عباس کاظمی، عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران در یادداشتی که در وبلاگش «جامعهشناسی و زندگی روزمره» منتشر کرده به مسئله تغییر نامها از سوی شهرداریها پرداخته است
چندی پیش که صبح از خانه بیرون رفتم دیدم که نام خیابان محله ما تغییر کرده است. صرفنظر از اینکه شهروندان از این جابجاییِ نام به مشکلاتی عملی دچار می شوند، مسئله برای من این بود که اساسا سازوکار تغییر نامها چگونه باید باشد و چه کسی می تواند به خود اجازه دهد که به راحتی نام یک خیابان را تغییر دهد؟ آیا مدیران فهیم شهرداری نمی دانند که خیابان خیابان نیست بلکه موجودی زنده است که تاریخ و خاطره دارد؟
نامهای خیابانها مهماند، نه به دلیل نامهای شان بلکه به دلیل اتصالی که به خاطرها و خیالهای مردمی دارند که در آن حوالی ساکناند. نامها مهم اند چون تاریخ و گذشته مردمی هستند که به نحوی با آنها در ارتباط اند. نامها مهم هستند به دلیل مرزهای مفهومی که در ذهنیت و در ساختار زبانی شهروندان پدید میآورند.
اما چگونه میشود دنیای مفهومی و ذهنی که در بین الاذهان شهروندن قرار گرفته با سهل انگاری مدیران شهری با سرعت جابجا میشود و در این جابجایی درواقع، به قلمرو ذهنی شهروندان تجاوز میشود.
نامها چیزی نیستند که ما آن را به سادگی با زدن یک تابلوی جدید تغییر دهیم. درست است که نسل جدیدی که میآیند با نامهای جدید عادت میکنند اما بدین ترتیب ارتباط خاطرهای نسل جدید و دنیای نسل گذشتهشان را قطع کردهایم.
مراقب تغییر نام خیابانهای شهر باشیم. با هر تغییر در واقع دنیای گذشته یک نسل یا چند نسل را از میان میبریم. ما عادت کردیم که گذشتهمان را بی اهمیت بدانیم. ما عادت به نادیده گرفتن ارزشهای تاریخی خود داریم. باید بدانیم که نام خیابانها در سطح خرد سازوکاری از بازتولید خاطرات و گذشته تاریخی ما هستند. نام خیابانها جزوی از میراث تاریخی و فرهنگی ما است.
متاسفانه نظام مدیریتی ما برای نشان دادن کارایی (یا ارائه عملکرد) خود صرفا به تغییر (به هر قیمتی) فکر میکند. تنها یک ذهن مهندسی که جامعه را یک ماشین بزرگ می پندارد میتواند نقش و اهمیت خاطره و خیال را در شهر نادیده بگیرد. مدیریتی که بر مهندسی تکیه دارد در همان زمان که به لحاظ مکانیکی شهر را دستکاری می کند( و به زعم خود توسعه میدهد) بناهای عظیم مفهومی و ذهنی یک شهر را ویران میکند.
نامها نقش مهمی در خلق یک فضای مفهومی در شهر دارند. نامها میتوانند اسم رمز خاطراتی باشند که ما در گذشته داشتهایم. نامها برانگیزاننده خاطرات و خیالاند. نامها مانند یادگاریهاییاند که ما بر دیوار حک میکنیم. نامها تاریخ دارند، خاطره دارند و بدین ترتیب ما را به گذشته وصل میکنند. نامها تکهای مهم از زندگی فرهنگی ما هستند.
نامها جاندارند!
زنده اند!
نامها را نکشیم!
ey agha inha darand javanan va ayandeh iran ra mikoshand shoma negaran name kooche khyaban hastie o gozashte.