میدان گازی سلمان یک میدان مشترک میان امارات و ایران است که 70 درصد آن در محدوده ایران و 30 درصد آن در بخش اماراتی قراردارد. دیرتر اجرا کردن قرارداد کرسنت موجب می‌شود که امارات متحده عربی همه گاز سلمان را برداشت کند.

حسین آفریده، رییس سابق کمیسیون انرژی مجلس گفت: قرارداد کرسنت مغایرتی با منافع ملی ایران ندارد و هر روز تأخیر در اجرای آن خسارتی است که به کشور وارد می‌‏آید.

وی تاکید کرد: دیرتر اجرا کردن قرارداد کرسنت موجب می‌شود که امارات متحده عربی همه گاز سلمان را برداشت کند.

قرارداد کرسنت پس از چهار سال مذاکرات فشرده میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت کرسنت امارات، در سال 2001 میلادی منعقد شد.

قرارداد کرسنت که پیش از روی کار آمدن دولت نهم منعقد شده بود، توسط احمدی نژاد دستور توقف آن صادر شد.

احمدی‌نژاد انعقاد قرارداد کرسنت را بر اساس رابطه‌ ناصحیح با برخی رجال سیاسی که امروز هم فعال هستند، دانسته و با ادعای دفاع از حقوق ملت آن را متوقف کرده است.

میدان گازی سلمان

میدان گازی سلمان یک میدان مشترک میان امارات و ایران است که 70 درصد آن در محدوده ایران و 30 درصد آن در بخش اماراتی قرار دارد.

عدم برداشت قابل توجه ایران از این میدان گازی و برداشت ده ساله امارات از آن، موجب مهاجرت گاز به سوی محل حفاری اماراتی‌ها شده است.

با توجه به این که منبع تامین گاز در قرارداد کرسنت مشخص نشده است، هرروز تاخیر در برداشت از میدان گازی سلمان و دیر اجرا کردن قرارداد کرسنت به ضرر ایران و به سود امارات تمام می‌شود.

در این صورت امارات به تدریج می‌‏تواند همه گاز سلمان را برداشت کند، در حالی که ایران هنوز به اجرای قرارداد کرسنت تعهد دارد و گاز میدان سلمان را نیز از دست داده است.

کشور امارات مدت ده سال است که روزانه 540 میلیون فوت مکعب گاز از این میدان برداشت می‌‏کند و برنامه‌‏ آن برای دو سال دیگر، برداشت روزانه 720 میلیون فوت مکعب است.

قرارداد کرسنت چه بود؟

قرارداد کرسنت از زمان انعقاد (2001) تا کنون، تنها قرارداد گازی است که ایران در منطقه خلیج فارس به دست آورده است.

در صورت اجرای قرارداد کرسنت، تراز تجاری گاز ایران مثبت می‌شد، در حالی که در وضعیت کنونی و با وجود حجم گسترده واردات نسبت به صادرات، این تراز منفی است.

قرارداد کرسنت برای یک دوره 25 ساله با ظرفیت صدور سالانه بیش از پنج میلیارد متر مکعب گاز امضا شد که در حداکثر سقف به سالانه 10 میلیارد متر مکعب افزایش می‌‏یابد.

این قرارداد که باید در دسامبر 2005 میلادی اجرا می‌‏شد، به دلیل مشکلات فنی که مهم‌ترین آن تاخیر شرکت صدرا در نصب و راه‌‏اندازی سکو بود، اجرا نشد.

پس از آن نیز رییس وقت دیوان محاسبات آن را با ابهام مواجه ساخت و از آن زمان تا کنون این قرارداد اجرا نشده است.

کرسنت یک شرکت نفتی با سابقه است که حداقل 35 سال اپراتور میدان نفتی مبارک است و سال‌‏هاست که با شرکت ملی نفت ایران همکاری‌‏های فنی دارد. این شرکت نه تنها یک شرکت واسطه نیست، بلکه یک شرکت عملیاتی در حوزه نفت و گاز است.

دلیل تاخیر در اجرای کرسنت چیست؟

مجید جعفر، مدیرعامل شركت كرسنت گفته است: به دلیل تاخیر در ساخت سكوهای میدان سلمان همچنان منتظر اعلام آمادگی شركت ملی نفت ایران برای صادرات گاز هستیم و مشکلات فقط مربوط به مسایل قیمت گذاری و سیاست‌ها نیست.

با وجودی که در قرارداد کرسنت تصریح شده است که هر زمان قیمت جهانی نفت تغییر کند امکان تجدید نظر در نرخ نهایی وجود دارد، اما ابهامات موجود بر سر قیمت گاز صادراتی به امارات بر اساس قرارداد کرسنت، موجب تاخیر در اجرای این قرارداد شده است.

جعفر گفته است: قیمت جهانی نفت و كیفیت گاز كه ترش است یا شیرین از جمله مسائل مهم در فرمول قیمت است و هم ‌اكنون قیمت پیشنهادی كرسنت بالاترین قیمت گاز در منطقه خلیج فارس است.

کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که نرخ گاز قرارداد کرسنت که گاز ترش (برای استفاده باید پالایش شود) است در مقایسه با قراردادهای در حال اجرا در منطقه خلیج فارس که عموما گاز شیرین مبادله می کنند، گران‌‏ترین نرخ گاز در خلیج فارس است.

دو طرف ایرانی و اماراتی تاكنون در مجموع بیش از دو میلیارد دلار در پروژه کرسنت سرمایه‌گذاری كرده‌اند.

كرسنت درمجموع بیش از 250 میلیون دلار برای خط لوله شیرین‌سازی سرمایه‌گذاری كرده و شركت ملی نفت ایران نیز تاكنون حدود 1.5 میلیارد با ساخت 280 كیلومتر خط لوله و سكوها هزینه کرده است.

براساس قرارداد کرسنت، طرفین می‌توانند در مدت 25 سال اجرای قرارداد نسبت به تعیین قیمت بازنگری كنند.

اخبار ضد و نقیض

چند روز گذشته خبرگزاری فارس و پرس تی‌وی به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا خبر امضای موافقت نامه جدید دو میلیارد دلاری برای صادرات گاز ایران به امارات در مدت 25 سال را منتشر کردند که توسط مسئولان تکذیب شد.

گفته می‌شود که این میزان چهار برابر قیمت گاز وارداتی از قطر به امارات است.

کسایی‌زاده، مدیرعامل شركت ملی صادرات گاز ایران گفته است: تا زمانی که منافع ایران در بحث صادرات گاز به امارات تامین نشود، پای هیچ قراردادی را امضا نمی‌كنیم.