دستاورد جدید پژوهشی نشان می‌دهد که وزن کودکان فاقد سطح مناسب ویتامین دی در خون، با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد

کودکانی که دارای کمبود ویتامین دی هستند چربی بیشتری را اطراف کمر خود جمع می‌کنند و وزن آن‌ها سریع‌تر از کودکانی افزایش می‌یابد که دارای ویتامین دی کافی در خون خود هستند .

نتایج این مطالعه که در شماره اخیر «مجله آمریکایی تغذیه بالینی» منتشر شده با بیان رابطه بین ویتامین دی و چاقی در کودکان نشان می‌دهد که تراکم چربی در ناحیه شکمی یا قسمت مرکزی بدن می‌تواند منجر به افزایش خطر بیماری دیابت نوع دوم، بیماری قلبی، و سایر بیماری‌های مزمن در زندگی شود.

ویتامین دی، که بدن نیاز خود را به آن اساسا از تابش نور خورشید بدست می‌آورد اخیرا موضوع بحث داغی در محافل پزشکی آمریکا بوده است و مناقشه‌ای بر سر میزان مناسب و کافی ویتامین دی برای سلامتی بهینه در جریان است.

ایداردو ویلامور، متخصص همه‌گیرشناسی و پروفسور دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه میشیگان در آمریکا با اشاره به این‌که تراکم چربی در قسمت میانی بدن خطر بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد در باره نتایج تحقیق می‌گوید: ما دریافته‌ایم کودکانی که دارای کمبود ویتامین دی هستند سریع‌تر از کودکانی که سطح ویتامین دی بدن‌شان بالاتر است افزایش وزن پیدا می‌کنند. به گفته او کاهش ویتامین دی با رشد کندتر قد در میان دختران نیز همراه است.

کمبود ویتامین دی با شکستگی‌های استخوانی، بیماری‌های مزمن متنوع و مرگ رابطه دارد. ضمنا این ویتامین از طریق نقش خود در تشکیل بافت‌های سلول‌های عصبی به پیشگیری از نابودی بافت‌های مغزی کمک می‌کند. ویتامین دی سطح کلسیم بدن را نیز در حد متعادل نگه می‌دارد و بدن را از ماده‌ای موسوم به بتا- آمی‌‌لوید که رسوبات و نابسامانی‌های مغزی همراه با بیماری آلزایمر را تشکیل می‌دهد پاک می‌کند.

نتایج تحقیق ویلامور و همکارانش در دانشگاه ملی کلمبیا حاصل مطالعه 479 کودک 5 تا 12 ساله در بوگوتا پایتخت کلمبیا در آمریکای جنوبی است.

این کودکان از سال 2006 وارد این مطالعه پژوهشی شدند و تا 30 ماه پس از آن نیز تحت بررسی قرار داشتند.

محققان ویتامین دی خون همه کودکان را در آغاز مطالعه اندازه‌گیری کردند و سپس رابطه بین ویتامین دی و تغییرات شاخص توده بدنی،‌اندازه دور کمر و یک نشانگر دیگر چربی را در طول زمان آزمایش کردند.

دایان گیلبرت- دایموند، نویسنده مطالعه و همکار پژوهش خاطرنشان می‌کند که یافته‌ها نشان‌ می‌دهند کمبود ویتامین دی می‌تواند کودکان را در معرض خطر چاقی قرار دهد.

او با توجه به این‌که کمبود ویتامین دی در سراسر دنیا بسیار رایج و چاقی کودکان نیز در سراسر دنیا به شدت در حال افزایش است یافته‌های پژوهش حاضر را «با اهمیت» توصیف کرده است.

ویلامور تاکید کرد که اگرچه مصرف ویتامین دی می‌تواند به چاقی اولیه مربوط باشد اما این تنها بخشی از تصویر بسیار پیچیده در این زمینه است.

ده درصد از همه کودکانی که تحت آزمایش قرار گرفتند دچار کمبود شدید ویتامین دی بودند و 46 درصد آن‌ها نیز دارای کمبود خفیف بودند که نشانگر احتمال در معرض خطر کمبود شدید این ویتامین در آینده هستند.

کمبود ویتامین دی حتی در مناطق با تابش زیاد نور خورشید

این نتایج به خصوص از آن جهت جالب‌ توجه است که کودکان تحت مطالعه در بوگوتا زندگی می‌کنند و این شهر در منطقه نیمه حاره (نیمه استوایی) آمریکای جنوبی قرار دارد و بنا به گفته محقق فرض بر این است که نورخورشید در آن‌جا فراوان است و انتظار نمی‌رود که کمبود ویتامین دی وجود داشته باشد.

به نظر پروفسور ویلامور عدم استفاده مردم مناطق نیمه‌استوایی دنیا از نور زیاد خورشید می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد.

در واقع مطالعات گذشته نشان داده بودند که مردم ساکن مناطق نیمه‌استوایی دیگر نظیر سائوپولو در برزیل یا کستاریکا نیز دارای کمبود ویتامین دی هستند.

این یافته‌ها باید باعث تحقیقاتی به منظور افزایش سطح ویتامین دی در بدن کودکان شود و نیز تحقیقاتی را باعث شود که ببینند آیا بهبود میزان ویتامین دی در بدن می‌تواند خطر چاقی کودکی و رشد زودرس بیماری‌های مزمن را کاهش دهد یا نه.

علاوه بر تابش نور خورشید، سایر منابع ویتامین دی در برخی مواد غذایی و قرص‌ وجود دارد.

مطالعات گذشته نشان داده‌اند که دادن ویتامین دی به کودکان از عفونت‌های ویروسی در کودکان سنین مدرسه پیشگیری کرده است بنابراین این ویتامین می‌تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد که به گفته محقق پژوهش حاضر، مطالعات آینده باید آن‌ها را آزمایش کنند.

مراکز علمی پزشکی میزان لازم ویتامین دی مصرفی را براساس سن تعیین کرده‌اند. افراد بالغ بین 19 تا 50 ساله باید 200 واحد در روز مصرف کنند در حالی‌که افراد بین 51 تا 70 سال و نیز نوزادان نیاز به 400 واحد دارند و افراد مسن‌تر باید 600 واحد در روز مصرف کنند

این میزان براساس این فرض پیشنهاد شده که فرد در معرض نور آفتاب قرار ندارد. درحالی که در معرض مستقیم نور خورشید بودن به مدت 10 تا 15 دقیقه و حداقل دو بار در هفته می‌تواند نیاز بدن را به ویتامین دی برآورده‌ کند اگرچه گاهی به دلایل مختلف این امر میسر نمی‌شود.

منابع غذایی طبیعی این ویتامین عمدتا انواع ماهی‌های چرب مانند ساردین، تن، گربه‌ماهی یا سلمان، تخم مرغ، جگر پخته‌شده و روغن جگر ماهی هستند و قارچ تنها منبع گیاهی ویتامین دی محسوب می‌شود.
.
در برخی از کشورها ویتامین دی به برخی مواد غذایی مانند شیر، ماست، نان یا آب‌میوه افزوده می‌شود.