رسانههای غربی سفر آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران را به قم، سفری برای تثبیت محبوبیت میان قشر مذهبی و روحانیون صاحب نفوذ ایران ارزیابی کردهاند.
سفر آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، به شهر قم در رسانههای غربی نیز بازتاب داشت. از جمله روزنامه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور» در این مورد نوشت: آیتالله خامنهای در سفر به شهر مقدس قم تلاش کرد نشان دهد همچنان کنترل نهاد دینی کشور را در دست دارد.
این روزنامه به اختلاف روحانیون شهر قم با آقای خامنهای پس از انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرده است.
مهدی خلجی، پژوهشگر مسائل اسلامی و تحلیلگر امور ایران، به این روزنامه گفته است: آیتالله خامنهای به دنبال اثبات مشروعیت از دست رفته است، زیرا مشروعیت و محبوبیت او پس از انتخابات تا حد زیادی آسیب دید.
آقای خلجی با اشاره به رویدادهای پس از انتخابات اشاره کرد: برای نخستین بار در تاریخ انقلاب اسلامی شاهد تظاهرات بزرگ و پیشبینی نشدهای در قم بودیم که در آن مردم شعارهایی علیه آقای خامنهای فریاد میزدند.
این تحلیلگر که درحال نوشتن زندگینامه آیتالله خامنهای است، میگوید تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از استقبال مردم از آقای خامنهای به این معناست که «فکر نکنید آنچه که سال گذشته اتفاق افتاد، اعتبار مرا از بین برد».
کریستین ساینس مانیتور، در ادامه این تحلیل نوشت: آیتالله خامنهای در سخنان خود تلاش کرد تا تردید برخی روحانیون قم نسبت به لغزش ناپذیری ولایت فقیه را از بین ببرد.
به گفته مهدی خلجی «تشکیلات شیعه روحانی در ایران، یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین نهادها در تاریخ تشیلات دینی این کشور است. آنها هم حکومت را دوست دارند و هم از آن نفرت دارند».
با این حال آقای خلجی معتقد است که محبوبیت آیتالله خامنهای و حاکمان جمهوری اسلامی در حال کم شدن است، در حالیکه «اعتماد مردم، سرمایه اجتماعی روحانیون» به شمار میآید و روحانیون نمیخواهند بهگونهای در کنار حکومت قرار بگیرند که کاهش محبوبیت حکومت، اعتماد مردم را خدشهدار کند.
«ترس روحانیون قم از حکومت»
همزمان «دیلی تلگراف» درمورد سفر آیتالله خامنهای به قم نوشت: در شرایطی که مقامهای استان قم و سپاه پاسداران استقبال کم نظیر از رهبر جمهوری اسلامی را تدارک دیدهاند اما برخی روحانیون ناراضی شهر قم بهطور خصوصی گفتهاند که از رهبر استقبال نمیشود.
علی انصاری، کارشناس مسائل ایران در دانشگاه «سنت اندرو»، این سفر را «ماموریتی بسیار حساس و شاید غیرممکن» برای آقای خامنهای ارزیابی کرد.
او گفت: پس از ادعای اصلاحطلبان درباره دزدیده شدن رایها در انتخابات سال 1388، تنش سیاسی در ایران شدت گرفت. به دنبال آن تشکیلات قدرتمند روحانیون قم با اصلاحطلبان متحد شدهاند، زیرا میترسند که حکومت خودکامه تهدیدی علیه قدرت دینی در ایران باشد.
براساس گزارش خبرگزاریهای ایران آیتالله خامنهای سهشنبه شب با شماری از روحانیون قم دیدار کرد. این دیدار بدون حضور آیتالله یوسف صانعی، روحانی منتقد دولت آقای احمدینژاد، برگزار شد.
دیلیتلگراف، «سیاستهای محمود احمدینژاد» را یکی از دلایل «اختلافهای عمیق روحانیون و متحدان اصلاحطلب آنها» با دولت ایران معرفی کرد و «اهداف برنامه هستهای ایران» را نمونهای از این اختلافها دانست.
آیتالله خامنهای در قم هدف از تحریمها را «فشار بر مردم و جداکردن آنها از نظام اسلامی» دانست و تاکید کرد: تحریمها، همچنانكه مسئولان و مردم میگفتند و عملا نيز ثابت شد، نتوانست اثر قابل توجهی بر زندگی مردم بر جای بگذارد.
به نوشته این روزنامه انگلیسی، در جریان دور تازه تحریمها علیه ایران، مقامهای مالی در دوبی حسابهای بانکهای ایرانی را مسدود کردهاند و روی نقل و انتقال ارز از ایران کنترل شدیدی اعمال میکنند. ایران به دلیل وجود این تحریمها برای واردکردن بنزین با مشکل جدی روبهرو شده است.
مخالفان رهبر در قم
روزنامه واشنگتن پست نیز نوشته است که آیتالله خامنهای در دیدارش با مردم قم در میدان مرکزی این شهر گفته است که تحریمها زندگی مردم را تحت تاثیر قرار نداده است.
براساس تحلیل واشنگتن پست، این در شرایطی است که برخی از نمایندگان مجلس ایران و صاحبان سرمایه از افزایش قیمتها و مشکلاتی که در سرراه معاملات مالی بینالمللی وجود دارد، ابراز نارضایتی کردهاند.
به نوشته این روزنامه هر چند آیت الله خامنه ای در امور مذهبی رسما حرف آخر را میزند اما چندین مرجع شیعه دیگر نیز وجود دارند که از نفوذ قابل ملاحظهای برخوردارند و هزاران مقلد دارند. از جمله این روزنامه به آیت الله صانعی اشاره میکند که خانهاش چندین ماه پیش مورد حمله هواداران حکومت قرار گرفت.
با وجود این مسئله واشنگتن پست مینویسد که وب سایت رسمی آیتالله خامنهای استقبال از رهبر جمهوری اسلامی را «باشکوه» خوانده است.