با وجود وعده مسئولان برای راه‌اندازی ایمیل ملی، این طرح هنوز به‌طور عمومی فراگیر نشده و دسترسی به جی‌میل و یاهو نیز در ایران با اختلال مواجه است.

درپی اختلال در شبکه اینترنت و قطعی‌های مکرر سرویس‌دهنده‌های جی‌میل و یاهو در هفته‌های گذشته، کاربران اینترنت در ایران منتظر اجرای طرح «ایمیل ملی» بودند اما هنوز فراگیری عمومی این طرح به نتیجه نرسیده است.

چندی پیش مدیر عامل شرکت فناوری اطلاعات اعلام کرد که در صورت «مسدودسازی» سرویس ارائه‌ ‌دهنده پست الکترونیکی جی‌میل، زمینه برای تشویق کاربران به استفاده از ایمیل ملی فراهم می‌شود.

سعید مهدیون گفته بود: باید مردم کشور به سمت ایمیل ملی هدایت شوند. تا زمانی که ما به خارجی‌ها اعتماد کنیم به توسعه فناوری اطلاعات در داخل نخواهیم رسید.

طرح ایمیل ملی از کجا آغاز شد

اینترنت ملی، دیتاسنتر ملی و حالا ایمیل ملی از پروژه‌های ملی‌سازی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ساماندهی حوزه ارتباطات و اطلاعات ایران است. برنامه‌های پر سرصدا و جنجالی که تا این زمان هم به سر و سامانی نرسیده و هنوز هیچ تکلیفی برای آن‌ها مشخص نشده است.

موضوع استفاده از ایمیل ملی از سوم مهر سال 86 و با هدف تضمین امنیت و گردش اطلاعات ملی در داخل کشور مطرح شد و طی بخشنامه‌ای در فاز نخست آن، دستور مهاجرت مدیران دولتی به ایمیل ملی صادر شد.

در این بخشنامه همچنین از مدیران دولتی خواسته شد به منظور امنیت بیشتر اطلاعات، پست الکترونیکی خود را روی پورتال واحد دولت الکترونیکی ایران ایجاد و از آن برای تماس‌های‌شان استفاده کنند.

با این حال کاربران ایمیل ملی در برخی وزراتخانه‌ها و ادارات دولتی برای داشتن حساب كاربری، باید تمامی مشخصات حقیقی خود مانند محل خدمت، كد ملی، آدرس و شماره‌ تلفن‌های خود را به همراه درخواست كتبی و رسمی سازمان یا شركت دولتی‌شان به معاونت فناوری اطلاعات ارسال کنند.

علی‌اصغر انصاری، معاون شرکت فناوری اطلاعات درباره طرح استفاده از ایمیل ملی گفت: اجبار به استفاده از یک ایمیل داخلی فقط مربوط به کشور ما نمی‌شود و این روش در کشورهای دیگر هم اجرا شده است.

وی افزود: ما با بررسی چندین کشور مثل روسیه که از روش ایمیل ملی برای گردش اطلاعات در داخل کشور خود استفاده می‌کردند به این نتیجه رسیدیم که استفاده از ایمیل ایرانی کاملا منطقی است و به‌ هیج وجه درست نیست که اطلاعات یک شرکت یا سازمان از طریق میل خارجی به همکار یا مسئول دیگری ارسال شود.

اما از سال 86 تا کنون پروژه‌های ملی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به کندی پیش رفته و به نظر می‌رسد ایران برای رقابت در عرصه جهانی، دانش، تکنولوژی و سرمایه ملی لازم را دارا نیست.

انتخاب یا اجبار

پس از گذشت چند هفته از قطعی سرویس جی‌میل در ایران، هنوز ایمیل ملی در اختیار کابران ایرانی قرار نگرفته است و تا امروز تنها به کارمندان دولت اختصاص داشته است.

بر اساس آمار، پیش از مسدود شدن برخی از سرویس‌های اینترنتی، نزدیک به 95 درصد ایمیل‌های مورد استفاده کاربران ایرانی در خارج از کشور، از سوی سه شرکت آمریکایی بزرگ یعنی جی‌میل، یاهو و ‌هات‌میل سرویس‌دهی می‌شد.

علی‌اکبر جلالی، استاد دانشگاه علم و صنعت می‌گوید: آرزو می‌کردم کاش می‌توانستیم برای حفظ امنیت و هویت ملی خود یک ایمیل خاص ایرانی داشته باشیم اما واقعیت چیز دیگری است و نمی‌توان از امکاناتی که هر روز در جهان به‌وجود می‌آید، صرفنظر کرد.

به گفته وی، باید پذیرفت که اجرای ایمیل ملی، ما را از آنچه هستیم عقب‌تر می‌برد و بی‌تردید وقتی کیفیت سرویس‌دهی مناسب نباشد، قطعا مورد استقبال کاربران قرار نمی‌گیرد.

برخی ناظران، بی‌علاقگی کاربران ایرانی در استفاده از ایمیل ملی را هم بخشی از مشکلات این طرح می‌دانند. به گفته آنها یکی از دلایل بی‌علاقگی کاربران به استفاده از ایمیل ملی این است که به این سرویس اعتماد ندارند و مایل به مشاهده مسایل خصوصی خود توسط شخص ثالث نیستند.

موج بی‌اعتمادی کاربران زمانی به وجود آمد که فرمانده نیروی انتظامی اظهارتی مبنی بر کنترل محتوای ایمیل‌ها و پیام‌های کوتاه شهروندان بیان کرد و نشان داد که هیچ تضمینی برای حفظ اسرار شخصی کاربران اینترنتی استفاده کننده از ایمیل ملی وجود ندارد.