یکی از جامع‌ترین مطالعات در زمینه عوامل موثر بر سطح آموزش کودکان نشان می‌دهد که وجود کتاب در خانه کودکان را به تحصیلات بیشتر سوق می‌دهد

اهمیت وجود کتاب در خانه به اندازه تحصیلات والدین در میزان تحصیلات کودکان اثر تعیین کننده دارد.

پژوهشی جدید به سرپرستی پروفسور ماریا ایوانز در آمریکا، نشان می‌دهد سطح تحصیلات کودکانی که در خانه دارای کتاب زندگی می‌کنند بیشتر از کودکانی است که در خانه‌ بدون کتاب بسر می‌برند و این اثر صرف‌نظر از درآمد خانواده، محل سکونت کودک و سواد والدین است.

متخصصان تعلیم و تربیت و مربیان سال‌هاست فکر می‌کنند که مهم‌ترین عامل که می‌تواند میزان تحصیلات آینده کودک را پیش‌بینی کند وجود والدینی است که دارای تحصیلات بالا هستند.

اما این مطالعه بزرگ به نحو چشمگیری نشان می‌دهد که تفاوت بین بزرگ‌شدن در خانه بدون کتاب در مقایسه با بزرگ‌شدن در خانه‌ای با یک کتابخانه 500 کتابی یا بیشتر اثر بزرگی در میزان تحصیلات کودک در آینده دارد. این اثر، مشابه اثر داشتن والدین دارای تحصیلات دانشگاهی (15 یا 16 سال آموزش) در مقایسه با والدین کم سواد (با سه سال تحصیلات) است.

به عبارت دیگر هر دو عامل یعنی داشتن یک کتابخانه با 500 جلد کتاب یا داشتن والدین دارای تحصیلات دانشگاهی در حدی مشابه می‌تواند باعث شود که کودک به طور متوسط 3.2 سال تحصیلات بیشتر پیدا کند.

مطالعه ایوانز و همکارانش در سه دانشگاه نوادا، دانشگاه کالیفرنیا- لوس‌آنجلس و دانشگاه ملی استرالیا یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین مطالعاتی است که تاکنون در باره عوامل موثر در میزان تحصیلات آینده کودکان صورت گرفته است.

این مطالعه در 27 کشور با سیستم‌های سیاسی مختلف و رشد اقتصادی متفاوت روی بیش از 70 هزار کودک و در مدت زمان 20 سال انجام شده است و نتایج آن در شماره جدید مجله «تحقیقات در باره طبقه‌بندی اجتماعی و تحرک» منتشر شده است.

انگیزه اولیه ایوانز به عنوان یک جامعه‌شناس این بود که بفهمد آیا کودکان دارای والدین کم‌سوادتر و دارای تحصیلات کمتر از وجود صرف کتاب در خانه سود می‌برند یا نه. او با هدف کمک به اجتماعات روستایی ایالت نوادا در آمریکا از نظر رشد اقتصادی و میزان تحصیلات کودکان به دنبال پاسخ به این پرسش بود که چه نوع سرمایه‌گذاری‌هایی می‌تواند کودکان را جلو بیاندازد.

نتایج مطالعه این پاسخ را فراهم کرد که گرفتن چند کتاب و نگهداشتن آن‌ها در خانه راه مناسب ارزان‌قیمتی برای کمک به موفقیت کودکان است.

به نظر این محقق داشتن حتی مقدار کم کتاب در حد 20 عدد می‌تواند در سوق‌دادن کودک به طرف تحصیلات بیشتر اثر زیاد داشته باشد به طوری که هرچه کتاب بیشتری باشد کودکان منفعت بیشتری خواهند برد.

تفاوت میان کشورها

اما این منفعت در برخی کشورها بیشتر از برخی دیگراست. مثلا در چین داشتن 500 جلد کتاب در خانه کودکان را تقریبا 6.6 سال در تحصیلات جلو می‌اندازد در حالی‌که در آمریکا این اثر کمتر و در حد 2.4 سال است.

متوسط اثر داشتن کتاب در خانه در میزان تحصیلات کودکان 27 کشور مورد مطالعه 3.2 سال بود.

ایوانز افزایش حدود 2 سال و نیم در میزان تحصیلات کودکان آمریکایی به دلیل وجود کتاب در خانه را نیز مزیت قابل توجهی می‌داند چرا که حتی این میزان تحصیلات بیشتر می تواند افراد را از نظر اقتصادی و اجتماعی جلو بیاندازد.

تحصیلات بیشتر با درآمد بیشتر همراه است

یک سرشماری در آمریکا نشان می‌دهد که آمریکایی‌هایی که دارای مدرک فوق دیپلم هستند یا چند سالی به دانشگاه رفته‌اند به طور متوسط حدود 7200 دلار در سال درآمد بیشتری دارند. این سرشماری هم‌چنین نشان می‌دهد کسانی که مدرک کارشناسی دارند نیز به طور متوسط سالانه 22000 دلار بیشتر از دیپلمه‌ها درآمد کسب می‌کنند.

محققان مطالعه حاضر به‌شدت تحت‌ تاثیر نتایج مطالعه که اثر نیرومند داشتن کتاب در خانه بر سطح تحصیلات والدین بود قرار گرفتند؛ اثری که حتی فراتر از عواملی مانند میزان تحصیلات والدین، رشد ناخالص ملی کشور، شغل پدر و یا سیستم سیاسی کشور بود.

داشتن کتاب در خانه دو برابر مهم‌تر از سطح آموزش پدر، و مهم تر از محل اقامت کودک و سیستم سیاسی آن بود.

یافته شگفت‌انگیز دیگر این مطالعه این بود که تفاوت میزان تحصیلات کودکان متولد در آمریکا و چین تنها دو سال بود که این میزان کمتر از دو سوم اثری است (3.2) که داشتن 500 جلد کتاب یا بیشتر در خانه می‌تواند ایجاد کند.