دانشمندان عصب‌شناس دریافتند که زنان ترسی بنیادی برای چاق‌شدن دارند که با دیدن هر زن چاق برانگیخته می‌شود در حالی‌که مردان چنین بازتاب غیرارادی را ندارند

تصویربرداری مغزی زنانی که به تماشای عکس زنان چاق پرداخته بودند نشان داد که فعالیت پاره‌ای از مغز آن‌ها که مربوط به پردازش هویت و ابراز خود است برانگیخته می‌شود.

محققان دانشگاه بریگهام یانگ در آمریکا دریافتند که زنان دارای ترسی بنیادی از چاق‌بودن دارند. یعنی آنها از اضافه وزن‌داشتن بدون این‌که هشیارانه در باره ظاهربدنی خود فکر کنند احساس ترس دارند. اما آزمون‌های مشابه روی مردان نشان داد که آن‌ها دارای چنین بازتاب غیرارادی نیستند.

مقایسه یافته‌های بین زنان و مردان می‌تواند نشان دهد که چرا زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به اختلالات خوردن هستند.

این تحقیق، که یافته‌هایش در شماره ماه می سال 2010  مجله روان‌شناسی «شخصیت و تفاوت‌های فردی» منتشر شده‌است، بخشی از یک پروژه طولانی‌مدت است. این پروژه به ردیابی پیشرفت درمان اختلالات خوردن با استفاده از تصویربرداری مغز می‌پردازد.

دکتر مارک آلن، دانشمند عصب‌شناس سرپرست مطالعه درباره این تحقیق می‌گوید: وقتی زنان مبتلا به پرخوری و کم‌خوری روانی به افراد ناآشنای دارای اضافه وزن می‌نگرند مرکز هویت و ابراز- خود مغز آن‌ها که در قشر پیش‌پیشانی میانی قرار دارد به صورتی واکنش نشان می‌دهد که از غم و در برخی موارد تنفر از خود حکایت می‌کند.

پرخوری و کم‌خوری روانی دو اختلال روانی خوردن محسوب می‌شوند. پرخوری روانی نوعی از اختلال خوردن است که با خوردن زیاد وبه ‌دنبال آن رفتارهای جبرانی مانند ورزش بیش‌از حد، مصرف داروهای مسهل، یا روزه‌داری و وادارساختن خود به استفراغ همراه است.

کم‌خوری روانی نیز نوعی دیگر از اختلال روانی خوردن محسوب می‌شود که فرد به‌منظور پایین نگهداشتن وزن بدن از خوردن امتناع می‌ورزد و ترسی وسواس‌گونه از افزایش وزن خود دارد که به مشکل تصویر ذهنی خود از بدنش مربوط می‌شود.

انگیزه انجام این مطالعه جدید برقراری یک نقطه مرجع برای گروه کنترل در مطالعه روی زنانی بود که در آزمون‌های تشخیصی اختلال خوردن، سالم ارزیابی شده‌بودند.

یافته‌های حاصل از زنان سالم مبنی بر وجود مشکلاتی در تصویر بدنی‌شان، دکتر آلن را برانگیخت تا آزمون‌های مشابهی روی مردان سالم انجام دهد.

در کمال حیرت یافته‌های اخیر نشان داد که مردان سالم به هنگام تماشای تصاویر مردان چاق به وزن خودشان فکر نمی‌کنند.

دکتر آلن گفت که زنان مورد مطالعه او هیچ سابقه اختلال خوردن نداشتند و پیش‌بینی می‌شد که تصویر بدنی این زنان برایشان اهمیتی ندارد. اما در زیر این سطح آرام، اضطرابی دیده‌شد که حول چاق‌شدن و مرکزیت تصویر بدنی آن‌ها در خویشتن‌شان بود.

آیا لاغری یک ایده‌ال است؟

یافته‌ها این تلویح نظری را دربردارد که چطور زنان به ترس از چاق‌بودن شرطی شده‌اند، زیرا به طور مستمر با پیام‌ها و تصاویری بمباران می‌شوند که در آن‌ها لاغربودن یک ایده‌ال است.

بسیاری از کارشناسان براین باورند که لاغربودن به عنوان شکل بدنی ایده‌الی زنان در تصویر ذهنی ملل صنعتی دنیا به‌خصوص زنان نقش بسته‌است و رسانه‌ها نیز این تصویر را برجسته‌تر می‌سازند.

تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که این تصویر ذهنی اجتماعی و برجسته‌سازی آن از سوی رسانه‌ها در گسترش این بیماری نقش مهمی داشته‌است.

به نظر محقق مطالعه حاضر حتی زنان کاملا سالم و دارای اعتمادبه‌نفس نیز خیلی بیشتر از مردان احتمال دارد دچار اختلال خوردن شوند.

این دانشمند عصب‌شناس گفت اگرچه فعالیت مغزی زنان سالم اختلال خوردن را به‌وضوح نشان نمی‌دهد، اما تصویر مغزی آن‌ها خیلی بیشتراز مردان شبیه افراد مبتلا به اختلالات خوردن است.

دکتر آلن گفت زنان با پیام‌هایی بمباران می‌شوند که ایده‌ال بودن لاغری را زنده نگه‌می‌دارد و چگونگی نگاه آن‌ها به خودشان را تغییر می‌دهد.

در واقع بسیاری از زنان می‌آموزند که ظاهر بدنی و لاغربودن آن بسیار مهم است و پاسخ مغز آن‌ها این فکر را منعکس می‌کند.

دکتر آلن چنین فکری را که همانا «نگریستن به دیگری، آموختن از او و خود را در معرض خطر بزرگ‌تر اختلال خوردن و خلق قراردادن» زنان را «غلط و تاسف‌آور» توصیف می‌کند.

به نظر او چنین بینشی یک نوع رشد یک جهته است و آن را به گیاه دفتر کارش تشبیه می‌کند که «اگرچه می‌تواند به هر جهتی رشد کند اما تنها به سوی پنجره که بیشترین تقویت را از آن سو دریافت می‌کند متمایل می‌شود و رشد می‌کند.»