یافتههای یک پژوهش در آمریکا نشان داد که مصرف نوشابههای گازدار رژیمی و نمک در بروز سکته مغزی موثر است.
نتایج به دست آمده از یک پژوهش دیگر نیز حکایت از آن داشت که اگرچه نرخ بروز سکته مغزی در میان کهنسالان با کاهش روبهرو شده، اما در میان جوانان و میانسالان به خصوص مردها افزایش چشمگیری داشته است.
در یکی از پژوهشهای انجام شده، شرایط جسمانی حدود دو هزار و ۵۰۰ فرد بالغ در شهر نیویورک به مدت ۱۰ سال مطالعه و پیگیری شد. نتایج نشان داد خطر بروز سکته مغزی یا حمله قلبی در افرادی که نوشیدنی گازدار رژیمی به صورت روزانه مصرف میکردند، ۴۸ درصد بیشتر از افرادی بود که نوشیدنی گازدار اصلا مصرف نمیکردند.
در مطالعه دیگر نیز خطر بیشتر سکته مغزی در مصرف زیاد نمک روزانه بیشتر از یک هزار و ۵۰۰ میلیگرم مطرح شد.
در این پژوهش نیز پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که خطر سکته مغزی با مصرف هر ۵۰۰ میلیگرم نمک اضافه، ۱۶ درصد افزایش مییابد. به طوری که این خطر در کسانی که دست کم چهار هزار میلیگرم نمک در روز مصرف میکنند ۲.۵ برابر بیشتر از کسانی است که فقط یک هزار و ۵۰۰ میلیگرم مصرف میکنند.
یافتههای این پژوهشها در کنفرانس انجمن سکته مغزی آمریکا که اوایل فوریه ۲۰۱۱ برگزار شده بود، ارائه شد.
افزایش سکته در سنین جوانی
پژوهشگران آمریکایی در بررسیهای خود، بیماران مبتلا به سکته مغزی بستری شده را در سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ و نیز ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ مقایسه کردند.
در این پژوهش مشخص شد که بیشترین افزایش بروز سکته مغزی میان مردان گروه سنی ۱۵ تا ۳۴ ساله بوده است، اما در زنان این گروه سنی، افزایش بروز بیماری به شدت مردان نبود.
دکتر «رالف ساکو»، ریاست انجمن قلب آمریکا و نورولوژیست دانشگاه میامی این یافتهها را زنگ خطری دانست و ابراز نگرانی کرد که شیوع چاقی در کودکان و جوانان میتواند تاثیر خود را روی بیماریهای قلبی- عروقی و سکته مغزی بگذارد.
سکته مغزی ناشی از اختلال در ذخیره خونی مغز است که معمولا به دلیل پاره شدن رگهای خونی یا بسته شدن آنها ایجاد میشود و باعث نرسیدن اکسیژن و مواد ضروری به بافتهای مغزی و آسیب در آنها میشود.
دکتر «مری جرج» که پژوهشگر سکته مغزی در مرکز دولتی کنترل بیماری و پیشگیری امریکا است، به همراه همکارانش این موضوع را در سطحی وسیع و ملی بررسی کردند.
پژوهشگران، گزارشهای دولتی نمونههای به دست آمده از بیمارستانهای ۴۱ ایالت آمریکا را بررسی کردند که سالانه حدود هشت میلیون نفر را پوشش میدهند. آنها در بررسیهای خود درصد بستری شدن افراد را به دلیل سکته مغزی براساس جنس و در شش گروه جنسی بهدست آوردند.
در این بررسیها موارد بروز سکته مغزی در هر ده هزار مورد بستری شدن در بیمارستان در فاصله سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ با سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ مقایسه شد.
این آمارها که در کنفرانس انجمن سکته مغزی آمریکا اوایل فوریه ۲۰۱۱، منتشر شد برگرفته از اولین مطالعه بزرگ این بیماری در بیمارستانهای آمریکا براساس سن بود.
گزارش پژوهشی که سال گذشته در «مجله سکته مغزی» منتشر شد نشان داده بود که ایرانیها نیز بیشتر از مردم کشورهای غربی و در سنین پایینتر دچار این بیماری میشوند.
در این پژوهش، سن شروع سکته در ایرانیها بین ۴۵ تا ۵۴ سالگی اعلام شده بود.
آمارها چه میگویند
نتایج بررسیهای پژوهشگران نشان داد که بروز سکته مغزی در مردان گروه سنی ۱۵ تا ۳۴ ساله حدود ۵۱ درصد و در زنان همین گروه سنی در حدود ۱۷ درصد افزایش داشته است.
در مردان گروه سنی ۳۵ تا ۴۴ نیز افزایش ۴۷ درصدی دیده شد، در حالی که در زنان همین گروه سنی این افزایش ۳۶ درصد گزارش شده است.
سرپرست این پژوهش با اشاره به رشد کمتر سکته مغزی در کودکان میگوید که چون افزایش بیماری در جوانان و میانسالان بیشتر است، این موضوع باید بیشتر بررسی شود.
او میافزاید: آگاهی بیشتر درباره نشانههای بیماری و شیوههای تصویربرداری بهتر میتواند در این زمینه موثر باشد.
مهمترین نشانههای سکته ضعف ناگهانی بیحسی صورت، دست یا پا در یک طرف یا تمام بدن است. نشانههای دیگر نیز شامل گیجی، دشواری حرفزدن و فهم کلام، مشکل در بینایی یک یا دو چشم، دشواری در راه رفتن، سرگیجه، از دست دادن تعادل، سردرد شدید با علت ناشناخته و غش کردن است.
نکته جالب دیگر در پژوهش اخیر، روند کاهشی سکته مغزی در افراد مسن است، اگرچه هنوز هم میان گروههای سنی شیوع سکته مغزی در افراد کهنسال بیشتر است.
مطالعه حاضر نشان میدهد که در آخرین سال مورد مطالعه از هر ۱۰ هزار فرد بستری شده بالای ۶۵ سال در آمریکا، ۳۰۰ مورد به دلیل سکته مغزی بوده که در مردان بیشتر رخ داده است.
اما میزان بروز سکته مغزی در میان مردان ۶۵ ساله و بیشتر ۲۵ درصد و در زنان این گروه سنی ۲۸ درصد در فاصله سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ کاهش نشان داده است.
پزشکان بر این باور هستند که پیشگیری و درمان عوامل خطر مانند فشار خون بالا احتمالا در میزان کاهش سکته مغزی میان افراد مسن نقش داشته است.
دانشمندان، تاریخچه خانوادگی، نژاد، سن، جنسیت و حملات قلبی یا مغزی در گذشته را عوامل خطر سکته مغزی میدانند. سایر عوامل خطر نیز از جمله افزایش فشار خون یا کلسترول، دیابت، کشیدن سیگار، تغذیه نامناسب و عدم تحرک جسمانی و چاقی میتوانند در بروز سکته مغزی نقش داشته باشند.