علیرغم اعلام‌های پیشین، میزان بیکاری جوانان در حال افزایش است و وزارت کار و امور اجتماعی بر دو رقمی بودن نرخ بیکاری تاکید کرده است.

فارغ التحصیلان جوان دانشگاهی ، میزان بالای جوانان جویای کار را در سال جاری تشکیل می دهند.

علیرضا زاهدیان، معاونت مرکز آمار ایران ضمن اعلام این خبر گفت: در سال گذشته از دو میلیون و 480 هزار نفر بیکار، 1.7 میلیون نفر آن ها در سنین 15 تا 24 سال بودند و هم اکنون نه میلیون نفر جمعیت 22 تا 27 سال که به سن اشتغال رسیده اند نیز متقاضی کار هستند.

این در حالی است که با وجود جمعیت 24 ساله که از سال 85 تا 89 به 1.9 میلیون نفر می رسند و نسبت به سنوات گذشته بی سابقه است، وضعیت بیکاری شکل وخیمی به خود می گیرد.

ناهمخوانی آمار با واقعیت

مرکز آمار ایران، تمامی افراد 10 سال و بالاتر را که در تولید کالا یا خدمات مشارکت داشته و یا ظرفیت مشارکت داشته باشند را جزو نیروی فعال محسوب می کند.

نیروی شاغل نیز شامل افراد 10 سال و بالاتری می شود که حداقل یک ساعت در هفته کار کرده باشند و برای تداوم کسب و کار و حقوق بگیری دارای پیوند رسمی باشند.

از نظر مرکز آمار ایران، افرادی هم که در روستاها بدون مزد برای خانواده خود کار می کنند «کارکنان فامیلی بدون مزد» محسوب می شوند که سربازان وظیفه و محصلانی که کار انجام داده یا به دنبال کار هستند نیز در این دسته قرار می گیرند.

به نظر می رسد در شرایطی که مرکز آمار ایران «یک ساعت کار در هفته» را مبنای اشتغال فرد به شمار آورده و «کار بدون مزد برای خانواده»را نیز در دایره مشاغل محسوب کرده، معنای اقتصادی شاغل و شغل از حالت استاندارد خارج شده و برنامه ریزی های اقتصادی نیز جهتی نادرست پیدا می کند.

غلامعلی فرهادی، عضو هینت علمی دانشگاه معیارهای مرکز آمار از جمله معیار «یک ساعت کار در هفته»، را به دلیل ساختار اقتصادی متفاوت ایران و کشورهای پیشرفته، شبهه دار می داند.

به اعتقاد این کارشناس، این که در نبود پوشش تامین اجتماعی ،همه برای گذران معیشت مجبور هستند دست به هر کاری بزنند و به صورت موردی کار کنند، نباید معیار آمارگیری مرکز آمار ایران قرار گیرد.

سختی شرایط بیکاری در نبود تامین اجتماعی

در حالی که در کشورهای پیشرفته اکثر افراد تحت پوشش تامین اجتماعی هستند، حتی با یک ساعت کار نیز از پوشش بیمه شغلی بهره مند شده و بیمه آن ها تداوم می یابد.

این در حالی است که حتی با وجود ماده 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی برای پوشش همگانی تامین اجتماعی، هنوز بخش کمی از افراد جامعه، که بیشتر شامل کارکنان رسمی ادارات می شوند، از این مزیت برخوردار هستند.

در شرایطی که مرکز آمار ایران بر اساس معیارهای نادرست آمارگیری می کند، امکان مقایسه تطبیقی با کشورهای دیگر از بین رفته و سازگاری نتایج آماری با نظریه های اقتصادی نیز زیر سئوال می رود.

نرخ بیکاری دو رقمی می ماند

با توجه به اینکه برخی مسئولان همچنان بر تک رقمی شدن نرخ بیکاری اصرار می کنند، وزیر کار و امور اجتماعی که انتقادات شدیدی را نسبت به سیاست های پولی بانک مرکزی اعلام کرده بود، همچنان بر نرخ دو رقمی بیکاری تاکید کرده است.

محمد جهرمی، وزیر کار و امور اجتماعی که همچنان از رویکردهای نظام بانکی انتقاد می کند، نرخ دو رقمی بیکاری را به سیاست های انقباظی بانک مرکزی در شش ماه نخست امسال که مدیریت آن در دستان مظاهری بود نسبت داده است.

جهرمی اعمال سیاست های انقباظی برای مهار تورم را موجب رکود اقتصادی، بیکاری کارگران و نیز افزایش تورم دانسته و اعلام کرد که حتی با اصلاحیه های بانک مرکزی آثار این سیاست ها تا دو سال دیگر ادامه خواهد داشت.

پیش بینی اکونومیست از بیکاری در ایران

واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست نیز در گزارش ماه گذشته خود، نرخ بیکاری امسال را در ایران 12.5 درصد اعلام کرده است.

پیش بینی اکونومیست از افزایش نرخ بیکاری در ایران خبر می دهد که پیشتر کمتر از این میزان اعلام شده بود.

بر این اساس نیروی کار ایران در سال گذشته 23 میلیون و 700 هزار نفر و نرخ بیکاری 12.3 درصد اعلام شده بود و پيش‌بينی شده است که اين شاخص‌ها در سال جاری به ترتيب 24 ميليون و 300 هزار نفر و 12.5 درصد باشد.

همچنین ارزیابی اکونومیست از سیاست ها و شرایط اقتصادی ایران این است که نيروی كار ايران در دو سال آینده به ترتيب معادل 25 ميليون نفر و 25 ميليون و 700 هزار نفر و شاخص نرخ بيكاری 12.9 و 13.2 درصد باشد.