بر اساس آمار نامه دارویی سال 1386 کل فروش دارویی کشور حدود یک‌هزار و 900 میلیارد تومان بوده که 300 میلیارد تومان آن مربوط به داروهای آنتی‌بیوتیک است.
افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور اتفاق تازه‌ای نیست و هر سال وزارت بهداشت از آمار بالای مصرف این دارو خبر می‌دهد.
بر اساس آمار نامه دارویی سال 1386 کل فروش دارویی کشور حدود یک‌هزار و 900 میلیارد تومان بوده که 300 میلیارد تومان آن مربوط به داروهای آنتی‌بیوتیک است.
رسول دیناروند، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان کشور با ارائه این آمار، اعلام کرد که بر اساس این آمار مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک و گروه‌های درمانی این داروها جزو بالاترین رده دارویی از نظر میزان مصرف بوده‌اند.
براساس این آمار، در دسترس بودن و فروش بدون نسخه بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها موجب شده که مردم بدون درنظر گرفتن عوارض، برای درمان حتی سرماخوردگی به این گروه درمانی روی آورند، این درحالی است که در کشورهای غربی آنتی‌بیوتیک به ندرت تجویز می‌شود و فروش این گروه داروها تنها با نسخه پزشک مجاز است.
ازسوی دیگر قیمت برخی داروهای آنتی‌بیوتیک با بودجه قشر متوسط و کم‌درآمد جامعه هم‌خوانی ندارد، به‌طوری که قیمت 16 عدد کپسول آنتی‌بیوتیک مانند کوآموکسی سیلین، برای یک دوره درمان عفونت بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی همراه با گلودرد، چهار هزار تومان فروخته می‌شود.
در حال حاضر فرآیند نرخ‌گذاری داروها برمبنای تبصره سه ماده 20 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی است که براساس قانون مربوطه سال 1334 به تصویب رسیده است.
براساس این قانون تشکیلاتی شامل معاون غذا و داروی وزارت بهداشت، مدیرعامل شرکت سهامی دارویی کشور، یک داروساز به دعوت وزارت بهداشت، مدیرکل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت و نماینده وزارت بازرگانی، به امر قیمت‌گذاری داروها اقدام می‌کنند.
مقام مصرف دارو
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، کشور ما به لحاظ مصرف دارو، در میان 20 کشور نخست دنیا است و در آسیا بعد از چین مقام دوم را دارد.
رعایت نکردن ضوابط علمی، تحویل داروی بدون نسخه از سوی برخی داروخانه‌ها و بالا بودن قلم‌های دارویی در نسخه‌های تجویزی از سوی پزشکان از مهم‌ترین دلایل مصرف بی‌رویه دارو و نشان‌دهنده غیرمنطقی بودن فرآیند تجویز دارو در کشور است.
بر اساس تحقیقات انجام شده، مردم 10 تا 15 درصد مجموع داروهای کشور را به صورت خودسرانه و بدون مشورت با پزشک مصرف می‌کنند.
در کنار آنتی‌بیوتیک، مصرف سایر داروها به‌ویژه مسکن‌ها و داروهای تزریق را باید اضافه کرد. مصرف سرانه داروهای تزریقی کشور در سال چهار برابر میانگین جهانی است.
گفته می‌شود که هر ایرانی سالانه 339 عدد دارو مصرف می‌کند که حدود دو تا چهار برابر استاندارد جهانی است.
بیش از هشت درصد موارد بستری در کشور ناشی از عوارض دارویی اعلام شده است.
داروخانه‌ها
برخی اخبار از تخلف داروخانه‌ها در سطح کشور حکایت دارد که علاوه بر فروش داروهای بدون نسخه، داروهای غیرمجاز به مردم می‌فروشند.
این در حالی است که معاون غذا و داروی وزارت بهداشت با قاطعیت اعلام کرد که در داروخانه‌های کشور داروهای غیرمجاز وجود ندارد.
وی با تاکید بر نظارت وزارت بهداشت در داروخانه‌ها، گفت که تعداد داروخانه‌های موجود در تهران یک‌هزار و 500 داروخانه است که از این تعداد، سه یا چهار درصد داروخانه‌های تهران در این زمینه تخلف می‌کنند.
این در حالی است که مطبوعات نوشتند برخی داروخانه‌ها داروی ضد درد «ترامادول» به افراد زیر 16 سال می‌فروشند که اعتیادآور و دربرخی موارد عوارض شدیدتری از جمله مرگ درپی خواهد داشت.
داروی ضد درد ترامادول در همه جای دنیا با نسخه پزشک و به افراد بالای 16 سال تجویز می‌شود.
در این راستا بیشترین مورد تخلف در داروخانه‌های اجاره‌ای گزارش شده که کمتر از یک سال پیش 60 داروخانه اجاره‌ای در سطح کشور تعطیل شد.
جمال سعید واقفی، دبیر انجمن داروسازان ایران فعالیت داروخانه‌های اجاره‌ای را غیرقانونی دانست و گفت که اجاره داروخانه حتی به داروساز نیز بر خلاف قانون نظام پزشکی کشور است.
ماه گذشته تنها در یک مورد، ماموران تعزیرات حکومتی در منطقه غرب تهران به طور سرزده از چندین داروخانه بازدید کردند که در جریان آن با تشکیل پرونده دو داروخانه متخلف را به مراجع قضایی معرفی کردند.
