بر اساس یک سند منتشر شده در ویکی لیکس، مرکز دیده‌بان ایران که در دبی مستقر است در گزارشی نوشته تلاش محمود احمدی‌نژاد برای سیاسی کردن ورزش، باعث نارضایتی طرفداران فوتبال در ایران شده است.

تاریخ تنظیم سند: نهم ژوئن 2009
محل تنظیم سند: مرکز دیده‌بان ایران در دبی وابسته به وزارت امور خارجه آمریکا
طبقه‌بندی: محرمانه
موضوع: نقش ورزش در انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران

خلاصه: در حالی‌که یک هفته مناظره میان چهار نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران شور و هیجان را در جامعه بالا برده، درست 36 ساعت قبل از شروع رای‌گیری، نتیجه مسابقه تیم ملی فوتبال ایران و تیم ملی امارات متحده عربی در مسابقات مقدماتی جام جهانی هم ممکن است نارضایتی رای‌دهندگان را از محمود احمدی‌نژاد افزایش دهد.

محمود احمدی‌نژاد سخت تلاش کرد تا خود را به تیم ملی محبوب ایران نزدیک کند اما این تاکتیک او در ماه مارس شکست خورد؛ زیرا متهم شد که حضورش در بازی ایران و عربستان سعودی «بدشانسی» آورده و به همین دلیل در دقیقه آخر یعنی درست زمانی که احمدی‌نژاد وارد ورزشگاه شد، تیم ملی ایران گل خورد و به تیم ملی عربستان سعودی باخت.

این رویداد به همراه باخت غیرمنتظره تیم ملی کشتی ایران که آن هم در حضور احمدی‌نژاد اتفاق افتاد موجی از پیامک و جوک‌های اینترنتی به راه انداخت که در آنها رئیس‌جمهوری عامل شکست تیم‌های ملی فوتبال و کشتی معرفی شده بود. کارشناسان و رابطان مرکز آمریکایی دیده‌بان ایران در دبی (تا حدی به شوخی) پیش‌بینی می‌کنند که باخت تیم ملی فوتبال ایران در 10 ژوئن می‌تواند جایگاه آقای احمدی‌نژاد را درمیان ایرانیان طرفدار فوتبال بیش از پیش ضعیف کند.

اوایل قرن بیستم کارگران شرکت نفت انگلیس فوتبال را به ایرانیان معرفی کردند. از آن زمان فوتبال به یکی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در ایران تبدیل شده و از این لحاظ تنها با ورزش کشتی قابل مقایسه است. اگرچه وقوع انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق مانع از پیشرفت حرفه‌ای فوتبال ایران تا اوایل سال‌های 1990 شد؛ اما راه‌یابی ایران به بازی‌های جام جهانی فرانسه، بار دیگر تیم فوتبال این کشور را در عرصه بین المللی مطرح کرد.

تیم ملی فوتبال ایران نتوانست به دور بعدی جام جهانی راه یابد؛ اما پیروزی به یادماندنی دو بر یک آن بر تیم ملی فوتبال آمریکا در رقابتی که یک بازی دوستانه و جوانمردانه نامیده شد، جایگاه آن را در نزد ایرانیان محکم کرد.

جرج استاین‌برنر ایران *

فوتبال در نتیجه وجود چنین جایگاه بزرگی در ایران به‌شدت سیاسی شده است. به گفته یکی از رابطان دفتر دیده‌بان ایران در دبی که از نزدیک با فوتبال حرفه‌ای ایران سروکار دارد، دولت ایران از احتمال ناآرامی داخلی که شکست یا پیروزی تیم ملی ایران می‌تواند عامل آن باشد به‌خوبی آگاه است.

موفقیت تیم ملی فوتبال ایران در بازی‌های مقدماتی جام جهانی در سال‌های 1997 و 2005 به جشن‌های گسترده‌ای در خیابان‌های تهران منجر شد که در آن مردم سرخوشانه شادی کردند و رقصیدند و زنان حجاب از سر برداشتند؛ در حالی‌که حذف ایران از بازی‌های مقدماتی جام جهانی در سال 2001 به ناآرامی خیابانی منجر شد.

رابطان دفتر دیده‌بان ایران در دبی می‌گویند دولت ایران نگران این است که باخت تیم ملی آتش ناآرامی‌ها را روشن کند و بر شدت تظاهرات سیاسی شب‌های اخیر که تهران را فلج کرده، بیفزاید.

محمود احمدی‌نژاد، رئيس‌جمهوری ایران به‌ویژه برای فوتبال سرمایه‌گذاری سیاسی زیادی کرده است. او به عنوان یک بازیکن سابق و طرفدار فوتبال، چند بار در حضور خبرنگاران با اعضای تیم ملی تمرین کرده است.

واکنش فیفا به دخالت‌های سیاسی

احمدی‌نژاد که یک سیاستمدار محافظه‌کار است، در تلاش برای جلب نظر رای‌دهندگان فوتبال‌دوست، تا جایی پیش رفت که در سال 2006 خواستار حضور زنان برای تماشای بازی‌های تیم ملی مردان ایران شد؛ اگرچه آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با این درخواست مخالفت کرد. مخالفتی که از موارد نادر اما مهم آشکار شدن اختلاف نظر این دو نفر بود.

به علت ارتباط‌ نزدیک احمدی‌نژاد با تیم ملی فوتبال ایران، بسیاری از سیاستمداران اروپایی و گروه‌های یهودی رایزنی کردند که صلاحیت تیم ملی ایران برای حضور در جام جهانی 2006 رد شود که این رایزنی‌ها بی‌نتیجه ماند.

در نتیجه عملکرد ضعیف تیم ملی در بازی‌های مقدماتی جام جهانی، احمدی‌نژاد سرمربی تیم ملی را به دلیل آنچه که «خدشه دار کردن غرور ملی» گزارش شد، برکنار کرد و دستور داد درباره فساد در فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران تحقیق شود. فیفا، فدراسیون بین‌المللی فوتبال هم در ماه نوامبر 2006، به طور موقت تیم ملی فوتبال ایران را از حضور در رقابت‌های جهانی محروم کرد؛ به این دلیل که احمدی‌نژاد با دخالت سیاسی خود قوانین فیفا را نقض کرده است.

با وجود این تصمیم فیفا، دخالت احمدی‌نژاد در امور تیم ملی ایران به طور قابل توجهی بیشتر شد.

عزل و نصب‌ها در تیم ملی

ژوئن سال 2008 احمدی‌نژاد با همکاری سید حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، موفق شد فدراسیون تیم ملی فوتبال ایران را تحت فشار بگذارد که تعلیق علی کریمی را لغو کند تا این ستاره فوتبال بتواند در بازی‌های مقدماتی جام جهانی 2010 بازی کند.

براساس گزارش رسانه‌های ایران، احمدی‌نژاد پس از باخت تیم ملی ایران به تیم عربستان سعودی در مارس 2009 شخصا در برکناری علی دایی، سرمربی تیم ملی دخالت کرد.

محمد مایلی کهن، سرمربی بعدی تیم ملی نیز تنها دو هفته در فضای سیاست‌زده فوتبال ایران دوام آورد.

با حمایت احمدی‌نژاد در نهایت افشین قطبی، شهروند آمریکا و دستیار سرمربی تیم ملی آمریکا در جام جهانی 1998، به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد و طرفداران فوتبال در فرودگاه امام خمینی به استقبال قطبی رفتند.

شروع کار قطبی با بازی تیم ملی فوتبال ایران و تیم ملی فوتبال کره شمالی در ششم ژوئن همراه شد و احمدی‌نژاد شخصا هواپیمای ریاست جمهوری خود را به تیم ملی قرض داد تا  به پیونگ یانگ برود.

حمایت از موسوی

یکی از منابع اطلاعاتی دفتر آمریکایی دیده‌بان ایران در دبی (نام او در این گزارش پاک شده) ادعا می‌کند که به دلیل نفوذ شدید دولت ایران در فوتبال، سرویس‌های اطلاعاتی ایران برای چهره‌های سرشناس فوتبال ایران پرونده دارند، بازیکنانی که بیشترشان پس از انقلاب اسلامی متولد شده‌اند.

رقابت‌های فشرده انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن منجر شده است که شماری از مسئولان سرشناس فوتبال ازجمله هیئت مدیره باشگاه فوتبال ذوب‌‌آهن و مربی پیشین باشگاه پرسپولیس از میرحسین موسوی، نامزد انتخابات حمایت کنند.

طرفداران فوتبال نیز به‌طور علنی نارضایتی خود را از دولت احمدی‌نژاد نشان داده‌اند.

همان رابط به دیده‌بان ایران در دوبی گفت که در بازی هفته گذشته لیگ قهرمانان آسیا، پس از باخت پرسپولیس، محبوب‌ترین و موفق‌ترین باشگاه دولتی ایران، به تیم فوتبال «بنیادکار» ازبکستان، تماشاگران حاضر در استادیوم علیه نمایندگان احمدی‌نژاد در این مسابقه یعنی علی سعیدلو، معاون رئیس‌جمهوری در امور اجرایی و محمد علی‌آبادی، معاون رئيس‌جمهوری و رئیس سازمان تربیت بدنی ایران شعار دادند «فوتبال سیاسی نمی‌خواهیم». پیش از آن که نیروهای امنیتی این دو نفر را از ورزشگاه بیرون ببرند، تماشاچیان به سمت آن‌ها اشیایی پرتاب کردند.

شانس ناچیز ایران

با وجود حمایت احمدی‌نژاد از تیم ملی فوتبال، شانس ایران برای رسیدن به جام جهانی 2010 بسیار ناچیز است. درپی بازی هفته گذشته ایران مقابل تیم ملی کره شمالی با نتیجه صفر بر صفر، تیم ملی 10 ژوئن یعنی دو روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران با تیم ملی امارات متحده عربی بازی خواهد کرد.

اگرچه تیم ملی امارات ضعیف‌ترین تیم در گروه ایران شناخته می‌شود اما در بازی نوامبر 2008 با ایران نتیجه مسابقه یک-یک شد.

باخت تیم ملی ایران به امارات که رقیب سیاسی و اقتصادی ایران در تنگه هرمز به‌شمار می‌رود، موجب شرمساری ملی ایران خواهد بود و به وجهه احمدی‌نژاد در نظر  رای‌دهندگان آسیب زیادی خواهد زد. به اعتقاد منبع آگاه دفتر آمریکایی دیده‌بان ایران در دبی، احمدی‌نژاد نمی‌تواند این شکست را در شب چنین رقابت فشرده‌ای «تاب بیاورد».

برخی در ایران تردید دارند که احمدی‌نژاد حتی در بازی تیم‌ملی ایران با تیم امارات حاضر شود آن هم پس از آن که بعضی از طرفداران خرافاتی فوتبال او را عامل «بدبیاری» تیم ملی در بازی با تیم ملی عربستان سعودی نامیدند. چون به اعتقاد آن‌ها رسیدن احمدی‌نژاد به ورزشگاه آزادی باعث گل خوردن ایران شده بود.

به هرحال احمدی‌نژاد به کنارکشیدن خود از تیم ملی فوتبال هیچ اشاره‌ای نکرده است. او هفتم ژوئن به رسانه‌های ایران گفت «متاسفانه این ورزش دچار مسائل بسیار بدی شده است و من باید شخصا دخالت کنم تا این مسائل مخرب را برطرف کنم».

احمدی‌نژاد با حضور فعال در عرصه عمومی فوتبال، خود را با نتیجه مسابقات مقدماتی جام جهانی گره زده است. رقابت‌های انتخاباتی در روزهای گذشته به شدت بحث‌انگیز شده است. احمدی‌نژاد رقبایش را به رگبار انتقاد و تهمت گرفته و سایر سیاستمداران قدرتمند ایران را هم با طرح اتهام فساد به این میدان کشانده. همه این‌ها باعث شده که انتخابات ریاست جمهوری ایران به رفراندومی درباره احمدی‌نژاد تبدیل شود. 

با این که عوامل بسیاری رای‌دهندگان ایرانی را روز 12 ژوئن به پای صندوق‌ها خواهد کشاند، اما نمی‌توان نقش نتیجه مسابقه فوتبال روز 10 ژوئن، مخصوصا شکست تیم ایران را در سرنوشت احمدی‌نژاد را نادیده گرفت.

به اعتقاد بسیاری، فوتبال امروز ایران انعکاس‌دهنده همان مشکلاتی است که مخالفان احمدی‌نژاد ادعا می‌کنند شیوه مدیریت او برای ایران ایجاد کرده است.

ایران موفق شد در زمان ریاست جمهوری خاتمی، در مسابقات جام جهانی 1998 موقعیت برجسته‌ای در فوتبال جهان به دست آورد، اما سیاسی شدن ورزش در زمان احمدی‌نژاد جایگاه تیم ملی ایران را در جهان به خطر انداخته و به اعتقاد خیلی از ایرانیان با این کار غرور ملی ایرانیان را خدشه‌دار کرده است.

* توضیح مردمک: جورج استاین‌برنر، معروف به «رئیس»، مالک باشگاه بیس بال «نیویورک یانکیز» بود که در زمان مدیریت او این باشگاه هفت عنوان جهانی گرفت. اما شهرت جهانی آقای استاین‌برنر به دلیل این است که تمایل داشت در تصمیم‌گیری‌های روزانه این باشگاه نیز دخالت کند و میران باشگاه را استخدام یا اخراج کند. او حدود 20 مدیر را در طول 23 سال از تیم اخراج کرد.

کد سند: 09PRODIBAI235