حسین ستوده در یادداشت این هفته
Getty images Anvar Amro
روز گذشته فریادهای شادمانه و تشویق حضار در میدان الرایه در شهر ضاحیه در جنوب لبنان بخش مکمل صحنه نمایشی بود که رئیسجمهوری ایران با مهارت کامل بارها آنرا در کشور ایران اجرا کرده است. نمایشی که آقای رئیسجمهوری در نقش دادستان و مردم در نقش هیئت منصفه ایفای نقش میکنند. اگر چه چنین رفتاری در تاریخ 30 ساله انقلاب قابل ردیابی است اما محمود احمدینژاد را میتوان موفقترین مدیر دولتی در اجرای چنین نمایشی دانست. نمایشی که لازمه آن عبور از اخلاق و منطق و انصاف است.
در طول سالهای گذشته، بزرگترین چالش خبرنگاران غربی در برابر رئیسجمهوری کنونی ایران زمانی رخ داده که محمود احمدینژاد جایگاه خود را به منزله دادستان جهان انگاشته و با اعلام جرم علیه کشورها و سیاستمداران غربی صحنه مصاحبه را به صحنه محاکمه تبدیل کرده است. چنین روشی اما برای مخاطبان ایرانی بسیار آشناست چرا که در زمان گفتوگوهای انتخاباتی بین کاندیداهای ریاستجمهوری، آقای احمدینژاد با همین حربه به جای پاسخگویی به سوالهای طرف مقابل به اعلام جرم بر علیه جناح رقیب اقدام میکرد.
ایفای نقش دادستان دلپذیرترین نقشی است که رئیسجمهوری ایران با شیفتگی کامل آنرا اجرا میکند. مهمترین شگرد رئیسجمهوری ایران در اجرای چنین نمایشی، نیاز به ارتقا عوام به جایگاه هیئت منصفه است که غالبا در برابر گروههای خاص اجتماعی با موفقیت همراه است. متداول ترین نقش مخاطب ایرانی در چنین نمایشی تایید اظهارات احمدینژاد با ایراد صلوات و تکبیر انجام میگیرد و مخاطب غیر ایرانی نیز همانند مردمی که در میدان الرایه حضور بههم رسانیده بوند با سوت زدن و دست زدن فریاد شادی سر میدهند.
تنها گروهی از مخاطبان آقای احمدینژاد که تا کنون در برابر چنین نمایشی مقاومت کردهاند و تعمدا در اجرای آن مشارکت نداشتهاند، سران و سیاستمدارانی هستند که خود به خوبی از چنین تکنیک و روشی آگاه هستند و در اعتراض به چنین صحنه گردانی یا از حضور در چنین مراسمی تبری جستهاند یا در میانه سخنان محمود احمدینژاد به نشانه اعتراض جلسات را ترک گفتهاند. رفتاری که نمونههای آن بارها از طریق رسانههای جهان پخش شده است.
سالهای مدیریت احمدینژاد در راس قوه مجریه باعث شده تا روش «دادستان نمائی» در تمامی سطوح مدیریتها شایع شده و مدیران به جای پاسخگویی در برابر اعمال خویش تنها به متهم کردن دیگران بسنده کنند و کالای اتهامهای سخیف در بازار سیاست و فرهنگ ایران دچار داد وستد فراوانی شود.
هر چند که امروزه چنین عملی به رفتاری اجتماعی تبدیل شده و در لایههای فرهنگی نسل جدید رخنه کرده است. در این میان به جرات میتوان نماینده رهبری در موسسه کیهان را شاخصترین نمونه از روش «دادستان نمائی» در بازار فرهنگ و رسانه دانست .
روز گذشته رئیسجمهوری ایران از پشت شیشههای ضد گلوله در میدان الرایه، در نقش دادستان لبنان ظاهر شد تا همچنان با طرح اتهامات همیشگی خود در برابر کشورهای غربی و اسرائیل به فرافکنی مشکلات حاصل از سوء مدیریت خود در کشور ایران اقدام کرده و وعده مدیریت جهان را تکرار کند. مدیریتی که مردم شادمان در شهر ضاحیه برای یک روز هم آن را تجربه نکردهاند.