یافتههای پژوهش جدید نشان میدهد که سیگارکشیدن عامل چهل تا شصت درصد تفاوت مرگ و میر زنان و مردان در اروپاست.
یافتههای مطالعه جدیدی که در مجله «کنترل دخانیات » انتشار یافته نشان میدهد سیگارکشیدن عامل چهل تا شصت درصد تفاوت میزان مرگومیر مردان و زنان در سی کشور اروپایی محسوب میشود و دو برابر بیشتر از الکل باعث مرگ مردان میشود.
دلایل مرگ و میر بیشتر مردان در مقایسه با زنان همواره و در محافل مختلف مورد بحث قرار داشته است. گاهی علت این تفاوت، عوامل ساده زیستشناسی مطرح شده و گاهی نیز به این امر نسبت داده شده است که زنان بیشتر از مردان به دنبال مراقبتهای بهداشتی هستند.
اما به نظر محققان مطالعه جدید، حجم و تغییرپذیری این تفاوتها نشان از تصویر پیچیدهتری دارد که آنها تلاش کردهاند با جزئیات بیشتری مورد مطالعه قرار دهد و توانستند یکی از دلایلی که باعث مرگومیر بیشتر مردان در کشورهای پیشرفته اروپایی میشوند بیابند.
محققان، از آمار سازمان جهانی بهداشت در باره میزان مرگومیر مردان و زنان به علل مختلف و نیز آمار مرگومیر منتسب به سیگارکشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی در 30 کشور اروپایی در سالهای نزدیک به 2005 ، برای مطالعه خود استفاده کردند.
سیگارکشیدن مربوط به مرگهایی بود که ناشی از سرطان راههای تنفسی، بیماری رگهای کرونری ، سکته مغزی و بیماری مزمن انسدادی ریه بود.
بیماریهای مرتبط با الکل نیز شامل سرطانهای گلو و مری و نیز بیماری مزمن کبد و حالتهای سایکوتیک و خشونت ناشی از الکل بودند.
سی کشور اروپایی شامل کشورهای ایسلند، یونان، جمهوری مالت، قبرس و کشورهای واقع در اروپای غربی و اروپای شرقی بودند اما روسیه و کشورهای اسکاندیناوی در زمره آنها قرار نداشتند.
نسبت اختلاف میزان مرگ منتسب به سیگارکشیدن و الکل در میان مردان و زنان برای همه سی کشور به وسیله تقسیم تفاوت جنسی به دلیل هر یک از عوامل به تفاوت جنسی ناشی از همه عوامل محاسبه شد.
به طور کلی مرگ مردان در اروپا بیشتر از زنان است
نتایج نشان داد که مرگ ناشی از عوامل مختلف در میان مردان بیشتر از زنان است اما میزان آن در کشورهای مورد مطالعه به طور قابل توجهی متفاوت میباشد. مثلا در ایسلند از هر 100 هزار نفر 188 مرد بیشتر از زنان مرده بودند ولی در اوکرائین این تفاوت مرگ و میر به 942 نفر در هر 100 هزار نفر افزایش پیدا کرده بود.
بیشتر کشورهایی که تفاوت جنسی مرگ و میر در آنها بیشتر از 400 در هر 100 هزار نفر بود در اروپای شرقی قرار داشتند اما این تفاوت مرگ و میر در کشورهای بلژیک، اسپانیا، فرانسه، فنلاند و پرتقال به بیشترین حد میرسید.
از طرف دیگر تفاوت مرگومیر ناشی از الکل بین مردان و زنان در برخی کشورها تا هشت برابر بیشتر از کشورهای دیگر بود. مثلا این تفاوت در ایسلند 29 نفر در هر 100 هزار نفر بود ولی در کشور لیتوانی به 253 نفر در هر 100 هزار نفر افزایش مییافت.
مرگ ناشی از مصرف الکل به طور خاص در میان مردان کشورهای اروپای شرقی بالا بود اما در میان زنان نیز بالا بود. به طور کلی نسبت مرگومیر منتسب به الکل در کشورهای اروپای شرقی بین 20 تا 30 درصد و در سایر بخشهای اروپا بین 10 تا 20 درصد ارزیابی شد.
مردان از سیگار بیشتر میمیرند تا از الکل
اما با وجود تفاوتهای جنسی برجسته در مصرف الکل در سراسر اروپا و تفاوت بسیار زیاد مرگ و میر ناشی از الکل بین مردان و زنان، این مقدار باز هم خیلی کمتر از مرگ ناشی از سیگارکشیدن بود.
در واقع یک تفاوت پنج برابری میزان مرگ و میر منتسب به سیگارکشیدن در میان مردان بین پایینترین کشورها از این نظر (ایسلند با 97 در 100 هزار نفر) و بالاترین آن (اوکرائین با 495 در 100 هزار نفر) وجود داشت.
اما سیگار، عامل زیربنایی 40 تا 60 درصد تفاوت جنسی در میان همه کشورها بود اگرچه کشورهای دانمارک، پرتقال و فرانسه ( به دلیل درصد کمتر) و جمهوری مالت ( به دلیل درصد بیشتر، 74 درصد) مستثنی بودند.
نویسندگان براین باورند که «تغییرات شدید کنونی در سطح جمعیت سیگاری و میزان تفاوت جنسی در سیگارکشیدن باید در دهههای آینده به تفاوتهای جنسی کمتر در میزان مرگومیر نسبت داده شود.»
آنها با اشاره به ادامه مصرف سیگار در میان جوانان و افزایش مصرف زیانآور الکل پیشبینی میکنند که وقایع آینده بستگی به آن دارد که دو جنس چگونه سایر رفتارهای پرخطر بهداشتی خود را شکل دهند.