یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خبر داده که قرار است درباره حق عضویت ایران در سازمانهای بینالمللی، در مجلس تحقیق و تفحص شود. پیش از این نمایندگان مجلس با صدور بیانیهای از دولت خواسته بودند همکاری خود را با آژانس بین المللی انرژی اتمی کاهش دهد.
یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خبر داده که قرار است درباره حق عضویت ایران در سازمانهای بینالمللی، در مجلس تحقیق و تفحص شود. پیش از این نمایندگان مجلس با صدور بیانیهای از دولت خواسته بودند همکاری خود را با آژانس بین المللی انرژی اتمی کاهش دهد.
پرویز سروری از طرحی گفته است که اگر به تصویب برسد، همه سازمانها مکلف هستند گزارشی از حق عضویت جمهوری اسلامی در مجامع بینالمللی و بازخورد آن در منافع ملی ارائه دهند.
به گفته آقای سروری، نمایندگان مجلس در بررسیهای اولیه به «نتایج نگرانکنندهای» از عضویت جمهوری اسلامی ایران در نهادهای بینالمللی رسیدهاند.
او از جمله اشاره کرده است: دولت جمهوری اسلامی سالانه مبالغ هنگفتی تحت عنوان حق عضویت در مجامع و نهادهای بینالمللی پرداخت میکند که کشورهای دیگر با سود آن و دریافت یارانه از این حق عضویت کالا وارد کشور ما میکنند.
این نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی که خود از طراحان این طرح تحقیق و تفحص است، گفته است که این طرح قرار است در آیندهای نزدیک به هیئت رئیسه مجلس تقدیم شود.
آقای سروری در عین حال تاکید کرد در این باره بررسی عضویت در نهادهای اقتصادی مهمتر از دیگر موارد است.
نزدیک به چهار هفته پیش مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی درباره لایحه اصلاح قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در برخی از سازمانها و مجامع بینالمللی ارایه داده بود.
این گزارش مرکز پژوهشها نیز درباره عضویت در سازمانها و مجامع اقتصادی بود. با این حال طرحی که پرویز سروری به آن اشاره کرده است، میتواند ناظر به سازمانهای بینالمللی سیاسی نیز بشود.
درخواست مجلس برای کاهش همکاریها با آژانس
پیش از این، در آذرماه سال جاری، نمایندگان مجلس ایران با صدور بیانیهای از دولت خواسته بودند به دلیل صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، همکاری خود را با این آژانس کاهش دهد.
مجلس ایران از دولت خواست «باتوجه به رفتار خصمانه کشورهای 1+5 سریعا برنامه و طرح کاهش سطح همکاری خود و آژانس را به کمیسیون امنیت ملی ارائه دهد تا کمیسیون این طرح را به مجلس تقدیم کند».
این بیانیه در پی آن منتشر شد که اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جلسه روز 6 آذرماه، قطعنامه پیشنهادی محکومیت ایران به خاطر «فعالیت مخفیانه در ساخت یک مرکز غنیسازی اورانیوم» را با اکثریت آرا تصویب کردند.
علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز پس از این قطعنامه آژانس در جلسه علنی مجلس تهدید کرده بود که ایران همکاری خود را با آژانس کاهش خواهد داد.
خواسته کیهان و تکذیب مسئولان هستهای
در روزهای گذشته روزنامه کیهان که مواضعش به محافظهکاران تندرو و اصولگرایان حامی دولت محمود احمدینژاد نزدیک است، از طرح مجلس شورای اسلامی برای خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) خبر داده بود.
روزنامه کیهان از زمان مذاکرات هستهای دولت سید محمد خاتمی در سال 1382، خواستار خروج از این معاهده بینالمللی شده بود.
اما کارشناسات سیاسی ایران در واکنش به این گزارش روزنامه کیهان، خروج از انپیتی را به نفع ایران ندانسته و از جمله گفتند که «این کار بهانه به دست غربی ها می دهد تا فشارها به ایران را بیشتر از پیش کنند».
علی اكبر صالحی، رییس سازمان انرژی هستهای نیز در این باره تاكید كرد: موضع رسمی ایران این است كه عضو انپیتی است و به عضویت خود نیز ادامه خواهد داد.
او روز 3 اسفند گفت: موضوع در دستور كار بودن خروج ایران از انپیتی در سطح مسئولان كشور نیز مطرح نشده است.
خامنهای: آژانس، مستقل نیست
امروز یکشنبه 9 اسفند رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیداری که با وزیر امور خارجه، مسئولان وزارت امور خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور داشت، گفت: لازمه دیپلماسی کیفی، قوی و کارآمد برای پیشبرد سیاست ضد نظام سلطه، ایستادگی منطقی بر اصول انقلاب و مبانی شرعی و رودربایستینداشتن نسبت به این اصول و مبانی است.
آیتالله علی خامنهای گفت: در نظام سلطه دو طرف وجود دارند که یکی سلطه گر و دیگری سلطه پذیر است اما جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا صراحتاً اعلام کرد، سلطه گر نیست و سلطه هیچ کشوری را هم نمیپذیرد.
رهبر ایران با انتقاد از عملکرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: برخی اقدامات و گزارشهای آژانس، نشاندهنده عدم استقلال این سازمان بینالمللی است.
آقای خامنهای گفت: آژانس بین المللی انرژی اتمی نباید تحت تأثیر امریکا و برخی کشورها باشد زیرا اینگونه اقدامات یکجانبه، اطمینان به آژانس و سازمان ملل متحد را از بین می برد و برای آبرو و حیثیت این مجامع بین المللی نیز بسیار بد است.
انپیتی چیست؟
پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) در دوران جنگ سرد و در سال 1347 شمسی به صورت محدود بین چند کشور جهان منعقد شد. این پیمان، کشورهای جهان را به دو طبقه «برخوردار» (کشورهای دارای سلاح هستهای) و «غیر برخوردار» (کشورهای فاقد سلاح هستهای) تقسیم میکند.
کشورهای «برخوردار»، کشورهایی هستند که تا پیش از 11 دی 1347، سلاح هستهای یا دیگر وسایل منفجره هستهای را تولید و منفجر کرده باشند طبق این تعریف چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا (اعضای دائمی شورای امنیت) به طور رسمی دارای سلاح هستهای شدند.
تا کنون 188 کشور جهان با امضای آن به پیماننامه پیوستهاند. هند و پاکستان، و نیز اسرائیل این پیماننامه را نپذیرفتهاند. کره شمالی نیز پس از نقض پیمان، در نهایت از این پیماننامه خارج شد.
طبق این معاهده کشورهای دارای سلاح هستهای نباید به طور مستقیم یا غیرمستقیم به کشورهای غیربرخوردار در راه بهدستآوردن این سلاح کمک کنند و کشورهای غیربرخوردار هم متعهد میشوند تا در این راه تلاش نکنند. هر چند به موجب ماده 4، «برخوردار»ها متعهد شدهاند که فناوری هستهای صلح آمیز را در اختیار غیربرخوردارها قرار دهند.