هانیبال الخاص، نقاش نوگرای ایرانی، دیروز 23 شهریورماه در سن 80 سالگی در ایالات متحده درگذشت.
هانیبال الخاص، نقاش نوگرای ایرانی، دیروز 23 شهریورماه در سن 80 سالگی در ایالات متحده درگذشت.
آقای الخاص از مشهورترین نقاشان ایرانی است که از او چند داستان و ترجمه نیز به جای مانده است. وی مولف مجموعه پنج جلدى اصول طراحى، نقاشى، تاریخ هنر و مجسمه‌سازى برای مدارس و آموزش‌گاه‌های حرفه‌ای ایران نیز بود.
هانیبال الخاص، زاده کرمانشاه و دانش‌آموخته انیستیتو هنر شیکاگو بود. وی گالری گیل‌گمش را که از آن به عنوان اولین گالری هنر مدرن در ایران نام برده می‌شود، در سال 1338 بنیان نهاد.
آقای الخاص پروفسور دپارتمان هنرهاى تجسمى كالج مونتسلو آلتون ایالت ایلى‌نوى آمریکا و مدتی هم رئیس قسمت هنرهاى تجسمى كالج مونتسلو نیز بود. او هفت سال هم در دانشکده هنر تهران تدریس می‌کرد. او از سال1351، به مدت چهار سال در روزنامه کیهان نقد هنری می‌نوشت.
این نقاش که بیشتر به خاطر طرحی فیگوراتیوش مشهور بود، در بیش از 100 نمایشگاه اختصاصی و بالغ بر 200 نمایشگاه گروهی در ایران، اروپا، کانادا، آمریکا و استرالیا شرکت کرد. یکی از مشهورترین آثار هانیبال الخاص، تابلوی 15 قطعه‌ای «آفرینش» است.
آثار مکتوب الخاص
آقای الخاص علاوه بر حضور پررنگ در حوزه نقاشی، کتاب‌های زیادی را هم ترجمه کرد. او بیش از هزار دوبیتی، قصیده، منظومه و غزل و بیش از 150 غزل از حافظ را به زبان آشوری ترجمه کرد.
ترجمه اشعاری از نیما یوشیج، میرزاده عشقی، ایرج میرزا و پروین اعتصامی به زبان آشوری نیز در کارنامه هانیبال الخاص دیده می‌شود. ترجمه بیوگرافى دیوید آلفارو سیكروس، نقاش مکزیکی و 100 شعر از کارل سندبرگ به فارسی، همراه با مجموعه پنج جلدى براى مدارس تكنیكى ایران شامل طراحى، نقاشى، تاریخ هنر و مجسمه‌سازى از دیگر آثار آقای الخاص است.
کارهای متفاوت نقاش نوگرا
هانیبال، كارهاى متفاوتى نیز كرده است. براى مثال به مناسبت درگذشت نیما یوشیج كه مصادف با درگذشت پدرش نیز بوده، یک هپنینگ برگزار كرد كه در ایران تازگى داشت.
او براى این كار، یک تابلوى نقاشى بزرگ از نیما و حال و هواى شعر نیما كشید. در مقابل این تابلو 40 صندلى نصب كرد و با ضبط صوت، سخنرانى افرادى را كه درباره نیما حرف زده بودند همراه با موسیقى مناسب پخش كرد. در این سالن قهوه نیز عرضه مى‌شد. استقبال زیادى از این پروژه شد و نحوه حضور مستقبلین نیز به این صورت بود كه 40 نفر به سالن مى‌آمدند و روى صندلى‌ها مى‌نشستند و تابلوى بزرگ را تماشا مى‌كردند و نوار سخنرانى‌ها را گوش مى‌دادند و قهوه مى‌خوردند، بعد آنها خارج شده و 40 نفر بعدى وارد مى‌شدند.
انتخاب محیط انبار برای نمایشگاه ، حواله کردن بیل، نقاشی‌های پر از هزلیات عبید زاکانی و مولوی از دیگر کارهای متفاوت آقای الخاص بود.
بیماری و عدم تامین هزینه درمان در ایران
هانیبال الخاص که برای درمان بیماری‌هایش خردادماه گذشته به ایران آمد تا در مراسم بزرگداشتی در خانه هنرمندان که شاگردانش برایش ترتیب داده بودند، شرکت کند؛ مایل بود در ایران اقامت داشته باشد. اما به دلیل فراهم نشدن هزینه درمانی‌اش ناچار شد به آمریکا برگردد.
او زمانی گفته بود: اگر من در اروپا 60 سال یک نانوای موفق بودم، احتمالاً برای بزرگداشت من دکانی را با تنوری زیبا هدیه می‌دادند.
آقای الخاص به بیماری‌های زیادی، از جمله سرطان مبتلا بود. شاگردان او قصد داشتند در پاییز امسال، نمایشگاهی برای فروش آثارش برگزار کنند تا هزینه درمانی‌اش تامین شود. اما مرگ به این نقاش فرصت نداد و او دیروز، 23 شهریور در آمریکا درگذشت.
به گفته آلبرت گابریل، برادر زن هانیبال الخاص قرار است مراسم تشییع جنازه او فردا در آمریکا برگزار شود، اما هم‌زمان خواهر آقای الخاص بزرگداشتی برای او در کلیسای کاتولیک تهران برگزار خواهد کرد.
هانیبال الخاص هنرمند آشوری - ایرانی بود و به فرهنگ و اسطوره های باستانی آشور توجه بسیار داشت و از زبان مادری خود هرگز صرف نظر نکرد و در غنای آن هم بسیار کوشید. آشوریان قوم و ملیت بسیار فرهیخته ای بودند و هستند، آنها پیش از بابلیان میراث دار دستاوردهای سومریان شدند. آشوریان در گسترش هنر و ادبیات و دانش می کوشیدند. شاهان آشوری تعهد اصلی شان رسیدگی به شهرهای آئینی و معابدشان بود و به همین دلیل برای گسترش تصرفات خود جاه طلبی شاهان پارسی را نداشتند. نه اینکه آنهاسبعیت نداشتند، داشتند، اما هرگز بدتر از مهاجمان ماد و گوتی و پارس برای بین النهرین و سرزمینهای مجاور نبودند. متأسفانه در سالهای اخیر تنها برای تطهیر کردن تهاجمات کورش دوم به بین النهرین و تمدنهای کهن، رسم شده که وی را با آشور بانیپال مقایسه کنند که مثلا بگویند، بینید کورش چه انساندوست بوده، حرفی که بسیار بی ربط و ناصحیح است. هیچ تاریخ شناس معتبری امروز کتیبه کورش را به عنوان اولین سند حقوق بشر نمی شناسد و می داند که این یک سند تبلیغاتی برای زدو بندها و سیاستهای حاکمان آن زمان بوده، آنها هرگز دستاوردهای عالمان، هنرورزان، صنعتگران، ادبیان و شاعران و ملت کشاورز آشور را در پی ریزی تمدن درخشان آشور که با هجو م مادها + همدستی آریستوکراسی بابل و شرکاء نابود شد، فراموش نمی کنند. آنها هرگز فراموش نمی کنند که همین آشوریان حافظ کهن ترین اسطوره ی بشر گیل گمش بودند و در گردآوری نسخه های آن می کوشیدند. \nدر جزء جزء غنا و ارزشهای انسانی و هنری که در ایران امروزی رشد کرده، غنای آثار اقوام کهن بین النهرین و فلات که چون اعقاب هانیبال الخاص هنرمند و دانشور بودند عمیقا نهفته است. حیف از هانیبال الخاص که هنرمند بزرگی بود و در ایران فارس محور جایگاهش آنطور که باید شناخته نشد.
yadash hamishe dar khatereh mast