محمود کیان ارثی، روزنامه نگار، در یادداشتی برای مردمک به دلایل حضور آقای احمدینژاد در اجلاس وزاری خارجه عضو ان.پی.تی و دستاوردهای احتمالی آن پرداخته است.
محمود احمدی نژاد برای ششمین بار در دوران ریاست جمهوریش به نیویورک رفته است تا در نشست سازمان ملل متحد برای بازنگری معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای شرکت کند.
این دیدار با سوالها و گمانه زنیهای سیاسی در ایران و خارج از ایران همراه شده است؛ بویژه آنکه همیشه حضور آقای احمدی نژاد در این گونه کنفرانسهای بین المللی با جنجال و حاشیههای زیادی همراه بوده و خوراک تازه ای برای حملات ضد ایرانی از ناحیه رسانههای طرفدار اسرائیل فراهم میکند.
از هنگام نخستین حضور بین المللی احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل که وی در آن موضوع هاله نور را مطرح کرد تا حضور وی در اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در مهر ماه سال گذشته که با سخنرانی پر سر و صدای وی در دانشگاه کلمبیا همراه بود، سخنان خارج از عرف آقای احمدی نژاد همواره در کانون توجه رسانه های بین المللی بوده است.
مرحله حساس پرونده هستهای
اما ششمین سفر آقای احمدی نژاد به نیویورک در مرحله مهمی از تحولات پرونده هسته ای ایران صورت می گیرد و قاعدتا انتظار میرود که هئیت عالی رتبه ایرانی از نشست نیویورک به عنوان عرصه ای برای جلب همراهی بین المللی با فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی بهره برداری کند.
این سفر در حالی انجام گرفته است که موضوع مبادله سوخت هسته ای میان ایران و غرب در میانه راه متوقف شده است و طرفین سعی دارند تفسیر خود را از موضوع تبادل سوخت به کرسی بنشانند.
در عین حال آمریکا و متحدان اروپایی آن به دنبال افزایش فشارها و اعمال دور تازه تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی هستند و ایران نیز در هفتههای گذشته در رایزنی با چین و روسیه و کشورهای عضو غیر دائم شواری امنیت در صدد ناکام گذاردن این تلاش ها بوده است.
از سوی دیگر مقامات آمریکایی در نشست بازنگری پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای به دنبال افزایش محدودیتهای این کنوانسیون و منزوی ساختن ایران در میان کشورهای شرکت کننده هستند.
رفتن رئیس به نشست وزیران
این پرسش مطرح است که حضور محمود احمدی نژاد به عنوان عالی ترین مقام اجرایی ایران در نشستی که در سطح وزرای خارجه کشورهای عضو ان.پی.تی تشکیل شده است با چه انگیزهای صورت گرفته و تا چه اندازه برنامه ریزیهای کاخ سفید را برای اجلاس نیویورک مختل میکند؟
محمود احمدی نژاد خود از حضورش در اجلاس نیویورک حمایت کرده و گفته است که که اهمیت موضوع و همچنین ثمربخش نبودن اجلاسهای مشابه در سالهای گذشته دلیلی بوده است که وی شخصا درنشست ان.پی.تی حضور یابد.
هرچند رئیس دولت از طرح پیشنهاد «عملیاتی»اش در نیویورک سخن به میان آورده است، مشخص نیست که دقیقا سخنان وی چه تاثیری بر روند پیچیده پرونده هستهای کشور و جایگاه بین المللی ایران میگذارد.
از این رو حجم مخالفت کارشناسان سیاست خارجی کشور و برخی نمایندگان مجلس با مشارکت بالاترین مقام اجرایی کشور در اجلاس نیویورک بسیار زیاد بوده است.
نشست نیویورک که با حضور بیش از 190 کشور در حال برگزاری است، در سطح وزرای خارجه تعریف شده است و قطعا حضور محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس دولت سطح توقعات را از حضور وی بالا می برد.
در عین حال نفس مشارکت رئیس یک دولت در اجلاسی که برای سطح نازلتر وزاری خارجه تعریف شده است، از لحاظ پروتوکلی و پرستیژ سیاسی موجه نیست.
موج ضد ایرانی نشست
در عین حال باید توجه کرد که موج ضد ایرانی در اجلاس نیویورک قوی هست و طبیعتا هیات ایرانی باید با دقت و حساست بالایی با آن روبرو شود.
با وجود آنکه مقامات آمریکایی به احمدی نژاد ویزای ورود به امریکا و مجوز حضور در نشست نیویورک را داده اند؛ اما سخنان وزیر خارجه آمریکا مبنی براینکه وی برای انحراف اذهان و شبهه افکنی در موضوع منع گسترش سلاح های کشتار جمعی به آمریکا آمده، نشان دهنده عدم استقبال غربیها از حضور محمود احمدی نژاد در نیویورک است.
اما ازاین مهمتر، سخنان بانکی مون دبیر کل سازمان ملل بوده است که گفته است تهران مسئول زدودن نگرانی جهانی و اثبات این نکته هست که فعالیت های اتمیاش صلح آمیز بوده و تهدید کننده ثبات جهانی نیست.
از این رو به طور قطع، جو نشست نیویورک چندان به نفع ایران ارزیابی نمیشود و این امر به حساسیت و حواشی حضور بالاترین مقام اجرایی کشور در آن افزوده و به همان اندازه به انتظارات از دستاوردهای سفر وی دامن زده است.
با این همه، آقای احمدی نژاد در سالهای گذشته نشان داده است که به سخنان کارشناسان و تبعات گفتهها و رفتارهایش در مجامع بین المللی بی اعتناست و اشتیاق به جلب توجه رسانهها در چنین نشستهای حساسی توانسته است توجیه کننده پیامدهای آن باشد.
رئیس دولت ایران می تواند از تریبون نشست ان.پی.تی برای طرح شعارهای کلی و ضرورتهای اخلاقی برای اصلاح نظام جهانی سخن به میان آورده و سپس در داخل ایران از آن به عنوان عملی برای اثبات حقانیت ایران در سطح جهانی سخن بگوید.
اما در صورتی که وی در سخنان خود حرف تازه یا پیشنهاد قابل توجهی درباره برنامه هستهای ایران مطرح نکند، این سفر تبدیل به ضربه تازهای به جایگاه بین المللی ایران خواهد شد.