یک تحلیل‌گر روزنامه بریتانیایی گاردین نوشته است که زمان برقراری دیپلماسی با ایران فرا رسیده است.

یک تحلیل‌گر در روزنامه گاردین سخنان اخیر آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را، که گفته است گفت‌وگو درمورد برنامه هسته‌ای این کشور «زیر سایه تهدید» امکان‌پذیر نخواهد بود فرصتی برای غرب دانسته است. 

گاردین، چاپ لندن، روز پنج‌شنبه 19 اوت (28 مرداد) نوشت که براساس سخنان آیت‌الله خامنه‌ای، آمریکا و دیگر کشورها باید این فرصت را مغتنم شمرده، از تهدید اقدام نظامی ایران دست بردارند و بدون تاخیر به گفت‌وگو با ایران بازگردند.

به گمان یوهان برگناس، نویسنده مقاله، زمان برای گام برداشتن به‌سوی راه‌حل از طریق مذاکره درمورد مسئله پیچیده هسته‌ای ایران فرا رسیده است.

نویسنده می‌گوید که تلاش‌های دیپلماتیک پیشین درمورد برنامه هسته‌ای ایران به شکست منجر شد زیرا آمریکا سر میز مذاکره حاضر نشد و به‌نظر می‌رسید که ایران از فشارهای خارجی در امان است و از گفت‌وگو تنها با اروپا نتیجه‌ای به‌دست نمی‌آورد.

به گفته آقای برگناس اکنون شرایط به‌طور اساسی بهبود یافته است زیرا کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به فضای مساعدتری برای انجام گفت‌وگوهای موفقیت‌آمیز درمورد برنامه هسته‌ای ایران نیاز دارد.

خانم اشتون ماه گذشته خبرداد که با ارسال نامه‌ای از طرف گروه 1+5 به ایران، آمادگی این گروه را برای از سرگیری مذاکرات اتمی چند جانبه با ایران اعلام کرده است.

نویسنده پیشنهاد می‌دهد: آمریکا برای یافتن راه‌حل بن‌بست هسته‌ای ایران لازم است که به این کشور اطمینان امنیتی بدهد؛ ازسوی دیگر اگر تهران هم‌چنان قوانین منع گسترش هسته‌ای را نادیده بگیرد دیگر کشورها باید فراتر از تحریم‌های اقتصادی کنونی علیه این کشور گام بردارند.

به گفته آقای برگناس خودداری آمریکا از گفت‌وگوی مستقیم با ایران چشم‌انداز تلاش‌های دیپلماتیک اولیه در برخورد با این کشور را از بین برده است اما درحال حاضر گفت‌وگوهای مستقیم با ایران کلید اصلی راهکار باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در برابر تهران است.

براساس این تحلیل مذاکره کنندگان آمریکایی در گفت‌وگوی مستقیم با ایران، چیزی که ایران به‌شدت خواستار آن است، می‌توانند بحث گسترده‌تری در مورد امنیت ملی این کشور را مطرح کنند زیرا آمریکا تنها کشوری است که درنهایت می‌تواند نگرانی‌های امنیتی ایران را از بین ببرد.

نویسنده می‌گوید: مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در شرایطی دارای اهمیت است که تحریم‌های بین‌المللی روی ایران به‌شدت اثر منفی گذاشته است و گواه این ادعا سخنان علی‌اکبر صالحی، رئیس آژانس انرژی اتمی ایران است.

اگرچه محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران، تاثیر تحریم‌های جدید غرب بر کشورش را رد کرده است اما آقای صالحی، نخستین مقام ارشد ایران بود که تصدیق کرد تحریم‌های سازمان ملل سرعت تلاش‌های هسته‌ای این کشور را آهسته کرده است.

آقای اوباما هم گفته بود که هزینه تحریم‌ها بر ایران فراتر از پیش‌بینی دولتمردان ایران است زیرا تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، اتحادیه اروپا، کانادا و استرالیا فشار بر اقتصاد ایران که مدیریت نادرستی دارد را افزایش می‌دهد.

نویسنده می‌گوید: از این رو باتوجه به تلاش‌ها برای برقراری نخستین دور مذاکرات با ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، نقش کاترین اشتون در اعمال نفوذ بر این مذاکرات هم اهمیت دارد.

خانم اشتون از زمان به قدرت رسیدن تاکنون موضوع ایران را در اولویت قرار داده و بر بازگشت این کشور به میز مذاکره پافشاری کرده است اگرچه سیاست چماق و هویج خود را هم در برابر ایران حفظ کرده است.

کاترین اشتون در 20 ژوئیه امسال در دیدار با منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، خواستار ازسرگیری مذاکرات دوطرف شد و چند روز بعد با فشار دیپلماتیک ترکیه، آقای احمدی‌نژاد موافقت کرد تا گفت‌وگو با گروه هسته‌ای 5+1 را ازسر بگیرد.

براساس تحلیل نویسنده موافقت ایران برای بازگشت به میز مذاکره نه تنها تائیدی بر موفقیت تلاش دیپلماتیک خانم اشتون است بلکه قدرت بین‌المللی او را هم افزایش می‌دهد.

به گفته نویسنده این تنها تلاش خانم اشتون و فشارهای اقتصادی یک‌جانبه دولت آمریکا و دیگر کشورهای غربی نیست که روند بازگشت به مذاکرات را امکان‌پذیر است بلکه باید به تلاش‌های تهران برای ایجاد فضای آشتی هم توجه داشت.

پس از آن‌که تهران برای ازسرگیری مذاکرات با گروه 5+1 اعلام آمادگی کرد آقای صالحی گفت که اگر تامین سوخت هسته‌ای ایران تضمین شود این کشور آماده بازنگری در مسئله جنجالی غنی‌سازی اورانیوم تا 20 درصد است.

نویسنده می‌گوید: اگرچه این سخن ازسوی ایران و تحولات اخیر می‌تواند نشانه‌‌ای دیگر از تلاش ایران در «تاخیر و فریب» برنامه هسته‌ای باشد اما می‌توان آن را به نشانه انعطاف‌پذیری این کشور برسر برنامه هسته‌ای تعبیر کرد.

به گمان نویسنده «ترکیبی از سیاست چماق و هویج بوده است که ایران را به مسیر مذاکره بازگردانده است و همین ترکیب می‌تواند شرایط بنیادین برای ایجاد ایران عاری از سلاح هسته‌ای را فراهم کند.»

http://www.guardian.co.uk/commentisfree/cifamerica/2010/aug/19/iran-obama-administration