حسین ستوده، روزنامهنگار و کارشناس رسانه،نگاهی دارد به آغاز پخش ماهوارهای تلوزیون رسانه راه سبز (رسا).
تلویزیون رسا، پس از بیست روز پخش آزمایشی از طریق اینترنت، بر روی ماهواره قرار گرفت.
تلویزیون رسا را میتوان نخستین رسانه تلویزیونی اصلاحطلبان و آخرین حلقه از سلسله تلاشهای چند ساله آنان برای برخورداری از یک رسانه تصویری دانست و شرایط خاص مرتبط با راه اندازی این شبکه تلویزیونی باید در هر گونه نقد و نظر مورد توجه قرار گیرد.
شبکه تلویزیونی رسا، که در دوران پخش اینترنتی همانند یک رسانه پارتیزانی عمل کرده بود، پس از آغاز پخش ماهوارهای نیز تغییری در سبک و سیاق خود نداده و همان محتوای آماده شده برای پخش اینترنتی را از طریق ماهواره پخش میکند.
تجربه پخش اینترنتی هر چند که معیار قطعی و نهائی قدرت جذب مخاطب توسط تلویزیون رسا نیست، اما آمار موجود در پایگاه اینترنتی سرویسدهنده به تلویزیون رسا حکایت از قریب سه و نیم میلیون دقیقه/بیننده در طول بیست روز پخش آزمایشی دارد که تقریبا برابر با متوسط صد و بیست بیننده همزمان است؛ هر چند چنین آماری در طول بیست روز گذشته دچار فراز و نشیبهای بسیاری بوده است، به صورتی که تا پیش از اعلام پخش رسمی از ماهواره دچار سیر رکودی بوده و از حدود چهارصد بیننده همزمان به حدود یکصد بیننده همزمان تقلیل یافته بود.
با توجه به محدودیتهای دسترسی به اینترنت در ایران میتوان در نظر داشت که بخش عمدهای از مخاطبین پخش اینترنتی تلویزیون رسا را فارسی زبانان ساکن خارج از ایران تشکیل میدهند. با توجه به آمارهای موجود در باره این گروه مخاطب، شاید بتوان نتیجه گرفت که تلویزیون رسا دارای وزن اجتماعی مناسبی در بین مخاطبان خارج از ایران نیست.
شاید اگر این رسانه سبز یک سال قبل پخش اینترنتی خود را آغاز کرده بود، به دلیل عدم انشقاق حامیان جنبش سبز در خارج از ایران، مخاطب بیشتری را جذب میکرد. جذب حداکثری چنین مخاطبانی، که میتوانند در حمایت مالی از تلویزیون رسا نقش موثری داشته باشند، از چالشهای پیش روی تلویزیون رسا است.
شاید آنچه باعث ریزش بیشتر مخاطب تلویزیون رسا در آینده شود همان روشی است که در دوران پخش آزمایشی ارائه داده بودند؛ روشی مبتنی بر پروپاگاندای سیاسی.
روشهای پروپاگاندا در رسانه به واقع همان تکنیکهای رایج صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران است که متهم به انحصار طلبی و خلاف واقع نمائی است.
چه بسا گردانندگان تلویزیون رسا به دلیل ساختار پارتیزانی آن آگاهانه از چنین روشهائی استفاده کنند.
شباهت بسیار کلیپهای خبری تلویزیون رسا با بخش خبری بیست و سی شبکه دوم تلویزیون ایران روش خطرناکی در بی اعتبار کردن رسانهای است که گردانندگان آن خود قربانی چنین روشهائی بوده اند.
آنچه در سالیان اخیر تحت نام برنامه مستند سیاسی در تلویزیون ایران رونق یافته، نیز از دیگر روشهای مخربی است که تلویزیون رسا در دوران پخش آزمایشی دچار آن بوده است.
تلویزیون رسا در حال حاضر به دلیل عدم برخورداری عامدانه از مجری تلویزیونی، متکی بر تصاویر ارشیوی و خبری است که با کنار هم قرار دادن آنها مقالات مصوری را به مخاطب ارائه میدهد. هر چند که چنین روشی میتواند به دلایل امنیتی یا … اتخاذ شده باشد، اما این روش که در رسانه به عنوان (Juxtaposition) شناخته میشود، از روشهائی است که حتی ناخودآگاه به پروپاگاندا ختم میشود.
پخش ماهوارهای تلویزیون رسا، حتی اگر محتوائی برتر یا متفاوت با دیگر رسانههای آنلاین و مکتوب جنبش سبز نداشته باشد، مهمترین خاصیتش امکان دسترسی به گروه مخاطبی جدید است.
انچه باید مد نظر گردانندگان تلویزیون رسا قرار گیرد تبدیل محتوای موجود رسانههای آنلاین و مکتوب جنبش سبز به ساختاری متناسب با پذیرش گروه مخاطب تلویزیونی در ایران است.
بدیهی است که مهمترین انتظار مخاطبین تلویزیون رسا مبتنی بر اطلاع رسانی است و آنچه بر عهده گردانندگان رسا باقی میماند انتخاب روشهای مناسب و متعهد به سلامت یک رسانه است.