افرادی که دارای رژیم غذایی با کربوهیدرات کم بودند، نهتنها مانند کسانی که از داروی ضد چاقی استفاده میکردند به کاهش وزن دست یافتند بلکه فشار خون آن ها نیز بهشدت کاهش یافت
مقایسه بین دو شیوه کاهش وزن نشان داد که رژیم غذایی دارای کربوهیدرات کمتر بیشتر از شیوه دارویی کاهش وزن به پایین آوردن فشارخون منجرمیشود، درحالیکه میزان کاهش وزن در هر دو یکسان است.
محققان مرکز پزشکی امور سربازان جنگی در آمریکا و مرکز پزشکی دانشگاه دوک به این یافته شگفت انگیز و غیر منتظره دست یافتند.
کربوهیدراتها همراه با چربی و پروتئین سه ماده غذایی اصلی انسانها را تشکیل میدهند. در حالیکه سه نوع کربوهیدرات در غذاها یافت میشود تنها الیاف غذایی قابلیت هضم در بدن انسان را ندارند. دو نوع دیگر یعنی شکر و نشاسته در بدن انسان قابل هضم هستند.
ویلیام اس.یانسی جونیور، محقق سرپرست این مطالعه که در مجله «آرشیو پزشکی داخلی» در 25 ژانویه منتشر شدهاست میگوید: اگر افراد دارای فشار خون بالا باشند و مشکل وزن هم داشته باشند، رژیم غذایی با کربوهیدرات کم موثرتر از استفاده از داروی کاهش وزن است.
در این تحقیق 146 نفر به مدت یک سال تحت مطالعه قرار گرفتند. همه شرکت کنندگان مطالعه دارای مشکلات مختلف بهداشتی که نوعا با چاقی همراه است مانند دیابت، فشارخون بالا، کلسترول بالا و آرتروز بودند.
افراد شرکت کننده در مطالعه به دو گروه تقسیم شدند. نیمی از آنها داروی آرلستات مصرف کردند و توصیهشدند که رژیم کمچرب غذایی داشته باشند. نیمی دیگر رژیم غذایی دارای کربوهیدرات کم داشتند.
یانسی با اشاره به اینکه در مطالعات کاهش وزن همواره شرکت کنندگان، سالم هستند و چنین مشکلاتی ندارند، یافتههای حاصل از این مطالعه را بهخصوص «جالب» توصیف کرد.
یافتههای مطالعه در هر دو گروه نشان داد که افراد کاهش وزنی نزدیک 10 درصد وزن بدنشان داشتند. چنین نتایجی کمتر در مطالعات مختلف گزارش شدهاست.
داروی آرلیستات یا تتراهیدرولیپستاتین دارویی است که برای درمان چاقی به کار میرود. این دارو از جذب چربی مصرفی فرد جلوگیری میکند و بنابراین تولید کالری را در بدن کاهش میدهد.
تحقیقات مختلف نشان داده است که این دارو علاوه بر کاهش وزن موجب کاهش فشارخون نیز میشود و از بروز دیابت نوع دوم نیز جلوگیری میکند. مشکل عمده مصرف این دارو اثرات جانبی معدی- روده ایست.
این اثرات جانبی میتواند با دنبال کردن رژیم غذایی کمچرب تاحدودی کاهش یابد یا اجتناب شود.
محققان به گروه مصرف کننده دارو توصیه میکردند که رژیم کمچرب غذایی را دنبال کنند. به نظر آنها تحمل دارو از سوی شرکتکنندکان بیشتر از حد انتظار بود.
یافته ها نشان داد که هر دو گروه نهتنها موفقیت یکسان در کاهش وزن داشتند بلکه در میزان کلسترول وقند خون آنها نیز بهبودی یکسان مشاهدهشد. اما نتایج مربوط به فشار خون تفاوت بسیار شگفتانگیزی را بین دو گروه نشان داد.
تقریبا نیمی از بیمارانی که در گروه دارای رژیم غذایی با کربو هیدرات کم بودند (47 درصد) وادار شدند داروی فشار خونشان را قطع کنند یا کاهش دهند. در حالیکه تنها 21 درصد از گروه دیگر که داروی ٱرلستات مصرف میکردند و رژیم کمچرب داشتند داروی فشار خونشان را کاهش دادند.
یانسی با اشاره به اینکه او و همکارانش انتظار کاهش وزن قابل توجه در هر دو شیوه درمانی را داشتند اذعان کرد که آنچه آنها را بسیار شگفتزده ساخت این بود که در گروه دارای رژیم غذایی کربوهیدرات کم کاهش زیاد فشارخون دیده شد.
او ضمن «ناشناخته بودن» مکانیزم اثربخشی این نوع رژیم غذایی افزود که از آن جا که کاهش وزن، نوعاً در فشارخون بهبود ایجاد میکند، میتوان حدس زد که رژیم دارای کربوهیدرات کم نیز اثرات اضافی دارد.
یانسی به خصوص به این نکته مهم اشاره کرد که استفاده از رژیم غذایی به جای مصرف دارو با بهدست دادن نتایج یکسان در کاهش وزن نه تنها هزینه کمتری به فرد تحمیل میکند، بلکه اثرات جانبی بالقوه کمتری نیز به همراه دارد.
مطالعات پیشین نشان داده بودند که رژیم غذایی دارای کربورهیدرات کم و نیز درمان دارویی با ٱرلیستات همراه با رژیم کمچرب غذایی از جمله شیوههای درمان موثر در کاهش وزن هستند. اما هیچگاه این دو راهبر د معمول در کاهش وزن با یکدیگر مقایسه نشده بودند.
به نظر محقق این پژوهش مسئله اصلی این است که اگرچه بسیاری از انواع رژیم های غذایی در کاهش وزن و معالجه چاقی مفید هستند، اما مشاوره دادن به بیماران در باره اینکه چگونه به توصیهها عمل کنند تا بیشترین دستاورد را داشتهباشند، اهمیت برجسته دارد.
همانطور که پژوهشگر به درستی اشاره کرده است، راههای زیادی برای کاهش وزن وجود دارد که افراد از آنها تبعیت میکنند و درصورتیکه مداومت داشته باشند موفقیت آمیز هم هستند. اما چالش بزرگ در این زمینه این است که چگونه میتوان شیوه زندگی افراد با رژیم غذایی درست و نیز تحرک و فعالیت جسمانی کافی را به گونهای تغییر داد که سلامتی ناشی از کاهش وزن ادامه یابد.
یک رژیم غذایی با کربوهیدرات کم شامل چه غذاهایی است؟
سبزیجات: جوانههای گیاهی، کاهو، اسفناج، یا سایر گیاهان سبز، انواع سبزی خوردن، کرفس ، کلم یا قارچ از جمله سبزیجاتی هستند که در زمره کربوهیدراتهای خوب بهحساب میآیند، چرا که دارای الیاف زیادی هستند. مصرف روزانه سه تا پنج فنجان از این سبزیجات به افراد توصیه میشود.
میوههای کمشیرین: که بسیاری از میوهها را شامل میشود. تحقیقات نشان میدهد که میوه های با شیرینی کمتر دارای میزان بیشتر مواد معدنی و ویتامینها هستند. آب میوه به دلیل نداشتن الیاف و نوشابههای گازدار به دلیل قند بالا در رژیم غذایی با کربوهیدرات کم منع میشود.
غذاهای با الیاف بالا : از آن جمله میتوان به انواع غلات مانند گندم و جو به صورت تصفیه نشده اشاره کرد. مثلا نانهای سفید که از گندم یا جوی بدون سبوس تهیه میشود دارای ارزش غذایی کم و میزان کربوهیدرات زیاد هستند. برنج سفید نیز از جمله غذاهای با کربوهیدرات بالاست. اما برنج قهوهای یکی از منابع خوب غذا با الیاف زیاد به حساب میآید.
چربی: در رژیم مورد نظر چربی مفید، روغن زیتون است که به افراد توصیه میشود.
حبوبات مختلف و بنشنها نیز از منابع مهم خوب کربوهیدرات بهحساب میآیند.
انواع دانههای روغنی و تخمهها: دانههای روغنی مختلف و تخمههای مختلف از جمله منابع مهم انرژی به حساب میآیند که دارای کربوهیدرات کم و خوب هستند.
غذاهای دارای پروتئین: گوشت گاو، مرغ، ماهی، تخم مرغ، و لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر نیز از جمله غذاهایی هستند که در یک رژیم با کربوهیدرات کم یافت میشود. میزان مصرف هریک از آنها باید برحسب سن، وزن و نیازهای بدنی فرد تنظیم شود.