موسی قربانی گفت جمهوری اسلامی در سالهای گذشته همکاری وسیع و بدون محدودیتی با بازرسان آژانس داشته، اما به زودی از سطح همکاری با بازرسان کاسته خواهد شد.
درپی صدور آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران و قطعنامه چهارم شورای امنیت، یک عضو هیات رییسه مجلس هشدار داد که ایران از سطح همکاری با آژانس خواهد کاست.
موسی قربانی گفت جمهوری اسلامی در سالهای گذشته همکاری وسیع و بدون محدودیتی با بازرسان آژانس داشته، اما به زودی از سطح همکاری با بازرسان کاسته خواهد شد.
وی همچنین افزوده است که امکان دارد دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هستهای کشور محدود شود.
«همكاری بیفایده»
بنا به گفته این نماینده مجلس، بحث درباره موضوع کاهش همکاری با بازرسان آژانس اکنون در مجلس در جریان است تا در این زمینه تجدید نظر شود.
قربانی با اشاره به قطعنامه جدید 1+5 علیه ایران، پرسید: تا کجا به همکاریهای بی فایده با آژانس باید ادامه دهیم؟
سخنان موسی قربانی در حالی منتشر میشود که رییس مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به قطعنامه 1+5 گفته بود که شاید نیاز باشد درباره ادامه این «تفنن سیاسی» تصمیم دیگری گرفته شود.
علی لاریجانی گروه 1+5 را به سیاسیکاری متهم ساخته و گفته بود که تصویب این قطعنامه علیه ایران در حالی انجام شد که در حال تنظیم زمانبندی جدید برای مذاکرات بعدی بودیم.
بازتاب خارجی تهدید ایران
تاکید رییس مجلس بر این که تصویب قطعنامه جدید پرونده هستهای کشور را از ماهیت حقوقی آن تهی ساخته، چندان بیسابقه نیست و در گذشته نیز از سوی برخی دیگر از مقامهای کشور بیان شده است.
اما تهدید هیات رییسه مجلس به تجدیدنظر در همکاری با بازرسان آژانس موضوعی کمسابقه بهشمار میرود و نگرانیهایی را در آژانس و برخی پایتختهای اروپایی به وجود خواهد آورد.
گفته میشود که مقامهای اروپایی به این موضوع توجه نشان دادهاند که مجلس قصد دارد نقش محوری در سیاستگذاری هستهای کشور ایفا کند و همین موضوع بر جدی بودن این تهدیدها میافزاید.
گفتنی است علی لایجانی پیش از این دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هستهای ایران بوده است.
دیدگاه جمهوری اسلامی
مسئولان کشور میگویند آژانس بینالمللی انرژی اتمی شیوه غیرقانونی را در پیش گرفته و بر مواردی پافشاری میکند که در اساسنامه آژانس و قرارداد پادمانی وجود ندارد.
به گفته مذاکرهکنندگان هستهای کشور، ایران برای اعتمادسازی برخی خواستههای فراقانونی آژانس را در زمینه بازرسیها پذیرفته است، اما آژانس از آنها طوری سخن به میان میآورد که گویی الزامی حقوقی در میان است.
مسئولان جمهوری اسلامی بر این باورند که آمریکا برای بسته نشدن پرونده ایران به آژانس فشار میآورد که نتیجه آن ارائه گزارشهایی با بخشهای سیاسی و غیر حقوقی است که موضوع برنامه هستهای را پیچیدهتر میکند.
مدیرکل آژانس در آخرین گزارش خود به فعالیتهای موشکی ایران و تلاش جمهوری اسلامی برای ساخت موشکهایی با امکان حمل کلاهک هستهای اشاره کرده است.
این بخش از گزارش محمد البرادعی حتی رهبران میانهرو جمهوری اسلامی مانند اکبر هاشمی رفسنجانی را بر آشفته ساخت، تا جایی که وی در نماز جمعه این هفته تهران آژانس را به شیطنت در پرونده ایران متهم كرد.
بیاعتمادی به اهداف ایران
ناظران بینالمللی میگویند محمد البرادعی مجبور است به گونهای حرکت كند که آمریکا را در زمینه راستی آزمایی تحقیقات و بازرسیها در برنامه هستهای ایران، راضی نگه دارد.
با وجود این که مدرکی مبنی بر تلاش تهران برای ساخت بمب هستهای بهدست نیامده است، گزارشهای وی بر عدم اعتماد به «نیت» جمهوری اسلامی در فعالیتهای هستهای تاکید دارد.
همین موضوع مانع بسته شدن پرونده هستهای ایران شده است و رهبران کشور نیز به تدریج از همکاریهای وسیع با آژانس ناامید شدهاند.
تحلیلگران مسائل بینالمللی میگویند که هشدار مقامهای ایرانی درباره کاهش سطح همکاری با آژانس در نتیجه شرایط بینالمللی است، چرا که آنها احساس میکنند با توجه به بحرانی شدن روابط موسکو و واشنگتن و مشکلات فزاینده داخلی و خارجی کاخ سفید، میتوان از فضای موجود برای کاستن از برخی تعهدات به آژانس بهرهبرداری کنند.