باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در گفتوگو با تلویزیون بیبیسی فارسی گفت پس از انتخابات سال گذشته ایران، تحت تاثیر «شجاعت» و «امید» مردم این کشور قرار گرفته و در کنار معترضانی ایستاده که میخواهند صدایشان شنیده شود.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در گفتوگو با تلویزیون بیبیسی فارسی گفت پس از انتخابات سال گذشته ایران، تحت تاثیر «شجاعت» و «امید» مردم این کشور قرار گرفته است.
آقای اوباما گفت کشورش در کنار کسانی میایستد که میخواهند شأن انسانیشان در یک دموکراسی واقعی به رسمیت شناخته شود.
او در پاسخ به این پرسش که «چرا دولت آمریکا فقط روی مسئله هستهای ایران تاکید میکند و به نقض حقوق بشر در ایران بی توجه است؟» گفت: آزادیهای اساسی، آزادی بیان و مطبوعات و رهایی از هراس و سوءرفتار حکومت، نه تنها برای دولت من که برای همه آمریکاییها مهم است و درباره همه جهان صدق میکند و ایران را نیز شامل میشود. هرچند ما علاقهای به دخالت در امور داخلی کشورها نداریم اما وقتی حکومتها مردم خود را سرکوب میکنند، اعتراض میکنیم.
او سرکوب معترضان به انتخابات سال گذشته در ایران را نشانه از دست رفتن مشروعیت حکومت ایران دانست و افزود: اگر انتخاباتی برگزار شده بود که قوانین و مقررات اولیه در آن رعایت و دولت فعلی برنده آن میشد، شاید از نظر من نتیجه ایدهآلی نبود، ولی به آن احترام میگذاشتیم. اما وقتی میبینیم معترضان زندانی میشوند، کتک میخورند، به آنها تیراندازی میشود و مخالفان به زندان میافتند، هنجارهایی که باید در سراسر دنیا رعایت شود، نقض میشود، در این وضعیت ما کنار کسانی میایستیم که میخواهند صدایشان شنیده شود.
تحریم اقتصادی ایران
رئیسجمهوری آمریکا، دلیل وضع دور چهارم تحریمها علیه ایران را ناتوانی ایران در متقاعد کردن جامعه جهانی در خصوص صلحآمیز بودن برنامه هستهایاش اعلام کرد و گفت: ایران تنها کشوری است که نتوانسته جامعه بینالمللی را متقاعد کند که برنامه هستهایاش صلح آمیز است. این تنها قضاوت من نیست، حتی روسیه و چین که معمولا در وضع تحریم علیه بقیه کشورها با احتیاط عمل میکنند، رفتاری از دولت ایران دیدهاند که نشان میدهد برنامه هستهای این کشور از قوانین بینالمللی پیروی نمیکند و این خطر بالقوهای برای منطقه است.
آقای اوباما درباره این عقیده که با اعمال تحریمهای بیشتر، هزینه واقعی را مردم میپردازند، تاکید کرد: واضح است که نگران مردم ایران هستم. مردمی که میخواهند زندگیشان را کنند و کشورشان قابلیتهای زیادی دارد. اما در این میان پرسشی وجود دارد. آیا رژیم ایران میتواند رویکرد متفاوتی اتخاد کند که به جای آسیب رساندن به مردم ایران، به سود آنها باشد؟
اوباما نقطه پایان تحریمها و توقف آنها را زمانی دانست که مقامهای ایران رفتاری «مسئولانه» در پیش گیرند. او ادامه داد: در این صورت، آنها میتوانند حقوقشان برای برخورداری از برنامه صلحآمیز هستهای را تحت معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای حفظ کنند. چنین تصمیمی از سوی مسئولان ایرانی میتواند به لغو تحریمها منجر شود و امکان بازگشت ایران به جامعه جهانی را فراهم آورد.
آقای اوباما در این مصاحبه گفته حکومت ایران با ادامه روندی که در پیش گرفته است، به منافع مردم خود خیانت میکند و در صورتی که این روند را تغییر دهد و تصمیمی مسئولانه بگیرد، منافعی سرشار برای مردم ایران خواهد داشت.
احتمال حمله نظامی
خبرنگار بیبیسی با اشاره به نگرانی مردم ایران درباره حمله نظامی آمریکا به این کشور، این سوال را مطرح کرد که آیا ممکن است سناریوی عراق درباره ایران نیز تکرار شود؟ آقای اوباما پاسخ داد: من هرگز جنگ را دستکم نگرفتهام، من مخالف جنگ عراق بودم. ایران نیز بارها گفته علاقهای به سلاح هستهای ندارد پس باید ساز و کاری بیابد که نشان دهد برنامههای هستهایاش با این اظهارات همخوانی دارد. اگر حکومت ایران رویه دیگری در پیش گیرد و به طور جدی درباره مسائل هستهای گفتوگو کند، تحریمها لغو و خطر جنگ برای همیشه رفع میشود.
او در پاسخ به این سوال که در صورت حمله اسرائیل به ایران، آمریکا چه موضعی اتخاذ خواهد کرد، گفت: ترجیح میدهم درباره فرضیات صحبت نکنم. اما وقتی رئیسجمهوری کشوری بزرگ، در نزدیکی اسرائیل میگوید باید آنها از صفحه زمین محو شوند، اسرائیل بسیار نگران شود.
آقای اوباما چنین سخنانی را از نمونه حرکتهایی دانست که به نفع مردم ایران نیست و ادامه داد: این حرفها خشمآور و توهینآمیز چهره ایران را در جامعه جهانی بهتر نمیکند.
یازدهم سپتامبر
آقای اوباما در ابتدای این گفتوگو با اشاره به سخنان محمود احمدینژاد، درباره دست داشتن بخشی از دولت آمریکا در حادثه یازده سپتامبر، این ادعا را «توهینآمیز، نفرتانگیز و غیرقابلتوجیه» و در تعارض با واکنش مردم ایران نسبت به این حادثه تلخ خواند و گفت: آن زمان عدهای از ایرانیان، شمع به دست شبزندهداری کردند و احساسات انساندوستانهای که در ایران ابراز شد، شدت اختلاف بین عملکرد دولت ایران و اکثریت مردم این کشور را نشان میدهد؛ اکثریتی که درباره این مسائل با احترام و تعقل فکر میکنند.
او بخشی از تاریخ روابط ایران و امریکا را «تلخ» ارزیابی کرد و با اینحال تاکید کرد: هیچ چیز اجتنابناپذیری وجود ندارد که ایران و آمریکا را دشمن یکدیگر کند. بخشی از تاریخ روابط ایران و آمریکا تلخ است اما میتوان با تکیه بر تفاهم دوجانبه و احترام دوطرفه از آن عبور کرد.
آقای اوباما تاکید کرد: ما مایلیم مردم ایران در نهایت موفق شوند، اما دولت ایران، این کشور را در مسیری قرار داده است که تمام دنیا آن را محکوم میکنند.
اوباما، حکومت ایران را حکومتی «نظامی» خواند و ابراز امیدواری کرد که مسئولان آن به مرور زمان با خود بیندیشد و به این نتیجه برسد که این مسیر، بهترین مسیر برای ایران و مردمان آن نیست.