «پروتئین واکنشی سی» در کودکان چاق 10 برابر کودکان لاغر بود. «فیبرینوژن» نیز به طور قابل توجهی در کودکان چاق بالاتر بود. این غیر طبیعیبودن فاکتورهای خونی در کودکان چاق در سن هفت سالگی رخ داد، خیلی پیشتر از آنکه به بلوغ برسند.
یافتهها نظر ماراس را کاملاً تایید کردند چرا که کودکان چاق مورد مطالعه کاملاً سالم بودند.
اگرچه هنوز کاملاً روشن نیست که آیا شیوههای درمانی خاص قادر خواهد بود تا جهت افزایشی این دو فاکتور خونی «پروتئین واکنشی سی» و «فیبرینوژن» را تغییر دهند یا نه. اما به نظر محقق صلاح دراین است که کادر درمانی مداخلات شدیدتری دراین مورد بکند. این مداخلات میتواند شامل محدودکردن کالری مصرفی کودکان «سالم» دارای اضافه وزن و افزایش فعالیت جسمانی آنها حتی پیش از بلوغ باشد.
به نظر ماراس اینکه پزشکان، چاقی کودکان را درمان نمیکنند مگر اینکه سایر نشانههای سندرم سوختوساز وجودداشتهباشد باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد. اما به هرحال مطالعات بیشتر در زمینه افزایش بصیرت نسبت به اثرات مداخلات درمانی در این کودکان ضروری مینماید.
آنچه از این مطالعه برمیآید این است که خانوادهها باید مواظب وزن طبیعی فرزندانشان باشند. تغذیه سالم و مناسب و نیز فعالیتهای ورزشی و تحرک لازم در کودکان و نوجوانان اولین گام در جهت پرورش فرزندانی سالم است. این امر به کاهش خطر بیماریهای مختلف قلبی-عروقی، سکته مغزی، دیابت و سایر اختلالات که میتواند ناشی از چاقی باشد خواهد انجامید.