پس از 6 سال پیگیری دولت، مقامات ایرانی می‌گویند سرانجام «منشور کورش»، استوانه‌ای سفالینی که به عنوان «نخستین منشور حقوق بشر» در جهان شناخته می‌شود، صبح امروز 19 شهریور ماه با تدابیر امنیتی ویژه به ایران آورده شد.

پس از 6 سال پیگیری دولت، مقامات ایرانی می‌گویند سرانجام «منشور کورش»، استوانه‌ای سفالینی که به عنوان «نخستین منشور حقوق بشر» در جهان شناخته می‌شود، صبح امروز 19 شهریور ماه با تدابیر امنیتی ویژه به ایران آورده شد.

این اثر باستانی توسط جان کرتیس، مدیر بخش خاورمیانه موزه ملی بریتانیا به صورت پلمپ‌شده و با حفاظت ویژه به موزه ملی ایران تحویل داده شد و در خزانه آن قرار گرفت.

به گزارش خبرگزاری فارس که به دولت نزدیک است، حمید بقایی، رئیس سازمان میراث فرهنگی خبر داده است که این اثر تاریخی، برای 4 ماه در ایران می‌ماند و به زودی زمان نمایش عمومی آن اعلام می‌شود.

منشور كورش تاكنون در موزه بریتانیا نگهداری شده است. مسئولان موزه بریتانیا در پنج سال گذشته بارها به مسئولان سازمان میراث فرهنگی وعده داده بودند که منشور کورش را برای نمایش به ایران بفرستند اما در یک سال اخیر به بهانه ناآرامی‌های سیاسی در ایران و پیدا شدن تکه‌های جدیدی از این منشور آن را به تاخیر انداخته بودند.

آخرین بار این اثر باستانی در جریان جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی ایران در سال 1350 شمسی و به رغم مخالفت دولت وقت بریتانیا برای 10 روز با بیمه‌ای پنج هزار پوندی در موزه برج آزادی به نمایش در آمد.

«منشور حقوق بشر کورش بزرگ» که نام استوانه کورش نیز شناخته می‌شود، استوانه‌ای سفالین است که در سال 539 پیش از میلاد به فرمان کورش دوم هخامنشی، پادشاه ایران ساخته شده است.

دور تا دور این استوانه که 23سانتیمتر طول و 11سانتیمتر عرض دارد، در حدود40 سطر به خط میخی بابلی، مجموعه‌ای از سخنان و فرمان‌های کورش دوم، ملقب به کورش کبیر حک شده است.

در بخشی از این سخنان که «منشور آزادی» نام گرفته، کورش پس از فتح شهر بابل می‌گوید: من برای صلح کوشیدم، برده‌داری را برانداختم، به بد‌بختی‌های آنان پایان بخشیدم و فرمان دادم که همه مردم در پرستش خدای خود آزاد باشند و آنان را نیازارند.

این استوانه صد و یک سال پیش در کاوش‌های باستان‌‌شناسی پایه‌های یک نیایشگاه باستانی در شهر بابل کشف شد و تا مدت‌ها در دانشگاه «یل» آمریکا نگهداری می‌شد و سرانجام به موزه بریتانیا در لندن منتقل شد.

سازمان ملل متحد در سال1971 آن ‌را به شش زبان رسمی منتشر کرد و هم‌اکنون بدلی از این منشور نیز در مقر این سازمان در شهر نیویورک نگهداری می‌شود.

نمایش استوانه کورش در برابر تخریب آرمگاه او

نخستین‌بار پیشنهاد امانت گرفتن منشور كورش هخامنشی و تعدادی از اشیای تمدن ایران به مدت یک یا دو سال برای نمایش در موزه ایران باستان در فروردین 83 توسط رئیس وقت موزه ملی ایران، محمدرضا كارگر مطرح شد و نیل مک گریگور، رئیس موزه بریتانیا با آن موافقت کرد.

با وجود پیگیری‌های مداوم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران، مسئولان موزه بریتانیا ارسال این اثر را عقب انداختند و علت این تعویق را بررسی بیشتر روی این استوانه پس از کشف چند تکه شکسته‌شده‌ آن اعلام کردند.

پس از بالاگرفتن اعتراض‌ها به انتخابات ریاست‌جمهوری خردادماه 88 و سرکوب معترضان، نیل مک گریگور در نامه‌ای به حمید بقایی گفت که شرایط مناسبی برای نگهداری و برگزاری نمایشگاه این منشور به دلیل حوادث پس از عاشورا وجود ندارد.

زمستان سال گذشته وقتی این منشور به ایران فرستاده نشد، حمید بقایی به موزه بریتانیا مهلت 2 ماهه‌ای داد که در صورت عدم ارسال آن، تمام همکاری‌های مشترک باستان‌شناسی، برپایی نمایشگاه‌های میراث فرهنگی با انگلستان متوقف شود.

این معاون محمود احمدی‌نژاد همچنین خواستار پرداخت غرامت 300 هزار دلاری از سوی موزه بریتانیا بابت هزینه آماده‌سازی مكانی و تبلیغاتی برای نمایش منشور كورش شد که هیچ استفاده‌ای از آن نشده بود.

اما درحالی که مسئولان سازمان میراث فرهنگی چندین سال بر روی پروژه بازگردان منشور کورش اصرار می‌کردند، آرامگاه وی در پاساگارد در 110 کیلومتری شمال شیراز به دلیل بی‌توجهی در مرمت آن و آب‌گیری سد سیوند، مورد تخریب قرار گرفته و توجه چندانی به آن نمی‌شود.

آرامگاه کورش دوم، ملقب به کورش کبیر، اثری جهانی است که در سال 83 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و به شکلی معنوی به تمام جهانیان تعلق دارد اما از فروردین سال 86 که سد سیوند به بهره‌برداری رسید، رطوبت ناشی از آن، سنگ‌های آهکی این آرامگاه را با آسیب جدی مواجه کرده است.